Τα εγκαίνια του Σταθμού πραγματοποιήθηκαν σήμερα, σε μια συγκυρία που αναδεικνύει τον ρόλο της χώρας ως πύλης εισόδου αμερικανικού LNG και διαμετακομιστικού κόμβου προς Βουλγαρία, Ρουμανία, Μολδαβία και Ουκρανία, μία ημέρα πριν από τη σύνοδο υπουργών της Σύμπραξης για τη Διατλαντική Συνεργασία στην Ενέργεια (P-TECC) στην Αθήνα.
Η έναρξη λειτουργίας του νέου Σταθμού Συμπίεσης Φυσικού Αερίου του ΔΕΣΦΑ στην Κομοτηνή συνιστά καίριο βήμα για την ενίσχυση των εξαγωγικών ροών προς τον Βορρά μέσω του Κάθετου Διαδρόμου, ενώ ταυτόχρονα αναβαθμίζει συνολικά το εθνικό σύστημα μεταφοράς.
Σύμφωνα με τεχνικές προδιαγραφές του έργου, η μέγιστη εξαγωγική ικανότητα του ελληνικού συστήματος προς τη Βουλγαρία μπορεί να φτάσει έως τα 5 δισ. κ.μ. (bcm) ετησίως, από περίπου 2,5 bcm σήμερα - εφόσον, φυσικά, υπάρχει αντίστοιχη ζήτηση και διαθεσιμότητα υποδομών κατάντη.
Πέρα από την άμεση σύνδεση με την P-TEC, ο νέος «κομπρέσορας» της Κομοτηνής θεωρείται υποδομή - κλειδί για το project του Κάθετου Διαδρόμου. Σε τεχνικό επίπεδο, επιτρέπει διευρυμένες ροές προς Βουλγαρία, με προοπτική διοχέτευσης ποσοτήτων προς Ρουμανία και περαιτέρω βόρεια. Το εάν οι νέες δυνατότητες θα αξιοποιηθούν πλήρως εξαρτάται από τις αναβαθμίσεις στο βουλγαρικό δίκτυο και ειδικότερα στα σημεία διασύνδεσης με τη Ρουμανία (Kardam–Isaccea). Πηγές με γνώση των έργων εκτιμούν ότι η κατεύθυνση είναι θετική, υπό την προϋπόθεση ολοκλήρωσης των επενδύσεων που «ξεμπλοκάρουν» τη ροή από Νότο προς Βορρά.
Στο βουλγαρικό έδαφος εξελίσσονται παρεμβάσεις που θεωρούνται καθοριστικές για να «δέσει» το παζλ. Παράλληλα με τον ιστορικό αγωγό Trans-Balkan, κατασκευάζεται νέος κλάδος περίπου 60 χλμ., με ορίζοντα ολοκλήρωσης στα μέσα του 2026, ώστε το σύστημα να λειτουργεί αποτελεσματικά και αντίστροφα (Νότος→Βορράς). Στόχος είναι, επιπλέον, η πρόοδος στα τμήματα Kulata–Kresna και Rupcha–Vetrino έως τον Ιούνιο και τον Δεκέμβριο του 2026 αντίστοιχα, ενισχύοντας την ικανότητα μεταφοράς μέσα στον Κάθετο Διάδρομο. Στα εγκαίνια της Κομοτηνής αναμένεται παρουσία ανώτερων στελεχών της Bulgartransgaz, γεγονός που επιβεβαιώνει τη διαλειτουργικότητα των παρεμβάσεων.
Ο σταθμός της Κομοτηνής είναι ο πρώτος ηλεκτροκίνητος σταθμός συμπίεσης στην Ελλάδα - τεχνολογική επιλογή που εξαλείφει τις άμεσες εκπομπές κατά τη λειτουργία και εναρμονίζει την υποδομή με τις απαιτήσεις της ενεργειακής μετάβασης. Ο σχεδιασμός του είναι συμβατός με μίγματα φυσικού αερίου και υδρογόνου, στοιχείο που θεωρείται επένδυση στο μέλλον των «πράσινων μορίων» και της ευρωπαϊκής στρατηγικής απανθρακοποίησης.
Το αποτύπωμα των επενδύσεων στη Θράκη αποδεικνύεται ευρύτερο. Εκτός από τα 134 εκατ. ευρώ για τον σταθμό συμπίεσης, «τρέχουν» έργα περίπου 334 εκατ. ευρώ - μεταξύ αυτών ο αγωγός Καρπερής–Κομοτηνής - ανεβάζοντας τη συνολική αξία παρεμβάσεων του ΔΕΣΦΑ στην περιοχή πάνω από το μισό δισ. ευρώ. Η «δέσμη» αυτών των έργων αναβαθμίζει την εξαγωγική ευελιξία του Συστήματος, στηρίζει τις νέες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στη βόρεια Ελλάδα και, κυρίως, ενώνει τις θαλάσσιες πύλες εισαγωγής LNG με τις χερσαίες διασυνδέσεις προς τις βόρειες αγορές.
