Η συζήτηση κορυφώθηκε με την επιστολή του δημάρχου Θεσσαλονίκης, Στέλιου Αγγελούδη, προς την Εφορεία Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης (ΕΦΑΠΟΘ), με την οποία ζήτησε την άμεση απομάκρυνση των κιγκλιδωμάτων, και τη χθεσινή απάντηση της αναπληρώτριας προϊσταμένης, Ελισάβετ Τσιγαρίδα, η οποία προανήγγειλε αλλαγές στη θέση και στο ύψος της μεταλλικής περίφραξης.
Η θέση του δήμου Θεσσαλονίκης - «Ικανοποίηση για την αλλαγή των κιγκλιδωμάτων»
Ικανοποίηση επικρατεί στον δήμο Θεσσαλονίκης μετά τη χθεσινή (21/10) ανακοίνωση της ΕΦΑΠΟΘ και την επιστολή της κ. Τσιγαρίδα προς τον δήμαρχο, με την οποία αποδέχεται τη βασική πρόταση του δήμου: τα κιγκλιδώματα θα μετακινηθούν εντός του αρχαιολογικού χώρου και θα τροποποιηθεί το ύψος τους, ώστε να μειωθεί η οπτική παρέμβαση στην πλατεία.
«Συμφωνούμε ότι η δοκιμαστική θέση και ύψος του κιγκλιδώματος πρέπει να αλλάξει και θα μπει εντός του χώρου, όπως προτείνετε στην επιστολή σας και όπως και εμείς αρχικά είχαμε σκεφτεί», αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Τσιγαρίδα στην απαντητική της επιστολή προς τον κ. Αγγελούδη.
Παράλληλα, η ίδια σημειώνει πως η ΕΦΑΠΟΘ «θα φροντίσει για την όσο το δυνατόν μικρότερη οπτική παρέμβαση στην πλατεία», υπογραμμίζοντας όμως ότι «πρέπει να τοποθετηθούν κιγκλιδώματα για την προστασία των ευάλωτων στοιχείων».
Από πλευράς δήμου, κύκλοι αναφέρουν ότι προτεραιότητα παραμένει η προστασία των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, ωστόσο ζητείται να υπάρξει σύντομα μία αισθητικά συμβατή λύση, που δεν θα αλλοιώνει την ενιαία εικόνα της πλατείας Ναυαρίνου.
Η επιστολή Αγγελούδη: «Να απομακρυνθεί άμεσα ο φράχτης»
Με παρέμβασή του ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, ο οποίος απέστειλε επιστολή τη Δευτέρα (20/10) προς την ΕΦΑΠΟΘ, ζήτησε να σταματήσουν οι εργασίες τοποθέτησης του μεταλλικού κιγκλιδώματος και να προχωρήσει άμεσα η απομάκρυνσή του.
Όπως αναφέρεται στην επιστολή του κ. Αγγελούδη: «Ήδη από την Παρασκευή 17 Οκτωβρίου ζήτησα να σταματήσουν άμεσα οι σχετικές εργασίες, να προχωρήσετε στην αποκαθήλωση του μεταλλικού κιγκλιδώματος και να αναζητηθούν άλλοι τρόποι προστασίας του σημαντικού αυτού τοποσήμου».
Ο δήμαρχος πρότεινε την υιοθέτηση άλλων μέτρων για τη φύλαξη του Μνημείου, όπως «την ενεργοποίηση των υφιστάμενων εντός του αρχαιολογικού χώρου καμερών ή και την παρουσία νυχτερινού φύλακα εντός του χώρου. Εάν κρίνεται αναγκαία η λήψη περισσότερων μέτρων, η οποιαδήποτε προστατευτική κατασκευή θα πρέπει να βρίσκεται εντός του αρχαιολογικού χώρου, εντός του σκάμματος και όχι επί του κοινόχρηστου χώρου της πλατείας. Η προστασία και η ανάδειξη του Μνημείου χρειάζεται να λάβει χώρα χωρίς να αλλοιώνεται η ενιαία οπτική προσέγγιση σε όλο το εύρος της πλατείας Ναυαρίνου».
Η επιστολή ήρθε σε συνέχεια της δυσαρέσκειας που προκάλεσαν οι εργασίες τοποθέτησης της μεταλλικής περίφραξης, οι οποίες ξεκίνησαν την περασμένη Πέμπτη 16 Οκτωβρίου, προκαλώντας κύμα αντιδράσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και σε κατοίκους του κέντρου.
