Οι πληθωριστικές πιέσεις που συμπαρασύρουν τις τιμές προς τα επάνω, η εξέλιξη της τεχνολογίας, προσφέροντας όλο και περισσότερα εργαλεία, ψηφιακά και μη και η κλιματική αλλαγή, είναι βασικοί παράγοντες στους οποίους πρέπει να προσαρμοστούν οι επιχειρήσεις, ώστε να αντεπεξέλθουν στον οικονομικό «στίβο» και να αναπτυχθούν.
Ωστόσο, σύνολο προβλημάτων και προκλήσεων θέτουν δυσκολίες που πρέπει να ξεπεραστούν.
Η εξαμηνιαία κυλιόμενη Έρευνα Τάσεων στο Λιανεμπόριο και τη Βιομηχανία FMCG (ταχυκίνητων καταναλωτικών αγαθών) του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) καταγράφει τις απόψεις των στελεχών επιχειρήσεων του κλάδου για τα κύρια κλαδικά θέματα και προκλήσεις.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία επιβεβαιώνει πλήθος ρεπορτάζ που έχουν πραγματοποιήσει τα Μακεδονικά Νέα, τα βασικά προβλήματα σε λιανεμπόριο και βιομηχανία είναι:
- Τα αυξημένα κόστη, η εύρεση και διατήρηση του προσωπικού και η κλιματική αλλαγή
- 3 στις 4 επιχειρήσεις δηλώνουν ότι έχουν κενές θέσεις εργασίας το καλοκαίρι 2025
- 1 στις 2 επιχειρήσεις έχει υιοθετήσει εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης
- Μείωση της κατανάλωσης και αύξηση παραγωγής ενέργειας μαζί με την ανακύκλωση οι βασικές περιβαλλοντικές προτεραιότητες των επιχειρήσεων
Πρώτο στην ατζέντα των προβλημάτων σύμφωνα με την έρευνα είναι τα αυξημένα κόστη λειτουργίας, ένα διαχρονικός προβληματισμός που διατυπώθηκε από το σύνολο του δείγματος. Εξίσου σημαντικός είναι και ο προβληματισμός σε σχέση με το κόστος προμήθειας προϊόντων και πρώτων υλών σε ποσοστό 96%.
Η εικόνα των ελλείψεων προσωπικού στους κλάδους λιανεμπορίου και βιομηχανίας FMCG το καλοκαίρι του 2025
Ένα από τα μεγάλα προβλήματα είναι επίσης, η εύρεση και ανάπτυξη προσωπικού που καταγράφεται στην έρευνα σε ποσοστό 89%, με το 65% να το θεωρεί μεγάλο πρόβλημα, κάτι που δείχνει τις δυσκολίες στην προσέλκυση εργαζομένων ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Όπως δήλωσε στα Μακεδονικά Νέα ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Βιομηχανικής Περιοχής Σίνδου (Σ.Ε.ΒΙ.ΠΕ.Θ.) κ. Κωνσταντίνος Μωραϊτίδης «οι επιχειρήσεις της ΒΙ.ΠΕ. Σίνδου αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα με την έλλειψη προσωπικού. Θα πρέπει να υπάρξει διασύνδεση των πανεπιστημίων με τις επιχειρήσεις, ώστε να καταρτιστούν μελέτες που να αναδεικνύουν τις πραγματικές ανάγκες για εργατικό δυναμικό και τις ανάλογες ειδικότητες».
Το πρόβλημα της υποστελέχωσης στις επιχειρήσεις των δυο εξεταζόμενων κλάδων, για το καλοκαίρι του 2025 προκαλεί προβληματισμό. Μόλις το 23% των επιχειρήσεων –μία στις τέσσερις– δηλώνει πως δεν υπάρχουν κενές θέσεις προσωπικού, ενώ το υπόλοιπο 77% δηλώνει ότι υπάρχουν ελλείψεις, με το 31% να αναφέρει από μία έως 25 κενές θέσεις, το 7% 25-100 κενές θέσεις, το 5% 100-200 κενές θέσεις, το 11% 200-500 κενές θέσεις και το 5% πάνω από 500 θέσεις.
Η τάση αυτή έχει αυξητική πορεία ειδικά το καλοκαίρι λόγω της τουριστικής περιόδου και του ανταγωνισμού προσέλκυσης εποχιακού προσωπικού με άλλους κλάδους της οικονομίας, όπως τουρισμός και εστίαση.
Το αποτύπωμα της Τεχνητής Νοημοσύνης
Το αυξημένο λειτουργικό κόστος δημιουργεί την ανάγκη για εξεύρεση τρόπων μείωσής του. Παράλληλα, οι ελλείψεις προσωπικού μετατρέπουν σε αναγκαιότητα την αποδοτικότερη αξιοποίησης του. Με γνώμονα τα παραπάνω αναδεικνύεται το ερώτημα αν η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει σε αυτή την κατεύθυνση. Στην έρευνα καταγράφεται η επιλεκτική και αναδυόμενη αξιοποίηση της Τεχνητής Νοημοσύνης.
