Ωστόσο, παρά τις υψηλές αυτές δεσμεύσεις, το μπλοκ έχει εξαρτηθεί όλο και περισσότερο από το εμπόριο με χώρες που διοικούνται από αυταρχικούς και δικτάτορες, σύμφωνα με ερευνητές αναλυτές της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
Σε ανάρτησή τους σε ιστολόγιο, οι Claudia Marchini και Alexander Popov της ΕΚΤ σημείωσαν ότι, στα δεκαπέντε μέλη της ΕΕ που αποτελούσαν μέρος του μπλοκ πριν από τη μεγάλη διεύρυνση προς ανατολάς το 2004, το δημοκρατικό προφίλ των εμπορικών εταίρων της περιοχής έχει μειωθεί κατά τα τελευταία 25 περίπου χρόνια.
Επικαλούμενοι τους δικούς τους υπολογισμούς, καθώς και στοιχεία για το διμερές εμπόριο από τα Ηνωμένα Έθνη και το πρόγραμμα Varieties of Democracy, οι αναλυτές πρότειναν ότι οι αριθμοί δείχνουν μια σταδιακή ανακατανομή των εισαγωγών «υπέρ των λιγότερο δημοκρατικών χωρών» από το 1999.
Το εμπόριο με αυταρχικά καθεστώτα μπορεί επίσης να αποφέρει κέρδη σε κυβερνήσεις που έχουν μια «ρητή επεκτατική και μιλιταριστική ατζέντα», θέτοντας σε κίνδυνο τη γεωπολιτική σταθερότητα και δυνητικά θέτοντας «μια υπαρξιακή πρόκληση για την ΕΕ», υποστήριξαν.
Οι ερευνητές πρόσθεσαν ότι τα υλικά σπάνιων γαιών που χρησιμοποιούνται σε τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα βρίσκονται επίσης συχνά σε αυτά τα καθεστώτα, παρουσιάζοντας στην ΕΕ ένα άλλο δίλημμα: να επιδεινώσει «ακούσια» τις υποτιθέμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων γύρω από την εξόρυξη αυτών των ορυκτών προκειμένου να στηρίξει τους στόχους της πράσινης ενέργειας της περιοχής.
Εν τω μεταξύ, «η ποιότητα της δημοκρατικής διακυβέρνησης» έχει μειωθεί σε αυτά τα έθνη κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, υποστήριξαν - προσθέτοντας ότι, όταν καθορίζεται το μερίδιο εμπορίου διαχρονικά και εξετάζεται η αξία κάθε χώρας σε έναν δείκτη που βαθμολογεί τις φιλελεύθερες δημοκρατίες, η πτώση είναι ιδιαίτερα έντονη μετά το 2012.
Τέτοιοι αριθμοί μπορεί να θέσουν υπό αμφισβήτηση τη φήμη της Ευρώπης ως «οικονομικής και πολιτικής ένωσης βασισμένης σε αξίες», δήλωσαν οι ερευνητές.
«Η πτώση της ποιότητας της δημοκρατικής διακυβέρνησης του μέσου εμπορικού εταίρου της από το 1999 μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν συνάδει με τους στόχους της βιώσιμης εμπορικής πολιτικής της ΕΕ για σεβασμό των δημοκρατικών, ανθρωπίνων και κοινωνικών δικαιωμάτων», έγραψαν. «Αυτό, καθώς τα τελευταία 25 χρόνια συναλλάσσεται όλο και περισσότερο με απολυταρχικούς και δικτάτορες, η ΕΕ δεν μπορεί να το ισχυριστεί με επιτυχία».
Ωστόσο, σημείωσαν ότι το δημοκρατικό προφίλ του εμπορίου της ΕΕ βελτιώθηκε «σημαντικά» αφότου το μπλοκ προχώρησε στην επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία το 2022.
«Ο κόσμος είναι σήμερα γεμάτος γεωπολιτικούς κινδύνους. Η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου πρόκληση για την ασφάλεια των αλυσίδων εφοδιασμού της. Το να δίνουμε μεγαλύτερη προσοχή στο με ποιον συναλλάσσεται θα ήταν ταυτόχρονα συνεπές με τις αρχές με τις οποίες έχουμε δεσμευτεί και με την ορθή οικονομική πολιτική», ανέφεραν οι ερευνητές.
