Μέχρι που μπορεί να φτάσει το Bitcoin και τα άλλα δημοφιλή κρυπτονομίσματα που τις τελευταίες ημέρες έσπασαν κάθε ρεκόρ στα διεθνή χρηματιστήρια; Μήπως ζούμε σε μια περίοδο τεράστιας «φούσκας» και επίκειται απότομη «προσγείωση» με σκληρή διόρθωση στις τιμές; Και ποια η σχέση της αγοράς crypto με τον χρυσό που επίσης φτάνει σε ιστορικά υψηλά;
Ο Γιώργος Τζέγκας, Financial analyst, sales team leader και Bitcoin enthusiast, (a.k.a CryptoCapitalist όπως είναι γνωστός εδώ και χρόνια στην ελληνική cryptoκοινότητα) με συνέντευξη του στα Μακεδονικά Νέα, δίνει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα και όχι μόνο, υποστηρίζοντας πως πλέον το Bitcoin, έπαψε να είναι "εναλλακτική" υψηλού ρίσκου και έγινε πλέον αναπόσπαστο μέρος του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος.
Ο κ. Τζέγκας, εξηγεί πώς το Bitcoin έφτασε να ξεπεράσει σε δημοφιλία τον χρυσό, αναφέρεται στον λόγο που τα κρυπτονομίσματα έγιναν πλέον mainstream προϊόντα, ενώ εκφράζει την άποψη πως σήμερα οι αγορές βρίσκονται ενώπιον μιας «φούσκας» που κανείς δεν γνωρίζει ακόμα πόσο θα διαρκέσει. Προϊδεάζει για ένα 2026 με «αναταράξεις» και δηλώνει πως δεν συμφωνεί ότι ο χρυσός είναι καλή επένδυση, εκτιμώντας πως η τόσο μεγάλη αύξηση στην τιμή του πρέπει να χτυπήσει κάποια «καμπανάκια».
Αναφέρεται επίσης στο θέμα της φορολόγησης των κερδών από πωλήσεις κρυπτονομισμάτων στην Ελλάδα, ζήτημα το οποίο είναι ακόμα στον «αέρα», λέγοντας πως για πρώτη φορά στα χρονικά, μια ομάδα ατόμων, οι κάτοχοι crypto, «παρακαλούν να τους φορολογήσουν!».
Ακολουθεί η συνέντευξη του Γιώργου Τζέγκα, στα Μακεδονικά Νέα και στον Αλέξανδρο Αλεξιάδη:
- Τα κρυπτονομίσματα και το γνωστότερο όλων το Bitcoin, έχουν περάσει από αρκετές «αναταράξεις» τα τελευταία χρόνια, ωστόσο στην παρούσα φάση, βλέπουμε να έχει γίνει ένα απίθανο rally, με την αξία τους, φτάνοντας σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Πού βρισκόμαστε λοιπόν όσον αφορά τη συγκεκριμένη αγορά;
Είμαστε σε all time high, δηλαδή στο υψηλότερο σημείο που έχει γράψει ποτέ το Bitcoin από τότε που ξεκίνησε να υπάρχει. Άρα αντιλαμβανόμαστε ότι όχι μόνο δεν έχει φύγει το ενδιαφέρον, υπάρχει και μάλιστα είναι πολύ έντονο. Έφτασε πριν λίγα 24ωρα στο ιστορικό των 126.000 δολαρίων το ένα Bitcoin.
Αν ορίσουμε την αρχή της γενικότερης αγοράς των κρυπτονομισμάτων από την πρωτοεμφάνιση του Bitcoin το 2009, στα τελευταία 16 χρόνια, βρισκόμαστε τώρα στον 4ο ή 5ο κύκλο μιας ανάπτυξης και επιστροφής του ενδιαφέροντος. Σε μια έξαρση όπου όλοι ασχολούνται, ακόμα και τα mainstream media, ενώ πλέον υπάρχει ενδιαφέρον και από μεγάλους θεσμικούς παίχτες, από τράπεζες, από κυβερνήσεις. Βλέπουμε ότι υπάρχουν πλέον και τα χρηματοοικονομικά εργαλεία και τρόποι να μπορέσει κάποιος θεσμικός παίχτης να αποθηκεύσει crypto. Αυτό ξεκίνησε αρχές του 2004 με την έγκριση του spot Bitcoin ETF, το οποίο ήταν το πιο δυνατό λανσάρισμα σε ETF που έγινε ποτέ. Το ETF είναι το Exchange Traded Fund, ένα χρηματοοικονομικό εργαλείο που παρέχει στους επενδυτές έναν απλό τρόπο έκθεσης στην τιμή του Bitcoin .
