Το TINKER (Tangible INterfaces in Kindergarten and Educational Robots/ Απτές διεπαφές στο Νηπιαγωγείο και Εκπαιδευτικά Ρομπότ), ανέδειξε το πόσο αποτελεσματικά μπορούν, παιδιά του Νηπιαγωγείου, να αναπτύξουν δεξιότητες μέσω της εκπαιδευτικής ρομποτικής και συγκεκριμένα: κινητική δημιουργικότητα, επικοινωνία-συνεργασία-κριτική σκέψη-δημιουργικότητα (4CS δεξιότητες) και υπολογιστική σκέψη με διαδραστικό τρόπο, ο οποίος συνδυάζει την τεχνολογία με τη βιωματική διερευνητική μάθηση.
Όπως είπε μιλώντας στα Μακεδονικά Νέα, η νηπιαγωγός, υποψήφια διδάκτωρ του Τμήματος Φιλοσοφικής και Παιδαγωγικής στο ΑΠΘ και μία εκ των ερευνητριών του προγράμματος, Σοφία Ράπτη, ο σχεδιασμός των δεξιοτήτων έγινε σε βάθος τριών ετών. Έπειτα ακολούθησε η υλοποίηση και στη συνέχεια η εκτίμηση των αποτελεσμάτων.
Το ερευνητικό πρόγραμμα εφαρμόστηκε στο 2ο και 10ο Νηπιαγωγείο Κομοτηνής, στο 15ο Πειραματικό Νηπιαγωγείο Κομοτηνής, στο Νηπιαγωγείο Αγίας Παρασκευής Θεσσαλονίκης και στο 1ο και 4ο Νηπιαγωγείο Νέας Καλλικράτειας Χαλκιδικής.
«Σε έναν κόσμο που είναι tech-driven, η τεχνολογία έχει μπει πια σε όλες τις εκφάνσεις της ρουτίνας μας και έχει μπει και στη ζωή αυτών των παιδιών, που φαντάζουν πολύ μικρά στα μάτια μας στην προσχολική ηλικία. Δεν μπορεί λοιπόν να μην αξιοποιείται και στην εκπαίδευση, γιατί προετοιμάζουμε αυτά τα παιδιά διαφορετικά, για έναν κόσμο, χωρίς τις δεξιότητες που απαιτούνται», επισήμανε η κ. Ράπτη.
Το όραμα του προγράμματος
Σύμφωνα με την ίδια, το όραμα του ερευνητικού προγράμματος είναι να αξιοποιηθεί η τεχνολογία στην προσχολική ηλικία και συγκεκριμένα τα εκπαιδευτικά ρομπότ, προκειμένου τα παιδιά να αναπτύξουν αποδοτικά όλες αυτές τις δεξιότητες που απαιτούνται και που πρέπει να έχουν στον 21ο αιώνα για να είναι αποδοτικοί πολίτες.
«Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία έρχονται με φυσική περιέργεια και έναν ενθουσιασμό και ενεργούν σαν επιστήμονες, σαν μηχανικοί, σαν ερευνητές από τη φύση τους. Δεν έχουν στερεότυπα και χρησιμοποιούν κατάλληλα την τεχνολογία, στη συγκεκριμένη περίπτωση κατάλληλα εκπαιδευτικά ρομπότ, όπως είναι το BeeBot και το DuckyCode, το πολυβραβευμένο ρομπότ που δημιούργησε ο κ. Σαπουνίδης. Τότε μπορούμε πραγματικά να μιλάμε για νέα εκπαίδευση απόλυτα ενσωματωμένη στην πραγματικότητα που ζούμε», υποστήριξε η εκπαιδευτικός.
Ενθουσιασμός για τα παιδιά – Τα ρομπότ σε ρόλο αφηγητών και βοηθών για τη διοργάνωση πάρτυ γενεθλίων
Όπως περιέγραψε η κ. Ράπτη, τα παιδιά υποδέχτηκαν με ιδιαίτερο ενθουσιασμό τα δύο ρομπότ μέσα στις αίθουσες των σχολείων τους. Μάλιστα, ακόμα και τις στιγμές όπου δεν εφαρμοζόταν το πρόγραμμα, οι μικροί μαθητές τα αναζητούσαν και ήθελαν να συνεχίσουν τις δραστηριότητες μαζί τους.
