Το πρόγραμμα ΧΟΠΑ Ήρωες 112, που γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, μετατρέπει παιδιά 5-12 ετών σε… μικρούς ήρωες με «υπερδυνάμεις» ικανές να σώσουν τις ζωές των αγαπημένων τους προσώπων: του παππού και της γιαγιάς.
Μέσα από το παιχνίδι και τη διαδραστικότητα, οι λιλιπούτειοι μελλοντικοί διασώστες μαθαίνουν να εντοπίζουν εγκαίρως τα συμπτώματα ενός εγκεφαλικού επεισοδίου και να καλούν άμεσα βοήθεια.
Και το πιο εντυπωσιακό όλων; Έχει ήδη αποδεδειγμένα σώσει ζωές.
Η δύναμη της οικογένειας ως «αλυσίδα σωτηρίας»
Εστιάζοντας στη δύναμη της οικογένειας, η φιλοσοφία του προγράμματος βασίζεται σε μία βαθιά ουσιαστική σχέση, τον δεσμό μεταξύ παιδιών και παππούδων.
Με δεδομένο το γεγονός πως η μέση ηλικία των ασθενών, οι οποίοι υφίστανται κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο προσδιορίζεται στα 70 έτη, οι δημιουργοί του προγράμματος αποφάσισαν να «επενδύσουν» σε αυτή τη σχέση και μέσω αυτής να δημιουργήσουν μία «αλυσίδα ζωής». Έτσι, οι μικροί ήρωες, όχι μόνο αντιλαμβάνονται τα βασικά σημάδια ενός εγκεφαλικού, αλλά λειτουργούν και ως κοινωνοί του προγράμματος, λαμβάνοντας οι ίδιοι τον ρόλο του εκπαιδευτή των μελών των οικογενειών τους.
Χ.Ο.Π.Α. -112: Ένα ακρωνύμιο που σώζει ζωές
Η εκπαιδευτική προσέγγιση -εναρμονισμένη με τις ηλικίες των παιδιών- περιστρέφεται γύρω από ήρωες κινουμένων σχεδίων, παιχνίδια, ιστορίες, δραστηριότητες και το πανευρωπαϊκό 112 ως «κλειδί» μνήμης. Όλη η φιλοσοφία του προγράμματος περικλείεται σε τέσσερις λέξεις:
- Χέρι
- Ομιλία
- Πρόσωπο
- Άμεσα καλούμε το 112
Χρησιμοποιώντας το ακρωνύμιο Χ.Ο.Π.Α. 112, τα παιδιά απομνημονεύουν τα τρία βασικά συμπτώματα (πρόσωπο που ξαφνικά στραβώνει, χέρι που αδυνατεί, ομιλία που αλλοιώνεται), καθώς και τα ψηφία του αριθμού έκτακτης ανάγκης που θα πρέπει να καλέσουν.
Από τη Θεσσαλονίκη σε 37 χώρες - Πάνω από 1.000.000 εκπαιδευμένα παιδιά
Η εκστρατεία ΧΟΠΑ Ήρωες δημιουργήθηκε από το Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, με την υποστήριξη της Angels Initiative και επίσημο συνεργάτη το Lions Club International, ενώ στηρίζεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Εγκεφαλικού Επεισοδίου (WSO).
Σήμερα το πρόγραμμα εφαρμόζεται σε 37 χώρες, ενώ περισσότερα από 1.000.000 παιδιά παγκοσμίως έχουν ήδη εκπαιδευτεί. Στην Ελλάδα οι εκπαιδευμένοι μαθητές είναι περισσότεροι από 100.000, με τον δήμο Θεσσαλονίκης να το εφαρμόζει εκτενώς σε νηπιαγωγεία και δημοτικά σχολεία με τη στήριξη της αντιδημαρχίας Παιδείας, ενώ, παράλληλα, σχολεία από ολόκληρη τη χώρα ζητούν να συμμετάσχουν.
Η εκπαιδευτική διαδικασία περιλαμβάνει διαδραστικά εργαστήρια, παιχνίδια ρόλων, εκπαιδευτικά βίντεο, κουίζ και ιστορίες με υπερήρωες, συζητήσεις για τον ρόλο των παππούδων στη ζωή τους, ασκήσεις αναγνώρισης συμπτωμάτων, ενώ παράλληλα οι μικροί μαθητές λαμβάνουν ενημερωτικό υλικό για να το μεταφέρουν στην οικογένεια, ώστε η γνώση να «ταξιδέψει» μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.
Τι δείχνει το feedback των μικρών ηρώων;
Η απήχηση στα παιδιά είναι εντυπωσιακή, όπως παραδέχονται οι υπεύθυνοι του προγράμματος. Σύμφωνα με τους ίδιους, οι μαθητές συμμετέχουν με ενθουσιασμό, κατανοούν τη σοβαρότητα του θέματος, νιώθουν ότι αποκτούν ενεργό ρόλο μέσα στην οικογένεια, μεταφέροντας τις γνώσεις τους στο σπίτι. Επίσης, τονίζουν πως το πρόγραμμα, είναι προσεκτικά σχεδιασμένο ώστε να μην προκαλεί φόβο, μετατρέποντας την ενημέρωση σε παιχνίδι και την πρόληψη σε χαρά.
Η Πρωτοχρονιά του Άγγελου και η «μπανάνα» που έσωσε τον παππού του Κωνσταντίνου
Έχοντας αποκτήσει τις πολύτιμες γνώσεις, κάποια από τα εκπαιδευμένα παιδιά χρειάστηκε να εφαρμόσουν όσα έμαθαν στην δική τους οικογένεια, μετατρέποντας τη θεωρία σε πράξη. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ιστορία του Άγγελου, ο οποίος το βράδυ της Πρωτοχρονιάς -κατά τη διάρκεια της γιορτής- αναγνώρισε συμπτώματα εγκεφαλικού στον παππού του. Ο μικρός ήρωας έτρεξε στη μητέρα του και ζήτησε να καλέσει το 112, με τα γρήγορα αντανακλαστικά που επέδειξε να διαδραματίζουν κομβικό ρόλο για τη ζωή του αγαπημένου του παππού.
Μία ακόμη ιστορία είναι αυτή του Κωνσταντίνου, χάρη στην παρατηρητικότητα του οποίου σώθηκε η ζωή του δικού του παππού. Ο ηλικιωμένος άνδρας αντιμετώπισε δυσκολίες στην προφορά της λέξης «μπανάνα». Τότε ο Κωνσταντίνος, θυμούμενος το ακρωνύμιο, κατάλαβε πως κάτι δεν πήγαινε καλά και ειδοποίησε αμέσως τη γιαγιά του, η οποία κάλεσε ασθενοφόρο.
Στόχος η εδραίωση του προγράμματος στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα και η εκπαίδευση 2.000.000 παιδιών παγκοσμίως
Έχοντας αποδείξει εμπράκτως την αποτελεσματικότητά του, το πρόγραμμα στοχεύει στην περαιτέρω εξάπλωσή του προκειμένου ακόμη περισσότερα παιδιά να λάβουν αυτή την τόσο απαραίτητη γνώση, να λειτουργήσουν ως κοινωνοί της και μέσα από την παρατηρητικότητά τους να σώσουν ζωές.
Όπως τονίζουν οι υπεύθυνοι του προγράμματος οι επόμενοι στόχοι είναι η εκπαίδευση 2.000.000 παιδιών παγκοσμίως, η εδραίωση του προγράμματος στα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα ακόμη περισσότερων χωρών, καθώς και η σταθερή σύμπραξη με οργανισμούς υγείας και σχολικές κοινότητες.