Κάποιοι μεγάλοι θεσμικοί παίχτες, hedge funds, family offices, συνταξιοδοτικά ταμεία, δεν παίρνουν απευθείας το bitcoin, παίρνουν αυτό το ETF, η αξία του οποίου είναι ένα προς ένα bitcoin. Δηλαδή αυτός που εκδίδει το ETF είναι υποχρεωμένος να κρατάει ένα προς ένα τα bitcoin τα οποία πουλάει στους πελάτες του.
- Κάτι αντίστοιχο με αυτό που γίνεται με τον χρυσό για παράδειγμα, φαντάζομαι.
Αυτό είναι αντίστοιχο ακριβώς. Τα ETF γενικά είναι χρηματοοικονομικά εργαλεία, τα οποία είναι ένα «καλάθι», το οποίο μέσα μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες μετοχές από έναν κλάδο ή και όλης της οικονομίας ή και όλων των S&P 500. Ουσιαστικά αντί κάποιος να αγοράζει μεμονωμένα μετοχές, αγοράζει ένα «καλάθι» μετοχών, το ETF και έτσι έχει έκθεση και μειωμένο ρίσκο μέσα σε έναν κλάδο ή μία οικονομία. Τώρα, το συγκεκριμένο bitcoin του ETF έχει μόνο bitcoin, δεν έχει κάτι άλλο μέσα. Οπότε αυτός που το παίρνει ξέρει τι παίρνει.
Και επειδή έκανες τον ωραίο παραλληλισμό με το χρυσό... όταν λοιπόν είχε εγκριθεί το ETF του χρυσού, αναπτύχθηκε και έκανε περίπου 14.000% πάνω ο χρυσός τότε, έχοντας τραβήξει τεράστιο ενδιαφέρον. Ήταν το πιο επιτυχημένο λανσάρισμα σε ETF.
Το bitcoin πέρασε και σε όγκο και σε ποσότητα, ακόμα και τον χρυσό. Δεν έχει υπάρξει άλλο τέτοιο χρηματοοικονομικό εργαλείο ή προϊόν, όπως θέλετε πείτε το, που να είχε ποτέ τόσο μεγάλη απήχηση μέσα σε 1,5 χρόνο από την έκδοσή του. Οπότε αυτό δείχνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον από όλους. Και από αγορές και από πρόσωπα. Πλέον είναι μέσα στα «πορτοφόλια» πάρα πολλών.
Επίσης υπάρχουν πλέον και εταιρείες οι οποίες στρατηγικά κρατάνε αποθεματικά σε bitcoin ή και άλλα κρύπτο. Αυτές λέγονται Digital Asset Treasury Companies (DATCOs).
Αυτό ξεκίνησε από το 2020 με τη MicroStrategy και τον Michael Saylor και τώρα πλέον υπάρχουν πάνω από 150-200 εταιρείες, οι οποίες στρατηγικά, τα ρευστά ταμειακά διαθέσιμά τους - μέρος αυτών - τα επενδύουν σε bitcoin και τα κρατάνε στα αποθεματικά τους.
- Να εξηγήσουμε αυτήν τη «στροφή» προς το bitcoin και να δούμε και την σχεδόν παράλληλη πορεία που έχει αυτό με την αύξηση της τιμής του χρυσού, που επίσης σπάει κάθε ρεκόρ το τελευταίο διάστημα;
Είναι δύο διαφορετικά πράγματα. Το ένα το κομμάτι είναι εταιρείες οι οποίες έχουν ρευστά διαθέσιμα. Αυτά τα οποία δεν χρειάζονται άμεσα για το δικό τους business plan, μπορούν επίσης να τα κρατήσουν σε άλλα επενδυτικά προγράμματα, συνήθως σε ομόλογα ή σε κάποιους λογαριασμούς ας πούμε “καταθετικούς” για να παίρνουν επιτόκιο. Με αυτά τα διαθέσιμα που “κάθονται” επιλέγουν και αγοράζουν bitcoin. Αυτό γιατί προφανώς πιστεύουν ότι ανεβαίνει η τιμή του asset, γιατί έχει μεγαλύτερη πιθανή απόδοση από οτιδήποτε άλλο αυτή τη στιγμή υπάρχει εκεί έξω.
