Ειδικοί από τον ακαδημαϊκό, δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, κατέθεσαν και εξέτασαν τις πολιτικές που θα ενισχύσουν την πρόσβαση και τη βιωσιμότητα του ερευνητικού λογισμικού στο πλαίσιο της ανοικτής επιστήμης.
Μέσα από πέντε θεματικές συνεδρίες συζητήθηκαν ζητήματα διακυβέρνησης, υποδομών, ανθρώπινου δυναμικού, προτύπων και συνεργασιών δημόσιου – ιδιωτικού τομέα, με στόχο τη διαμόρφωση πρακτικών λύσεων και τη χάραξη μελλοντικής διεθνούς συνεργασίας.
Ο Κύριος Ερευνητής, Διευθυντής Εργαστηρίου Βιοπληροφορικής του Ινστιτούτου Εφαρμοσμένων Βιοεπιστημών (ΙΝΕΒ), Φώτης Ψωμόπουλος συμμετείχε ως εισηγητής στη θεματική «Πρότυπα και πιστοποίηση: Εναρμόνιση πλαισίων αξιολόγησης και ποιότητας για το ερευνητικό λογισμικό». Τα κύρια θέματα που τέθηκαν ήταν:
- Ποιον ρόλο έχει η πολιτική στην υιοθέτηση προτύπων και διαδικασιών για το ερευνητικό λογισμικό;
- Πώς μπορεί το FAIR4RS (Εντοπίσιμο, Προσβάσιμο, Διαλειτουργικό, Επαναχρησιμοποιήσιμο για το Ερευνητικό Λογισμικό) να γίνει πραγματικότητα;
- Ποιοι είναι οι τομείς που απαιτούν πρακτικές / πλαίσια αξιολόγησης ή πιστοποίησης, ποιες είναι οι τρέχουσες πρακτικές και πώς θα εξελιχθούν στο άμεσο μέλλον;
- Είναι το FAIR4RS επαρκές για να υποστηρίξει αυτούς τους στόχους ή χρειάζονται πρόσθετες αρχές και εργαλεία;
- Πώς μπορεί αυτό να εναρμονιστεί μεταξύ ιδρυμάτων και χωρών;
Κεντρικό συμπέρασμα της ημερίδας είναι ότι το ερευνητικό λογισμικό αποτελεί κρίσιμο κομμάτι της σύγχρονης έρευνας, αλλά η βιωσιμότητά του εξαρτάται από τη συνεργασία και τη στήριξη πολλών φορέων. Για την ακαδημαϊκή κοινότητα, η πρόκληση είναι η μακροχρόνια χρηματοδότηση, ενώ για τη βιομηχανία είναι η τεχνική συντηρησιμότητα.
Όπως τονίστηκε, το ανοιχτό λογισμικό είναι απαραίτητο, αλλά απαιτεί πόρους, όχι μόνο εθελοντική εργασία. Χρειάζεται αναγνώριση των μηχανικών ερευνητικού λογισμικού ως επαγγελματίες με σαφείς προοπτικές καριέρας, ενώ ζητήματα όπως το «τεχνικό χρέος» και η έλλειψη τεκμηρίωσης υπονομεύουν την ποιότητα. Η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να βοηθήσει, αλλά δεν αντικαθιστά τα πρότυπα και την εποπτεία.
Τέλος, οι συμπράξεις δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορούν να προσφέρουν λύσεις, αλλά χρειάζονται πιο σταθερά και μακροπρόθεσμα μοντέλα.
Σε κάθε περίπτωση, η εναρμόνιση μεταξύ χωρών και ιδρυμάτων μπορεί να επιτευχθεί με διεθνείς συμφωνίες, κοινά πρότυπα και συνεργατικά δίκτυα που θα διευκολύνουν την κλιμάκωση λύσεων σε παγκόσμιο επίπεδο. Σε αυτό το επίπεδο, καθοριστικό ρόλο έχει το έργο EVERSE, το οποίο συντονίζεται από το ΙΝΕΒ|ΕΚΕΤΑ.