Η θέση της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης - «Αναγκαία η περίφραξη για την προστασία του μνημείου»
Σε εκτενή χθεσινή της ανακοίνωση η ΕΦΑΠΟΘ εξήγησε τους λόγους που οδήγησαν στην απόφαση τοποθέτησης περίφραξης, τονίζοντας ότι ο αρχαιολογικός χώρος του ανακτόρου «παραβιάζεται συνεχώς από άτομα με παραβατική συμπεριφορά, προκαλώντας βανδαλισμούς και καταστροφές».
Η Υπηρεσία υποστηρίζει ότι, παρά την εγκατάσταση συστημάτων καμερών, συναγερμού και φωτισμού, η πλήρης αποτροπή της παράνομης εισόδου δεν κατέστη δυνατή.
«Με αποκλειστικό σκοπό την απόλυτη προστασία και ανάδειξη του σπουδαίου αυτού αρχαιολογικού χώρου, εκπονήθηκε ειδική μελέτη ενίσχυσης της περίφραξης, η οποία εγκρίθηκε από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο», αναφέρεται -μεταξύ άλλων- στην ανακοίνωση.
Η ΕΦΑΠΟΘ δεσμεύεται ότι μετά την ολοκλήρωση της θωράκισης του χώρου θα προχωρήσει στην αποκάλυψη των ψηφιδωτών δαπέδων και στην επανεγκατάσταση του φωτισμού ανάδειξης του μνημείου, ο οποίος έχει καταστραφεί δύο φορές στο παρελθόν.
Η ανακοίνωση της ΕΦΑΠΟΘ:
«Με αφορμή τον δημόσιο διάλογο που έχει ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες για την τοποθέτηση ή μη προστατευτικής περίφραξης στο ανάκτορο του Γαλερίου, διευκρινίζουμε τα ακόλουθα:
Εδώ και χρόνια η Εφορεία διαπιστώνει ότι ο αρχαιολογικός χώρος του ανακτόρου του Γαλερίου παραβιάζεται συνεχώς από άτομα με παραβατική συμπεριφορά προκαλώντας βανδαλισμούς και καταστροφές στις αρχαιότητες και τις υποδομές.
Παρά τις διαρκείς προσπάθειες της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης και με την τοποθέτηση συστημάτων ασφαλείας με κάμερες, σύστημα συναγερμού, ειδικό φωτισμό και φύλαξη δεν έχει καταστεί έως σήμερα δυνατή η πλήρης αποτροπή παράνομης εισόδου στο χώρο.
Το εκτενές αυτό ανακτορικό συγκρότημα έχει στην περίμετρο του περιοχές εύκολα προσβάσιμες από τον δημόσιο χώρο.
Με αποκλειστικό σκοπό και γνώμονα την απόλυτη προστασία και ανάδειξη αυτού του σπουδαίου και βραβευμένου αρχαιολογικού χώρου της πόλης μας, η Εφορεία μας εκπόνησε ειδική μελέτη ενίσχυσης της περίφραξης του ανακτόρου για την οποία γνωμοδότησε θετικά το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο κι εκδόθηκε σχετική απόφαση.
Μόλις ολοκληρωθεί η θωράκιση του χώρου η Εφορεία θα προβεί στην αποκάλυψη των λαμπρών ψηφιδωτών δαπέδων και στην επανεγκατάσταση του φωτισμού ανάδειξης.
Ήδη η Υπηρεσία μας έχει ενημερώσει σχετικά τον Δήμαρχο Θεσσαλονίκης, κ. Στ. Αγγελούδη, σε απάντηση της από 20/10/2025 επιστολής του προς τη Διευθύντρια της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης με ταυτόχρονη ενημέρωση των ΜΜΕ».
Ελισάβετ Τσιγαρίδα: Η Εφορεία θα φροντίσει για την όσο το δυνατόν μικρότερη οπτική παρέμβαση στην πλατεία
Στην απάντησή της προς τον δήμαρχο, η αναπληρώτρια προϊσταμένη της ΕΦΑΠΟΘ, Ελισάβετ Τσιγαρίδα, περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στον χώρο, σημειώνοντας ότι έχουν καταγραφεί σοβαρά περιστατικά βανδαλισμών και ατυχημάτων.
Αναφέρεται μάλιστα σε συγκεκριμένο περιστατικό πτώσης παιδιού από τα αρχαία τοιχία, επισημαίνοντας ότι η πρόσβαση είναι εφικτή «ακόμα και για ανθρώπους άνω των 80 ετών ή μικρά παιδιά».