Παράλληλα με τις αγορές αυτές, οι εταιρείες που είναι και εισηγμένες στο χρηματιστήριο βλέπουν και τη μετοχή τους ανεβαίνει. Αυτό είναι το καινούριο trend που ξεκίνησε από το 2020 αλλά η κορύφωση του είναι τα τελευταία τρίμηνα. Το τελευταίο διάστημα όποια εταιρεία πηγαίνει και λέει «θα αγοράσω πχ bitcoin ή Ethereum και θα κρατάω σαν αποθεματικό στα ταμεία μου αυτό το asset», βλέπουν τη μετοχή τους να εκτοξεύεται. Γιατί κάποιος παίρνοντας τη μετοχή της εταιρείας που έχει αποθεματικό σε κάποιο κρυπτονόμισμα, αυτομάτως έχει μία έμμεση έκθεση στη διακύμανση του κρυπτονομίσματος αυτού.
Και το εκμεταλλεύονται αυτό. Έγινε μία, δύο, τρεις φορές, κάποιες φορές γίνεται οργανικά, κάποιες φορές μόνο λόγω μόδας και λόγω έξαρσης της περιόδου. Το bitcoin για παράδειγμα ανέβηκε 10% και η μετοχή της αντίστοιχης εταιρείας μπορεί να έχει πάρει και 200-300%. Αδιανόητα πράγματα.
- Το bitcoin γενικότερα θεωρούνταν ως υψηλού ρίσκου επένδυση παλαιότερα. Σήμερα, την εποχή της διεθνούς αστάθειας, το βλέπουν ως κάτι πιο σταθερό και από την αξία ενός νομίσματος;
Αυτό, εγώ το έλεγα από το 2017. Τώρα, αυτό το λένε κάποια από τα πιο επιδραστικά άτομα του πλανήτη. Δηλαδή, κάνω quote τον Larry Fink, τον CEO της BlackRock, της μεγαλύτερης διαχειρίστριας περιουσιακών στοιχείων στον κόσμο, που έχει πάνω από 11 τρισ. υπό τη διαχείρισή της. Ο Larry Fink, λοιπόν, έχει εκδώσει και αυτός ένα από τα πιο επιτυχημένα bitcoin ETF, και προτείνει στους πελάτες του να αγοράσουν αυτό το asset, σαν «αντιστάθμισμα» έναντι του πληθωρισμού, έναντι της γενικότερης γεωπολιτικής και οικονομικής αστάθειας που υπάρχει στον κόσμο.
‘Όταν τα λέγαμε αυτά πριν από 10 χρόνια, εμείς και άλλοι cryptobros, μας θεωρούσαν τους «τρελούς του χωριού» και μας λοιδορούσαν. Πλέον τα λένε οι οικονομικοί influencers του πλανήτη, που χειρίζονται τον μεγαλύτερο όγκο των κεφαλαίων στον κόσμο. Όμως μικρή σημασία έχει τώρα αυτό.
- Όσον αφορά στον χρυσό τώρα, πώς βλέπεις αυτήν την επίσης εκρηκτική άνοδο στην τιμή του
Ο χρυσός βλέπουμε ότι βρίσκεται σε ένα τρελό rally το τελευταίο τρίμηνο. Είναι πραγματικά εντυπωσιακό το πώς ένα asset μιας τόσο μεγάλης κεφαλαιοποίησης, της μεγαλύτερης που υπάρχει στον πλανήτη, μπορεί να κάνει κινήσεις 30% πχ σε έναν μήνα. Είναι τρελό.
Η ερώτηση που πρέπει να διερωτηθεί ο αναγνώστης είναι γιατί ανεβαίνει; Ανεβαίνει γιατί κάποιος το αγοράζει, γιατί είναι προσφορά και ζήτηση και η ζήτηση προφανώς είναι μεγαλύτερη από την αγορά.
