Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο καθηγητής μεταφέροντας στοιχεία από την μελέτη που έχει τίτλο: «Νew U-series dates on the Petralona cranium, a key fossil in European human evolution - ScienceDirect Journal of Human Evolution» Volume 206, September 2025, 103732, «η ηλικία του κρανίου που βρέθηκε στο Σπήλαιο Πετραλώνων (Χαλκιδική 1960) ταλαιπώρησε την επιστημονική κοινότητα για δεκάδες χρόνια (κυμάνθηκε από 170.000 έως 700.000 χρόνια). Τα τελευταία έτη εκτιμήθηκε σε περίπου 250.000.
Πρόκειται για ένα απολιθωμένο κρανίο εξαιρετικής σημασίας, επειδή αυτό το απολίθωμα κατέχει κεντρική θέση στην εξέλιξη του ανθρώπου στην Ευρώπη. H Ελληνίδα παλαιανθρωπολόγος του πανεπιστημίου Tubingen, Κατερίνα Χαρβάτη το τοποθετεί στο είδος Homo Heidelbergensis (Χαϊδελβέργειος άνθρωπος), μια μεταβατική μορφή του όρθιου ανθρώπου (Homo erectus). Η αρχική στρωματογραφική θέση του κρανίου παραμένει επίσης αινιγματική, παρά τις προσπάθειες που κατέβαλαν διάφοροι ερευνητές».
Όπως προσθέτουν οι συγγραφείς της μελέτης Κριστόφ Φαλγκουέρες, Κινφένγκ Σαό, Κρίστιαν Πέρενουντ, Κρις Στρίνγκερ, Ολιβιέ Τομπρέ, Λίζα Γκαρντέ και Ανδρέας Ντάρλας «στην εργασία, παρουσιάζουμε νέες χρονολογήσεις σειράς του Ουρανίου U που πραγματοποιήθηκαν στον ασβεστίτη που αναπτύχθηκε απευθείας στο κρανίο, το οποίο είναι το μόνο δείγμα που μπορεί να παρέχει κρίσιμες πληροφορίες για την ηλικία του απολιθώματος. Τα αποτελέσματα αποδίδουν μια πεπερασμένη ηλικία που υποδηλώνει ότι το κρανίο των Πετραλώνων έχει ελάχιστη ηλικία 286 ± 9 ka.
Άλλα σπηλαιώδη και ασβεστιτικά επιστρώματα ελήφθησαν ως δείγματα σε τρεις κύριες τοποθεσίες στο σπήλαιο. Μεταξύ αυτών, δείγματα προήλθαν από το θάλαμο, όπου βρέθηκε το κρανίο. Τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι ο ασβεστίτης που καλύπτει το κρανίο δεν είναι σύγχρονος με αυτόν του τοίχου του θαλάμου, παρά τις προηγούμενες εικασίες».
Να σημειωθεί ότι «το απολιθωμένο κρανίο του Σπηλαίου των Πετραλώνων δεν ανήκει ούτε στον σύγχρονο άνθρωπο (Homo sapiens) ούτε στους Νεάντερταλ, αλλά σε διαφορετικό κλάδο της ανθρώπινης εξέλιξης και το καθιστά ακόμη πιο σημαντικό ως μέρος μιας ξεχωριστής και πιο πρωτόγονης ομάδας από τον Homo sapiens και τους Νεάντερταλ. Η εκτίμηση της νέας εποχής παρέχει περαιτέρω υποστήριξη για τη συνύπαρξη αυτού του πληθυσμού παράλληλα με την εξελισσόμενη γενεαλογία των Νεάντερταλ στο ύστερο Μέσο Πλειστόκαινο της Ευρώπης».
Λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος που προκάλεσε η ανάρτηση του Σπύρου Παυλίδη, λίγα 24ωρα μετά ο γνωστός καθηγητής επανήλθε με νέα ανάρτηση μέσω της οποίας παρέχονται επιπλέον διευκρινίσεις.