Στο τραπέζι βρίσκεται και η επόμενη γενιά υποδομών LNG. Το δεύτερο FSRU της Gastrade (FSRU Θράκης) έχει λάβει θετική γνωμοδότηση επί της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων από την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας–Θράκης και αναμένει την περιβαλλοντική άδεια. Εφόσον προχωρήσει, προβλέπεται δυναμικότητα κοντά στα 3 bcm/έτος, τοποθέτηση στο Θρακικό Πέλαγος και σύνδεση με τον κορμό μέσω υποθαλάσσιου και χερσαίου αγωγού.
Το πόσες πλωτές μονάδες μπορεί τελικά να «σηκώσει» η περιοχή θα κριθεί από τους εξαγωγικούς όγκους που σκοπεύουν να διαθέσουν οι αμερικανικοί προμηθευτές προς τη ΝΑ Ευρώπη. Στο ευρύτερο χαρτοφυλάκιο που απασχολεί τις Βρυξέλλες περιλαμβάνονται, επίσης, το Dioriga Gas της Motor Oil στους Αγίους Θεοδώρους και το «Αργώ» της Mediterranean Gas στη Μαγνησία.
Συνολικά, η Κομοτηνή δεν είναι απλώς ένας νέος σταθμός στο χάρτη αλλά ο μηχανισμός που δίνει «ώθηση» στην κατεύθυνση Νότος–Βορράς, συνδέει τις εμπορικές συμφωνίες LNG με πραγματική χωρητικότητα στα δίκτυα και επιβεβαιώνει ότι η Ελλάδα περνά σε καθεστώς ενεργειακής εξωστρέφειας.
Με τις αναβαθμίσεις στη Βουλγαρία να τρέχουν και τα σχέδια νέων FSRU να ωριμάζουν, το ζητούμενο πλέον είναι ο συγχρονισμός των έργων ώστε οι διαθέσιμες ποσότητες να βρουν γρήγορα δρόμο προς τις αγορές της περιοχής - από τη Ρουμανία έως την Ουκρανία. Αν αυτό επιτευχθεί, ο Κάθετος Διάδρομος θα αποκτήσει μόνιμη «σπονδυλική στήλη» και η Ελλάδα θα εδραιωθεί ως σταθερός τροφοδότης της ενεργειακής ασφάλειας στη γειτονιά της Ευρώπης.
Το μήνυμα Τσάφου, η «μεγάλη εικόνα» και η ευκαιρία με την κατάργηση ρωσικού αερίου
Κατά την τελετή των εγκαινίων, ο υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Νίκος Τσάφος, υπογράμμισε ότι τέτοιες εγκαταστάσεις είναι ο «κρίκος» που μετατρέπει τη μεγάλη εικόνα των χαρτών σε καθημερινή λειτουργία του συστήματος τονίζοντας πως χωρίς σύγχρονους σταθμούς που διαχειρίζονται πίεση και ροές, το αέριο δεν φτάνει από το σημείο Α στο σημείο Β.
Επισήμανε επίσης πως η Ελλάδα, από «άκρο γραμμής» πριν λίγα χρόνια, εξελίσσεται σε δίαυλο προς τις γειτονικές αγορές, παρέχοντας όχι μόνο επάρκεια για την ίδια αλλά και υπηρεσίες ευελιξίας σε ολόκληρη τη ΝΑ Ευρώπη.
Όπως ανέφερε ο κ. Τσάφος, είναι ενδεικτικό ότι από τα 17 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) που εισήχθησαν πέρυσι στη χώρα, τα 11 bcm κατέληξαν σε γειτονικές αγορές.
«Αυτές οι υποδομές έρχονται σε μία σημαντική συγκυρία, καθώς η Ευρώπη έχει αποφασίσει να διακόψει πλήρως τις εισαγωγές από τη Ρωσία. Αυτή η αλλαγή δημιουργεί μία τεράστια ευκαιρία για τη χώρα μας, ώστε να καλύψουμε το κενό που θα δημιουργηθεί από την απόσυρση του ρωσικού αερίου στην Ευρώπη. Στο μέλλον θα είναι μεγαλύτερη η ανάγκη για νέες πηγές και νέες οδεύσεις», τόνισε.
Στον χαιρετισμό του στην τελετή εγκαινίων της υποδομής, τόνισε πως η Ανατολική Μακεδονία – Θράκη αποτελεί ένα σταυροδρόμι για το φυσικό αέριο, με ροές καυσίμου από το Αζερμπαϊτζάν και από το FSRU Αλεξανδρούπολης (που θα εισάγει LNG από τις ΗΠΑ και τον υπόλοιπο κόσμο), καθώς και με ένα δίκτυο αγωγών το οποίο φτάνει μέχρι την Ουγγαρία και την Ουκρανία.
Όπως επεσήμανε, θα πρέπει, επίσης, να εστιάσουμε στη μεγάλη εικόνα, η οποία ξεπερνά το φυσικό αέριο, τονίζοντας πως η περιοχή χρειάζεται κι άλλες αντίστοιχες επενδύσεις τόσο στις ΑΠΕ όσο και στο διοξείδιο του άνθρακα.
Πηγή: Liberal.gr/Μαργαρίτα Ασημακοπούλου