Αυτό λοιπόν που παρατηρούμε, γιατί παρακολουθώ τον χρυσό εδώ και καιρό, είναι ότι τα τελευταία 5-10 χρόνια έχουν αρχίσει τράπεζες και κράτη να αυξάνουν τα αποθεματικά τους. Κίνα, Ρωσία, Βραζιλία και άλλες χώρες και κεντρικές τράπεζες.
Άρχισαν σταδιακά να χαλαρώνουν τις αγορές τους σε αμερικανικά ομόλογα (τα οποία είναι το χρέος της Αμερικής) και να ανεβάζουν τα αποθεματικά τους σε χρυσό, γεγονός που οδηγεί στην αύξηση της τιμής.
Η ταπεινή μου άποψη είναι ότι η ζήτηση για χρυσό προέρχεται από ανθρώπους οι οποίοι προεξοφλούν κάποιον κίνδυνο. Κάτι βλέπουν στο μέλλον και θέλουν να διασφαλίσουν την αξία των κεφαλαίων τους. Προτιμούν να μην κρατάνε ευρώ, δολάρια ή ομόλογα και να γυρίσουν σε κάτι ασφαλές.
Για να μην παρεξηγηθώ, ο χρυσός δεν θεωρώ ότι είναι καλή επένδυση. Έχει υπο-αποδώσει έναντι των μετοχών πάρα πολύ, αλλά σε περιόδους αστάθειας και όταν οι άνθρωποι αρχίζουν και φοβούνται για τα πάντα, θεωρείται ένα κάποιο «καταφύγιο». Το γεγονός όμως ότι έχει ανέβει τόσο πολύ, χτυπάει κάποια «καμπανάκια» και θα πρέπει να τα λάβουμε σοβαρά υπόψιν.
- Την ίδια στιγμή βλέπουμε πως συμπίπτουν χρονικά η άνοδος του χρυσού και του bitcoin.
Ισχύει, όμως η αλήθεια είναι ότι και αυτό δεν ισχύει 100%. Δεν έχει συσχέτιση, correlation όπως το λέμε, το ένα με το άλλο. Υπάρχουν περίοδοι που ο χρυσός πέφτει και το bitcoin ανεβαίνει. Δηλαδή έχουν και αντίθετη συσχέτιση. Συνήθως όταν ανεβαίνει ο χρυσός, με μία καθυστέρηση 2-3 μηνών ανεβαίνει και το bitcoin.
Αν θες να βρεις συσχέτιση πολύ μεγάλη της τιμής του bitcoin, θα πρέπει να το κοιτάξεις με το M2 που είναι η ποσότητα των χρημάτων που κυκλοφορεί στον κόσμο, τα χρήματα που τυπώνουν οι κεντρικές τράπεζες. Όταν το M2 ανεβαίνει ακολουθεί και το bitcoin και όταν πέφτει, αντίστοιχος πέφτει και το bitcoin. Αυτός είναι ένας καλός «δείκτης» για να δεις τι μέλλει γενέσθαι αναφορικά με την τιμή του bitcoin.
- Βλέπουμε ότι υπάρχει μια εκφρασμένη πρόθεση να λειτουργήσει ένα σύστημα φορολόγησης για τα κέρδη που προέρχονται από κρυπτονομίσματα. Υπάρχουν εξελίξεις σε αυτό το επίπεδο; Και ποια η στάση της κοινότητας των κρυπτονομισμάτων σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
Πραγματικά είναι η πρώτη φορά στα χρονικά που όσοι κρατάνε bitcoin παρακαλούν να βγει νόμος για φορολόγηση. Φωνάζουν όλοι «παρακαλώ φορολογήστε με… για να κάνω κάτι τα λεφτά μου». Στην Ελλάδα κάνουμε τον σταυρό μας, αλλά μέχρι εκεί. Δεν έχει ιδέα κανείς τι θα γίνει.
Έχουν συσταθεί δύο επιτροπές από πέρυσι το καλοκαίρι, οι οποίες έχουν ξε-συσταθεί, ήταν να βγει μια απόφαση τον Σεπτέμβριο, αλλά πήρε παράταση για τις αρχές του 2026.
