Συνολικά παραδόθηκαν τέσσερις κρήνες (στις οδούς Δημητρίου Πολιορκητού, Ι. Παπαρέσκα, Ακροπόλεως & Σταγείρων -γνωστή ως «Κόκκινη Βρύση»- και Τιμοθέου & Λυσία), ενώ έως το τέλος του έτους θα ακολουθήσουν ακόμη τέσσερις. Το έργο, συνολικού προϋπολογισμού 200.000 ευρώ, υλοποιείται στο πλαίσιο της προγραμματικής σύμβασης που υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2024 μεταξύ Δήμου Θεσσαλονίκης και Υπουργείου Πολιτισμού.
Μενδώνη: Η Άνω Πόλη να ξαναβρεί την πάρα πολύ σημαντική πολιτιστική της φυσιογνωμία
Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη εξέφρασε την ικανοποίησή της για την ολοκλήρωση της πρώτης φάσης του έργου:
«Είμαστε πολύ χαρούμενοι που συμβάλαμε ώστε σήμερα οι κάτοικοι να χαίρονται ξανά αυτές τις κρήνες. Έχουμε δύο ιδιαιτερότητες εδώ. Η κεντρική διοίκηση υλοποίησε άμεσα το όραμα του δημάρχου, της αυτοδιοίκησης και το υπουργείο Πολιτισμού παρενέβη όχι σε μεγάλα μνημεία, όπως μπορεί να έχετε συνηθίσει, αλλά σε μικρότερα με ιδιαίτερη σημασία για την ταυτότητα της πόλης».
Υπογράμμισε τον κοινωνικό ρόλο των κρηνών στο παρελθόν:
«Οι κρήνες ήταν σημεία κοινωνικοποίησης σε μια εποχή που δεν υπήρχε νερό σε κάθε σπίτι. Δημιουργούσαν τη γειτονιά. Σήμερα, που η τεχνολογία και η καθημερινότητα μας απομακρύνουν, η ανάδειξή τους μπορεί να λειτουργήσει ξανά ως κύτταρο υγιούς ανάπτυξης για την τοπική κοινότητα».
Η κ. Μενδώνη ανακοίνωσε ότι ως το τέλος Δεκεμβρίου θα αποδοθούν και οι υπόλοιπες τέσσερις κρήνες και ευχαρίστησε τον δήμαρχο, τον αντιδήμαρχο Τεχνικών Έργων Πρόδρομο Νικηφορίδη και την ΕΥΑΘ, τονίζοντας πως, «η μεγάλη επιτυχία είναι ότι οι κρήνες δεν αποκαθίστανται απλώς ως μνημεία, αλλά επανακτούν τη λειτουργία τους, δίνοντας ξανά νερό».
Κλείνοντας ευχήθηκε «η Άνω Πόλη το συντομότερο δυνατόν να αποκτήσει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που είχε μερικά χρόνια πριν και να ξαναβρεί πραγματικά αυτήν την πάρα πολύ σημαντική πολιτιστική της φυσιογνωμία».
Αγγελούδης: Οι κρήνες αφηγούνται ιστορίες που πέρασαν από γενιά σε γενιά
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Στέλιος Αγγελούδης σημείωσε πως το έργο αποτελεί τήρηση μιας δέσμευσης που είχε αναλάβει η νέα διοίκηση απέναντι στους κατοίκους.
«Δεν είναι ένα μεγάλο έργο, αλλά είναι μια σημαντική κίνηση. Μόλις λίγους μήνες μετά την υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης, αποδίδουμε τέσσερις κρήνες στους πολίτες και έως το τέλος του έτους θα ακολουθήσουν ακόμη τέσσερις», σημείωσε ο ίδιος.
Ο δήμαρχος τόνισε την πολιτιστική και τουριστική αξία των κρηνών, υπογραμμίζοντας ότι, «οι κρήνες αφηγούνται ιστορίες που πέρασαν από γενιά σε γενιά και πλέον θα λειτουργήσουν ως πόλος έλξης για κατοίκους και επισκέπτες. Η επανασύνδεσή τους με τη ζωή της πόλης αναβαθμίζει τον δημόσιο χώρο και αναδεικνύει το πολιτιστικό αποτύπωμα της Άνω Πόλης».
Ο κ. Αγγελούδης αναφέρθηκε και στη νέα προγραμματική σύμβαση με το υπουργείο Πολιτισμού για τη στήριξη των Δημητρίων:
«Η συνεργασία μας με την υπουργό μάς επιτρέπει να εξασφαλίσουμε χρηματοδότηση για τα Δημήτρια, τόσο για τα φετινά 60ά όσο και για δύο ακόμη χρόνια. Σήμερα υπογράψαμε τη σύμβαση και αμέσως μετά παραδώσαμε τις κρήνες στην Άνω Πόλη».
Τσιγαρίδα: Οι κρήνες ήταν σημεία κοινωνικής ζωής και συνάθροισης
Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης Ελισάβετ Τσιγαρίδα παρουσίασε αναλυτικά τις κρήνες που αποκαταστάθηκαν και αυτές που θα ακολουθήσουν.
«Μέχρι το τέλος του έτους θα αποδώσουμε τις κρήνες στην Ολυμπιάδος, στην Ηροδότου, στην Καραδήμου και στο Αλατζά Ιμαρέτ. Όλες βρίσκονται στη Γ΄ Δημοτική Κοινότητα και ανήκουν στον Δήμο Θεσσαλονίκης», σημείωσε χαρακτηριστικά και εξήγησε τις εργασίες που έγιναν.
Όπως ανέφερε, «το έργο περιλαμβάνει αποκατάσταση της αρχικής μορφής, διευθέτηση του περιβάλλοντος χώρου και αποκατάσταση της λειτουργίας ύδρευσης. Η Εφορεία εκπόνησε τις μελέτες, οι εγκρίσεις δόθηκαν από τα αρμόδια συμβούλια του Υπουργείου, και με τη συνδρομή της ΕΥΑΘ τηρήσαμε την υπόσχεσή μας για απόδοση τεσσάρων κρηνών μέχρι τις 4 Σεπτεμβρίου».
Επίσης η κ. Τσιγαρίδα αναφέρθηκε και στη μακραίωνη παράδοση των κρηνών:
«Ο Εβλιγιά Τσελεμπή κατέγραψε τον 17ο αιώνα 64 κρήνες στην Άνω Πόλη. Σήμερα σώζονται περίπου 30, οι περισσότερες σε κακή κατάσταση. Οι κρήνες τροφοδοτούσαν τους μαχαλάδες, ήταν σημεία κοινωνικής ζωής και συνάθροισης. Γι’ αυτό και έχουν τόσο μεγάλη αστική σημασία».
Η προγραμματική σύμβαση και το έργο των 200.000 ευρώ
Η αποκατάσταση των οθωμανικών κρηνών εντάσσεται στην προγραμματική σύμβαση που υπεγράφη τον Δεκέμβριο του 2024 ανάμεσα στον Δήμο Θεσσαλονίκης και το Υπουργείο Πολιτισμού.
Το έργο, προϋπολογισμού 200.000 ευρώ, χρηματοδοτείται από το Υπουργείο και υλοποιείται μέσω της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης σε συνεργασία με τον Δήμο Θεσσαλονίκης και την Αντιδημαρχία Τεχνικών Έργων και Βιωώσιμης Κινητικότητας, με την προσωπική συμβολή του αντιδημάρχου Πρόδρομου Νικηφορίδη.