«Το Beebot είναι ένα ευρέως γνωστό ρομπότ στην προσχολική εκπαίδευση. Όλα τα ελληνικά Νηπιαγωγεία, μέσω του ΥΠΕΘΑ, έχουμε εξοπλιστεί με αυτό το ρομποτάκι μέλισσα. Άρα στα περισσότερα παιδιά, ήδη ήταν γνωστό. Από την άλλη, το DuckyCode, είναι ένα διεθνώς πολυβραβευμένο ρομπότ, που όμως δεν υπάρχει στα Νηπιαγωγεία έως τώρα. Το χρησιμοποιήσαμε εμείς, γιατί τώρα χτίζουμε και ερευνητικά πίσω από το ρομπότ, αν πιάνει τα δυνατά χαρακτηριστικά. Τα παιδιά “αγκάλιασαν” πάρα πολύ τα ρομπότ και κυρίως το DuckyCode, γιατί αυτό έχει πολλαπλές λειτουργίες και πολλαπλούς ρόλους. Δηλαδή το να διηγηθεί κάτι, το να παίξει μαζί τους και να ανταποκριθεί πιο άμεσα σε εντολές», ανέφερε η ίδια και πρόσθεσε:
«Τα παιδιά αξιοποίησαν τα ρομπότ και σε άλλη δραστηριότητα , όπως η διοργάνωση ενός πάρτυ γενεθλίων για φίλο τους που έχει γενέθλια και το έχει μεταφέρει στο σχολείο. Εκμεταλλευτήκαμε ένα πολύ δυνατό εργαλείο της προσχολικής αγωγής που είναι η λογοτεχνία, το storytelling, αλλά αξιοποιώντας το ρομπότ. Το DuckyCode, έχει τη δυνατότητα να διηγείται. Άρα το ρομπότ έγινε ο αφηγητής της ιστορίας και προκάλεσε ακόμη περισσότερο την ενδιαφέρον των παιδιών. Τα παιδιά δεν έχουν φόβο, δεν έχουν στερεότητα, που ίσως υπάρχουν στους μεγαλύτερους ανθρώπους, σχετικά με την αξιοποίηση της ρομποτικής και αν τελικά μπορεί να είναι τόσο αποδοτική».
Το ερευνητικό πρόγραμμα εφαρμοζόταν στα σχολεία μία φορά την εβδομάδα για περίπου 1,5 ώρα, έτσι ώστε να υπάρχει μία συνέχεια ώστε να παρατηρηθεί ο τρόπος με τον οποίο κατακτάται μία δεξιότητα από τα μικρά παιδιά και να «χτιστεί» μία μονιμότητα πάνω σε αυτή.
«Σχεδιάστηκε ένα πρόγραμμα διδασκαλίας 24 δραστηριοτήτων διαφόρων τύπων. Υπήρχαν δραστηριότητες με ρομπότ, δραστηριότητες χωρίς ρομπότ και δραστηριότητες κινητικής δημιουργικότητας και συνδυασμός αυτών. Επίσης, είχαν θεματικές που πάντα προσπαθούσαμε να προκύπτουν από τη ρουτίνα των παιδιών και από τα ενδιαφέροντά τους. Γιατί αν δεν είναι τέτοιου τύπου, τα παιδιά δεν εμπλέκονται ενεργά. Για παράδειγμα, υπήρχε δραστηριότητα τύπου του πώς να συμμαζεύουμε την τάξη μας, που είναι κάτι που το κάνουμε κάθε μέρα», περιέγραψε η κ. Ράπτη.
Ρομπότ και AI: Εργαλεία προς αξιοποίηση και όχι απειλή για το επάγγελμα του νηπιαγωγού
Σχολιάζοντας το γεγονός ότι ολοένα και πιο συχνά διατυπώνονται απόψεις που αναφέρουν ότι η εξέλιξη της τεχνολογίας και η ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινότητα των ανθρώπων, αποτελεί απειλή προς τους ίδιους αλλά και τις θέσεις εργασίας τους, η κ. Ράπτη ήταν κατηγορηματική και κάθετα αντίθετη με οποιαδήποτε τέτοια άποψη.
«Όχι, το επάγγελμα μας δεν κινδυνεύει. Και αυτό το επισημαίνω κάθετα, αμετάκλητα και οριστικά. Τα τεχνολογικά εργαλεία που αναπτύσσονται όπως στην περίπτωση μας τα ρομπότ και το AI που μπαίνει πολύ δυναμικά στη ζωή μας, είναι εργαλεία προς αξιοποίηση και εμπλουτισμού της μαθησιακής διαδικασίας. Μέσα από όλο αυτό το ερευνητικό πρόγραμμα κατάλαβα ότι μόνο με αναβαθμίζουν, μόνο με ενισχύουν επαγγελματικά αρκεί να έχω από πριν επιμορφωθεί, να έχω το backup και τη στήριξη που χρειάζεται για να γνωρίσω τεχνολογικά και χρηστικά, για να μάθω πώς να σχεδιάζω η ίδια δραστηριότητες και να τις εκπονώ, ώστε να τα χρησιμοποιήσω αποδοτικά ως εργαλεία που θα ενδυναμώσουν τη μέθοδο. Δεν νιώθω καμία απειλή, πραγματικά. Και αυτό ήταν και το μεγάλο ζητούμενο, να φτάσουμε σε ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που θα δοθεί στους νηπιαγωγούς step by step, ώστε να τους δελεάσουν και να τους δώσουν οδηγίες ώστε οι ίδιοι να σχεδιάζουν μετά και να εκπονούν τέτοιου τύπου δραστηριότητες», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Το ερευνητικό πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από το ΕΛΙΔΕΚ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της δράσης Βασικής Έρευνας. Οι μικροί μαθητές αξιολόγησαν τη ρομποτική εμπειρία τους και παρουσίασαν ό,τι κατέκτησαν σε συνομηλίκους τους, γονείς και δασκάλους.
Το ερευνητικό πρόγραμμα είναι διαθέσιμο προς εφαρμογή για κάθε νηπιαγωγό της χώρας.