Γενικά σε παγκόσμιο επίπεδο έχουν περάσει κάποιες φορολογίες και ανάλογα με το κράτος, άλλες είναι πιο ευνοϊκές, άλλες πιο δυσμενείς. Έχει περάσει το European crypto-assets regulation (MiCA) που είναι ένα ρυθμιστικό πλαίσιο της Ε.Ε και έχει και κάποιες κατευθύνσεις, αλλά αυτό το παίρνει μια χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το προσαρμόζει για να το εφαρμόσει στη νομοθεσία της.
Εδώ με κάποιες ομάδες με λογιστές, οι οποίοι είναι στον χώρο χρόνια και έχουν εξειδικευτεί σε αυτό το κομμάτι - έχουμε κάνει και επιτροπές, έχουμε πάει και στο Υπουργείο Οικονομικών – έχουν κατατεθεί διάφορα αιτήματα και ερωτήσεις. Αυτή τη στιγμή, το «τρελό» είναι ότι με βάση όσα ισχύουν σήμερα, κάποιος που έχει βγάλει 100-200.000 από κρυπτονομίσματα, δεν μπορεί να τα κάνει τίποτα. Δεν τα δέχεται κανείς σαν πόθεν έσχες.
Εντάξει, μπορείς να κάνεις κάποια ψώνια, να πιείς έναν καφέ κτλ, αλλά να αγοράσεις σπίτι, έχοντας 100.000 στην τράπεζα, δεν τα αναγνωρίζει κανείς.
- Δηλαδή φαίνονται ως μη νόμιμα;
Σου λέει, ο εφοριακός «που τα βρήκες αυτά;», «τα πήρα από κρυπτονόμισμα. Να αγοράσω σπίτι», «Όχι, δεν τα δικαιολογούμε».
Προφανώς, πάνω σε αυτά υπάρχουν κάποια case studies ας πούμε. Κάποιος που πήγε και αγόρασε με αυτά τα κέρδη, τον φορολογήσανε 50%. Αδίκως, θεώρησαν ότι τα κέρδη προέρχονταν από κάποια επαγγελματική δραστηριότητα, πράγμα που δεν ισχύει.
Αυτό που φημολογείται και κυκλοφορεί τα τελευταία χρόνια από στόμα σε στόμα, αλλά τονίζω δεν είναι νόμος, ούτε έχει περάσει κάτι τέτοιο, είναι το 15% επί των κερδών σε capital gains. Δηλαδή, υπάρχουν αρκετοί φίλοι στον χώρο των crypto που αυτοβούλως, από μόνοι τους, δηλώνουν τα κέρδη τους και πληρώνουν από μόνοι τους 15%. Το τονίζω μόνοι τους και αυτό το κάνουν για να μην έχουν θέματα στο μέλλον.
- Το αποδέχονται αυτό οι φορολογικές αρχές;
Δεν ξέρει κανείς την απάντηση. Μια τέτοια κίνηση πάντως βγάζει νόημα. Γιατί το 15% είναι η φορολόγηση από κέρδη, ας πούμε, σαν να έχεις κερδίσει από μετοχές.
- Και μιλάμε τώρα για τη φορολόγηση του 15% όταν μετατρέπουμε bitcoin σε ευρώ. Όχι το αντίστοιχο, έτσι;
Ναι. Όταν αγοράζεις bitcoin, δεν έχεις φορολόγηση. Απομένει λοιπόν να γίνει κάποια στιγμή νόμος του κράτους, να υπάρξει μια πρόβλεψη νομοθετική, ώστε να εκφραστεί αυτό το πράγμα και να καθαρίσει το τοπίο.
Η αλήθεια είναι ότι υπάρχουν πολλά θέματα που θα πρέπει να λυθούν. Δεν είναι εύκολο το puzzle, γιατί θα πρέπει άλλωστε να αποδείξεις πώς τα πήρες και πώς τα έβγαλες αυτά τα χρήματα. Ο φορολογικός νομοθέτης, αυτός που θα στήσει τον νόμο, θα πρέπει τουλάχιστον να γνωρίζει κάποια πράγματα ή να πάρει σαν συμβουλευτική κάποιον που να ξέρει. Δεν θα βγάλει νόημα διαφορετικά.