Πιο αναλυτικά η πλειοψηφία (54%) των επιχειρήσεων δηλώνει ότι έχει υιοθετήσει σχετικές εφαρμογές, το 33% εξακολουθεί να τις αγνοεί ή να τις απορρίπτει, ενώ το 14% δηλώνει άγνοια. Το 33% συν 14% δηλαδή ποσοστό 47% επί της ουσίας δεν κάνει χρήση του εργαλείου που προσφέρει ο κλάδος της πληροφορικής, αυτό της Τεχνητής Νοημοσύνης, γεγονός που καταδεικνύει τη μεγάλη υστέρηση του λιανεμπορίου και της βιομηχανίας FMCG, σε αυτό το επίπεδο, καθώς πρόκειται για σχεδόν μια στις δύο επιχειρήσεις.
«Πλέον η τεχνολογία βρίσκεται παρούσα σε όλα τα επαγγέλματα. Υπάρχουν εφαρμογές που δίνουν τη δυνατότητα στις επιχειρήσεις να αυξήσουν την ανταγωνιστικότητα τους, να μειώσουν τα κόστη τους και να βελτιώσουν τη θέση τους στην αγορά. Οπότε όσο οι επιχειρήσεις αυτές κατανοούν ότι η υιοθέτηση των τεχνολογικών λύσεων δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα, τόσο μεγαλύτερη είναι η ευκαιρία για τις επιχειρήσεις τεχνολογίας οι οποίες έχουν τη γνώση και μπορούν να προσφέρουν τις λύσεις αυτές», τονίζει στα Μακεδονικά Νέα ο Αντιπρόεδρος Α’ του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Τεχνολογίας και Πληροφορικής Ελλάδος, Θεόφιλος Μυλωνάς.
Ακόμη πιο αποκαλυπτική είναι η κατανομή των πεδίων εφαρμογής: η πλειονότητα περιορίζεται στη χρήση εργαλείων για data analytics και business intelligence με 67% λόγω του μεγάλου όγκου δεδομένων που διαχειρίζονται, ακολουθούν η γραμματειακή υποστήριξη με 47%, η πρόβλεψη ζήτησης με 37% λόγω της σημασίας της για τη σωστή διαχείριση της παραγγελιοληψίας, η εφοδιαστική αλυσίδα με 33% και η εξυπηρέτηση πελάτων με 30%.
Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, η εικόνα που διαγράφεται δείχνει ότι αν και γίνονται σοβαρά βήματα, υπάρχει ακόμα αρκετός δρόμος προτού η τεχνητή νοημοσύνη απαντήσει στα ουσιαστικά προβλήματα του κλάδου.
Ποιες οι προτεραιότητες σε σχέση με το ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση)
Σημαντική είναι παράμετρος της κλιματικής αλλαγής και στο πεδίο του επιχειρείν, όπως και οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, καθώς θέτουν νέα δεδομένα, με την ενέργεια, τη μείωση του κόστους της και τις ανανεώσιμες πηγές, να είναι από τα κυρίαρχα. Στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ αναδεικνύεται ακόμη η προσέγγιση των επιχειρήσεων ως προς τις δεσμεύσεις τους στο πεδίο του ESG (Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση). Η πλειοψηφία των επιχειρήσεων εστιάζει στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, με 2 στις 3 να την κατατάσσουν ως προτεραιότητα κυρίως λόγω υψηλού κόστους. Επίσης, 2 στις 5 επιχειρήσεις δίνουν βαρύτητα στις επενδύσεις για την παραγωγή ενέργειας με εναλλακτικούς τρόπους (Πχ. Φωτοβολταϊκά).
Ακολουθεί, η αύξηση της ανακύκλωσης (λόγω και της επικείμενη εφαρμογής του συστήματος εγγυοδοσίας φιαλών DRS) και μετά η βιώσιμη εφοδιαστική αλυσίδα με 27%, η εκπαίδευση του προσωπικού σε ESG πρακτικές με 24% και η μείωση σπατάλης τροφίμων και νερού με 22% και 20% αντίστοιχα.
Τα ευρήματα της έρευνας, εκτός από το ειδικό πλαίσιο που τα διέπει, αλληλοσυνδέονται, γεγονός που καταδεικνύει την ανάγκη ενός στρατηγικού σχεδίου αντιμετώπισης τους.
Παράλληλα, η χρήση των νέων τεχνολογικών εργαλείων αποτελεί σημαντικό αναπτυξιακό εργαλείο, γεγονός που επιβάλλει την ανάγκη για βαθύτερη ενσωμάτωσή τους στις βασικές επιχειρησιακές λειτουργίες. Η εξέλιξη των εξεταζόμενων κλάδων θα εξαρτηθεί από την προσαρμοστικότητα που θα επιδείξουν στις νέες απαιτήσεις και προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν.