Παράλληλα, εκφράζει την πρόθεση της Εφορείας να συνεργαστεί με τον δήμο, «για τη μικρότερη δυνατή οπτική παρέμβαση στην πλατεία», χωρίς όμως να παραιτείται της ανάγκης λήψης προστατευτικών μέτρων.
Η επιστολή συνοδεύτηκε, σύμφωνα με πληροφορίες, από φωτογραφίες και βίντεο που καταγράφουν περιστατικά φθορών και βανδαλισμών εντός του χώρου. Συγκεκριμένα αναφέρει τα εξής:
«Κύριε Δήμαρχε,
Καταρχήν σας ευχαριστώ για το ενδιαφέρον και την προσπάθειά σας να συμβάλετε στην επίλυση του σοβαρού προβλήματος της προστασίας του ανακτόρου του Γαλερίου.
Σας ενημερώνω ότι η Εφορεία έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί συναγερμός και κάμερες, καθώς και κάποιους προβολείς, οι οποίοι δυστυχώς μετά από ένα χρονικό διάστημα σταμάτησαν να λειτουργούν διότι κλάπηκαν εξαρτήματα και έγινε δολιοφθορά. Η προστασία των αρχαιοτήτων είναι πρωταρχική υποχρέωση του Υπουργείου Πολιτισμού. Η περίφραξη είναι ένας βασικός τρόπος προστασίας ενός μνημείου ή αρχαιολογικού χώρου.
Αναφέρετε, προφανώς εκ παραδρομής ότι πρέπει να ενεργοποιηθούν οι κάμερες, διότι είναι γνωστό ότι λειτουργούν εδώ και έναν χρόνο, από τη στιγμή που τοποθετήθηκαν. Επίσης, εμμένετε στους φύλακες χωρίς να συμπεριλάβετε στο σκεπτικό σας ότι υπάρχουν περίπου τρία ή τέσσερα σημεία, από τα οποία η είσοδος στο ανάκτορο είναι εύκολη ακόμη και για ανθρώπους άνω των 80 ετών ή για παιδάκια. Αναφέρω ένα απλό γεγονός που έχει καταγραφεί και ίσως σας βοηθά να καταλάβετε πόσο εύκολη είναι η πρόσβαση στον χώρο. Το καλοκαίρι γύρω στις 7 το απόγευμα, ενώ ο φύλακας ήταν στον αρχαιολογικό χώρο, ένα παιδάκι που έπαιζε, έπεσε από έναν αρχαίο τοίχο και χτύπησε. Αμέσως κινητοποιήθηκε ο κόσμος, κλήθηκαν διασώστες που ήρθαν και το πήραν μέσα από τον αρχαιολογικό χώρο!
Κύριε Δήμαρχε, συμφωνούμε ότι η δοκιμαστική θέση και ύψος του κιγκλιδώματος πρέπει να αλλάξει και θα μπει εντός του χώρου, όπως προτείνετε στην επιστολή σας και όπως και εμείς αρχικά είχαμε σκεφτεί.
Η Εφορεία θα φροντίσει για την όσο το δυνατόν μικρότερη οπτική παρέμβαση στην πλατεία, όμως κρίνουμε ότι πρέπει να τοποθετηθούν κιγκλιδώματα για την προστασία των ευάλωτων στοιχείων.
Επισημαίνουμε επίσης, ότι όταν μπορέσουμε να αποκλείσουμε τα ευάλωτα στοιχεία θα είναι δυνατή η αποκάλυψη των εξαιρετικών ψηφιδωτών του ανακτόρου που τώρα προστατεύονται σε κατάχωση και θα μπορέσουμε να θέσουμε σε λειτουργία τον φωτισμό ανάδειξης του μνημείου (ο οποίος έχει σπάσει και αγοραστεί ήδη δύο φορές και για τον λόγο αυτόν δεν τον έχουμε σε λειτουργία τώρα).
Είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε συζήτηση ή για διαβούλευση.
Συνημμένα σας αποστέλλω φωτογραφίες και βίντεο από βανδαλισμούς του χώρου για να καταλάβετε για ποιο λόγο ανησυχούμε για την προστασία του ανακτόρου.