Θα γίνουν αρκετά ευτράπελα, κατά τη γνώμη μου μέχρι να «κουμπώσει» το νομοσχέδιο.
Ο χώρος πάντως στην Ελλάδα περιμένει μια λύση στο φορολογικό. Και μιλάμε τώρα για ανθρώπους οι οποίοι είναι σοβαροί και θέλουν να μπορέσουν να χαρούν κάποια από τα κέρδη τους με νόμιμο και ωραίο τρόπο. Χωρίς να αναγκάζονται να καταφεύγουν σε άλλες επιλογές ας πούμε.
- Εκτός από το bitcoin και το ethereum ποια άλλα κρυπτονομίσματα παίζουν δυνατά σήμερα;
Τώρα πολύ «της μόδας» και τα πιο γνωστά είναι το Solana, το BNB, το bitcoin φυσικά, και τα Ethereum, XRP κ.α
- Και αυτά τα κρυπτονομίσματα είναι μέσα στην τάση, δηλαδή η άνοδος του bitcoin συμπαρασύρει και αυτά χρηματιστηριακά; Και αυτό μέχρι που θα πάει;
Ναι, πάντα έτσι γίνεται. Όσον αφορά το πού θα φτάσουν οι τιμές, να είμαστε ξεκάθαροι ότι αυτή τη στιγμή που μιλάμε είμαστε σε μια φούσκα. Δεν τίθεται θέμα.
- Θα ακολουθήσει διόρθωση στο προσεχές μέλλον;
Ναι και θα είναι έντονη. Πάντα ακολουθεί. Είναι οι κύκλοι της αγοράς. Τα κρυπτονομίσματα τα οποία ακολουθούν ένα μοτίβο και πάντα στο τέλος του μοτίβου υπάρχει μια έντονη παραβολική έξαρση, όλα πάνε πάνω και όλοι είναι χαρούμενοι. Κάπου εκεί στην υπερβολική χαρά έρχεται μια απότομη «τιμωρία» σε αυτούς οι οποίοι λειτουργούν άπληστα.
Οπότε ναι, είναι καλή περίοδος να είσαι «μέσα», αλλά θα πρέπει να έχεις στο μυαλό σου ότι βρισκόμαστε στα υψηλά, στα υψηλότερα υψηλά όλων των εποχών. Έχει και άλλο πάνω; Έχει και άλλο πάνω. Αλλά σήμερα που μιλάμε κανείς δεν ξέρει πόσο.
Μα μόνο οι δασμοί που είπε ο Τραμπ στις αρχές του χρόνου ήταν αρκετοί για να βουτήξουν χρηματιστήρια, crypto, τα πάντα. Δηλαδή βλέπουμε κάποιες αποτιμήσεις και στα παραδοσιακά χρηματιστήρια που δεν είναι ο τομέας μου, ούτε εξειδικεύομαι σε αυτά, απλά τα παρακολουθώ για να μπορώ να καταλαβαίνω τι γίνεται στην οικονομία. Το κομμάτι του AI και της τεχνητής νοημοσύνης γενικότερα, έχει προεξοφλήσει αυτή τη στιγμή τρελά κέρδη. Δηλαδή οι επενδύσεις που γίνονται πίσω από αυτόν τον τομέα είναι αδιανόητα υψηλές και έχουν αγοράσει ουσιαστικά μια υπόσχεση τρελού κέρδους. Είναι ο ορισμός της "φούσκας". Αγοράζω ελπίδα και αγοράζω πιθανά τρελά κέρδη σήμερα με μια τρελή αποτίμηση. Οπότε δεν βγάζουν νόημα πολλά πράγματα, οπότε «ναι» να χαρεί κάποιος τα κέρδη του και την αγορά άμα είναι μέσα, αλλά θέλει πολλή προσοχή αυτή την περίοδο και το 2026 προμηνύεται να έχει «αναταράξεις».
Όσοι ενδιαφέρονται, μπορούν να επισκεφτούν το κανάλι της ομάδας Cryptocapitalist στον σύνδεσμο ->https://www.youtube.com/@cryptocapitalistgreece