Συγκεκριμένα, ο Σπύρος Παυλίδης αναφέρει:
- Η ηλικία που προτείνει η πρόσφατη εργασία (Ch. Falguères et al., 2025) είναι η ΕΛΑΧΙΣΤΗ υπολογιζόμενη για το κρανίο (βλ. For the first time, a finite minimum age of 286 ± 9 ka can be attributed to the cranium, documenting at least a Middle Pleistocene age for the hominin.)
- Η μέθοδος που χρησιμοποιήθηκε είναι από τις πλέον σύγχρονες και αξιόπιστες (30Th–234U–238U isotopic ratios)
- Αυτό το αποτέλεσμα εξήχθη από τη χρονολόγηση του λευκού μέρους του ασβεστίτη που αντιστοιχεί στην πρώτη εναποτιθέμενη κρούστα στο κρανίο. Το άλλο δείγμα που αντιστοιχεί στο καφέ και «μολυσμένο» εξωτερικό μέρος του ασβεστίτη αποκλείει οποιονδήποτε υπολογισμό ηλικίας, πιθανώς λόγω έκπλυσης U.
- Γίνεται ανασκόπηση όλων των προηγούμενων χρονολογήσεων (βλ. στα ελληνικά αναλυτικά Γ. Κουφός ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ. ΑΠΘ 2007. Σελ.121-124). Αυτή η ηλικία είναι παλαιότερη από αυτήν των Hennig et al. (1981), οι οποίοι πραγματοποίησαν άλλη μέθοδο ESR (Electron Spin Resonance) στο κρανίο και την επικάλυψη, οδηγώντας σε μια εκτίμηση ηλικίας που κυμαίνεται μεταξύ 160 και 200 ka. Τα πρώτα αποτελέσματα χρονολόγησης ESR επανεκτιμήθηκαν για να υποδηλώσουν ηλικία 150–250 ka για το σπηλαιόθεμα που οριοθετεί το κρανίο (Grün, 1996).
- Πραγματοποιήθηκαν και χρονολογήσεις του θαλάμου του σπηλαίου με τα εξής αποτελέσματα:
* 539 ka: calcite on wall, not found in stratigraphy
• 410 ka: base of extended stalagmitic floor
• 277 ka: calcite encrustation on the cranium
• 230 ka: top of multi-phase stalagmitic floor
- Η εργασία αναφέρεται επίσης και σε εναλλακτικές ερμηνείες: So, firstly, if the cranium was attached to the wall, we can identify that its age ranges between 539 and 277 ka.
The other possibility is that the cranium was not attached on the wall. If it is the case, it was ‘deposited’ in the Mausoleum between 410 ka and 277 ka. Το δείγμα που αντιστοιχεί στο σταλαγμιτικό κάλυμμα του θαλάμου, όπου υποτίθεται ότι ήταν προσκολλημένο το κρανίο, αποδίδει ηλικία 510 ± 29 ka στην κορυφή του σπηλαιοθέματος (λευκό στρώμα,) και ελάχιστη ηλικία 660 ka για το εσωτερικό μέρος Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ο ασβεστίτης του κρανίου και ο κοκκινωπό-καφέ σε στρώσεις ασβεστίτης που δειγματίστηκαν στην κορυφή του σπηλαιοθέματος που καλύπτει τα τοιχώματα του θαλάμου (Μαυσωλείου) ανήκουν σε δύο διαφορετικές φάσεις κρυστάλλωσης.
- Ο ασβεστίτης στο κρανίο είναι νεότερος και σχηματίστηκε κατά την έναρξη του 286 ± 9 ka). Τα αποτελέσματά είναι συγκρίσιμα με αυτά που ελήφθησαν από τους Schwarcz et al. (1980) και Shen και Yokoyama (1986): 75GR-4 (270–500 ka); 75-4-3 (280 ka); PL2 (>350 ka).
- (Ch. Falguères et al., 2025. Journal of Human Evolution Volume 206, September 2025, 10373. New U-series dates on the Petralona cranium, a key fossil in European human evolution - ScienceDirect).
Τέλος ο Σπύρος Παυλίδης προτείνει να διαβαστεί η εργασία όπως και προηγούμενες, ιδιαίτερα το βιβλίο στα ελληνικά Γ. Κουφός-Ε. Τσουκαλά. "ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ, ένα σπήλαιο, μια προ...ιστορία. ΑΠΘ 2007