Η Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πόλης Θεσσαλονίκης
Ελισάβετ Τσιγαρίδα
Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Πέλλας»
Οι αντιδράσεις των «Φίλων του Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης» - «Ναι στην προστασία, όχι σε αυτήν την εικόνα»
Την έντονη διαφωνία του με την αισθητική και τον τρόπο τοποθέτησης των κιγκλιδωμάτων εξέφρασε και το Σωματείο Φίλοι του Ιστορικού Κέντρου Θεσσαλονίκης, το οποίο προανήγγειλε υπόμνημα προς το Υπουργείο Πολιτισμού και την ΕΦΑΠΟΘ για την άμεση απομάκρυνση της περίφραξης.
Σε ανακοίνωσή του το Σωματείο επισημαίνει ότι «η απόφαση ελήφθη χωρίς μελέτη, με αποτέλεσμα τη σημερινή τραγική εικόνα, με κιγκλιδώματα επιεικώς άθλια, που προκαλούν τη δικαιολογημένη μήνιν των δημοτών».
Η εκπρόσωπος του Σωματείου, Σύνθια Μορτζικιάν, σημείωσε στα «Μακεδονικά Νέα» ότι «η φύλαξη του χώρου είναι απολύτως αναγκαία, ωστόσο τα κάγκελα που τοποθετήθηκαν είναι ογκώδη, κλείνουν τη θέα και αλλοιώνουν την αισθητική του μνημείου».
«Χρειάζονται λεπτά κιγκλιδώματα, μόνο στα σημεία από τα οποία μπορεί να υπάρξει πρόσβαση, όχι γύρω από ολόκληρο το συγκρότημα», ανέφερε χαρακτηριστικά, περιγράφοντας ταυτόχρονα την καθημερινή εικόνα υποβάθμισης του χώρου: από χρήση του ως ουρητήριο και σημείο κατανάλωσης ουσιών έως επικίνδυνα παιχνίδια παιδιών πάνω στα αρχαία τοιχία.
Η ανακοίνωση από το Σωματείο Φίλοι του Ιστορικού Κέντρου της Θεσσαλονίκης:
«Αδιαμφισβήτητα το Γαλεριανό συγκρότημα χρειάζεται φύλαξη και προστασία 24 ώρες το 24ωρο. Το Σωματείο ζητούσε σχεδόν κάθε χρόνο, για επτά συναπτά χρόνια ,από τη εκάστοτε ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ και τον εκάστοτε προϊστάμενο ΕΦΑΠΟΘ ,την εικοσιτετράωρη φύλαξη και προστασία του μνημείου, υποβάλλοντας εμπεριστατωμένα υπομνήματα και πλούσιο φωτογραφικό υλικό, με φωτογραφίες που έστελναν αγανακτισμένοι περίοικοι,
Πετύχαμε την πρωινή φύλαξη αλλά όχι την νυκτερινή.
Είχαμε επισημάνει τα τρία σημεία από τα οποία είναι εύκολη η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται δηλαδή να χρησιμοποιείται ως χώρος για πικ νικ, ως πίστα για πατινάζ επάνω στα ψηφιδωτά, όταν είχαν αποκαλυφθεί, με αποτέλεσμα να καταστρέφονται, ως ουρητήριο, για χρήση ουσιών και το χειρότερο και πιο επικίνδυνο, που κανένα φύλακας δεν μπορεί να αποτρέψει, τα παιχνίδια νεαρών ατόμων σε αρχαία ευρήματα μεγάλου ύψους, από όπου η πτώση μπορεί να αποβεί μοιραία κι είναι θέμα δευτερολέπτων.
Βεβαίως και υπάρχουν μνημεία στα οποία υπάρχουν κιγκλιδώματα στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό όπως η πχ η Στοά Αττάλου στην Αθήνα, ο αρχαιολογικός χώρος των Μυκηνών και στην Τοσκάνη για συγκεκριμένους λόγους αλλά έχει γίνει μελέτη κι είναι απόλυτα εναρμονισμένα με τον περιβάλλοντα χώρο.
Στην περίπτωση του Γαλεριανού Συγκροτήματος, από την στιγμή που το ΥΠ.ΠΟ. έλαβε αυτή την απόφαση, είναι εμφανές ότι δεν έγινε καμία μελέτη, με αποτέλεσμα την σημερινή τραγική εικόνα με κιγκλιδώματα που είναι επιεικώς άθλια, προκαλώντας την δικαιολογημένη μήνι της πλειοψηφίας των δημοτών.
Το ΣΦΙΚΘ θα υποβάλλει υπόμνημα στο ΥΠ.ΠΟ. και την ΕΦΑΠΟΘ για την άμεση απομάκρυνση των συγκεκριμένων κιγκλιδωμάτων, διότι καταστρέφουν τον περιβάλλοντα χώρο».
