Ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, από τον οποίο η αντιπολίτευση ζητά να διαλύσει το Κοινοβούλιο και να παραιτηθεί, καλείται να αναζητήσει τον πέμπτο πρωθυπουργό του σε λιγότερο από δύο χρόνια. Το γραφείο του ανακοίνωσε ότι θα ορίσει έναν μέσα στις επόμενες ημέρες.
Το πιο επείγον καθήκον της επόμενης κυβέρνησης θα είναι η ψήφιση του Προϋπολογισμού, η ίδια πρόκληση που αντιμετώπισε ο Μπαϊρού όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του. Ωστόσο, εξίσου δύσκολη παραμένει η αποστολή του να εξασφαλίσει την υποστήριξη ενός πολύ διχασμένου Κοινοβουλίου.
«Έχετε τη δύναμη να ανατρέψετε την κυβέρνηση, αλλά δεν έχετε τη δύναμη να εξαλείψετε την πραγματικότητα», δήλωσε ο Μπαϊρού στους βουλευτές πριν χάσει την ψήφο εμπιστοσύνης, με 364 ψήφους κατά και μόνο 194 υπέρ.
«Η πραγματικότητα θα παραμείνει αμείλικτη: οι δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται και το βάρος του χρέους, που είναι ήδη αβάσταχτο, θα γίνει βαρύτερο και πιο δαπανηρό», είπε.
Ο Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος ανέλαβε τα καθήκοντα του πρωθυπουργού μόλις πριν από εννέα μήνες, θα υποβάλει την παραίτησή του την Τρίτη.
Ο Μπαϊρού είχε ζητήσει την ψήφο εμπιστοσύνης για να προσπαθήσει να κερδίσει την υποστήριξη του Κοινοβουλίου για τη στρατηγική του να μειώσει το έλλειμμα, το οποίο είναι σχεδόν διπλάσιο από το ανώτατο όριο του 3% της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και να αρχίσει να αντιμετωπίζει το χρέος που ισοδυναμεί με το 114% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, τα κόμματα της αντιπολίτευσης δεν ήταν διατεθειμένα να υποστηρίξουν το σχέδιό του για εξοικονόμηση 44 δισεκατομμυρίων ευρώ (51,51 δισεκατομμύρια δολάρια) στον Προϋπολογισμό του επόμενου έτους, με τις εκλογές για τον διάδοχο του Μακρόν να πλησιάζουν το 2027.
«Αυτή η στιγμή σηματοδοτεί το τέλος μιας κυβέρνησης-φάντασμα», δήλωσε η ηγέτιδα της ακροδεξιάς Μαρίν Λεπέν, πιέζοντας για πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές, τις οποίες ο Μακρόν έχει μέχρι στιγμής αποκλείσει.
Η Ματίλντ Πανό από την Ανυπότακτη Γαλλία δήλωσε: «Σήμερα είναι μια μέρα ανακούφισης για εκατομμύρια Γάλλους, ανακούφισης για την αποχώρησή σας». Επανέλαβε το αίτημα του κόμματός της για καθαίρεση του Μακρόν, αν και η προοπτική αυτή θεωρείται εξαιρετικά απίθανη.
Στο ίδιο πνεύμα, ο Σοσιαλιστής Μπορίς Βαλό κάλεσε τον πρόεδρο να διορίσει πρωθυπουργό από την Αριστερά. «Ο Μακρόν βρίσκεται τώρα στην πρώτη γραμμή απέναντι στον λαό. Και αυτός πρέπει να φύγει», δήλωσε ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ηγέτης της ακροαριστερής France Unbowed, στο X.
Αντίθετα, ο Λοράν Βοκιέ από τους Ρεπουμπλικανούς που στηρίζουν την κυβέρνηση προειδοποίησε ότι «η πολιτική αστάθεια είναι δηλητήριο για την οικονομία».
Ο πρώην πρωθυπουργός και νυν επικεφαλής του κόμματος του Μακρόν, Γκαμπριέλ Ατάλ, απέρριψε τα σενάρια πρόωρων εκλογών και κάλεσε σε «κυβέρνηση γενικού συμφέροντος» με διάρκεια 18 μηνών, μέχρι τις προεδρικές του 2027.
«Η Γαλλία ασφυκτιά από την αδράνεια εκείνων που περιμένουν να εκμεταλλευτούν την κρίση εκλογικά», είπε, καλώντας τα κόμματα να δείξουν θάρρος μέσω συμβιβασμών. Την ίδια ώρα, έθεσε ζήτημα θεσμικής ευθύνης: «Δεν είναι οι Γάλλοι που ψήφισαν λάθος· είναι το Κοινοβούλιο που πρέπει να λύσει τα προβλήματά του».
Ποιος είναι ο επόμενος;
Ο Μακρόν θα μπορούσε τώρα να ορίσει ως επόμενο πρωθυπουργό έναν πολιτικό από τη δική του κεντρώα μειοψηφική κυβερνητική ομάδα ή από τις τάξεις των συντηρητικών, αλλά αυτό θα σήμαινε να επιμείνει σε μια στρατηγική που δεν κατάφερε να δημιουργήσει μια σταθερή συμμαχία.
Θα μπορούσε να στραφεί προς τα αριστερά και να ορίσει έναν μετριοπαθή σοσιαλιστή ή να επιλέξει έναν τεχνοκράτη.
Κανένα σενάριο δεν φαίνεται να δίνει στην επόμενη κυβέρνηση κοινοβουλευτική πλειοψηφία. «Ήταν αναπόφευκτο ότι η ανάγκη σχηματισμού νέας κυβέρνησης θα οδηγούσε σε αποδυνάμωση του σχεδίου μείωσης του ελλείμματος», δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών Ερίκ Λομπάρντ πριν από την ψηφοφορία.
Ο Μακρόν μπορεί τελικά να αποφασίσει ότι ο μόνος δρόμος για την έξοδο από την κρίση είναι η προκήρυξη πρόωρων εκλογών, αλλά μέχρι στιγμής έχει αντισταθεί στις εκκλήσεις του Εθνικού Ράλι της Λεπέν και της Ανυπότακτης Γαλλίας να διαλύσει το Κοινοβούλιο για δεύτερη φορά.
Δημοσιονομικό χάος
Οι εταίροι της Γαλλίας στην ΕΕ θα παρακολουθούν στενά την κατάσταση.
Η Γαλλία έχει το υψηλότερο έλλειμμα ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρωζώνη. Πληρώνει περισσότερα για την εξυπηρέτηση του χρέους της από την Ισπανία και τα spreads έναντι των γερμανικών 10ετών ομολόγων αναφοράς βρίσκονται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τεσσάρων μηνών.
Η Fitch, που συχνά θεωρείται πρωτοπόρος μεταξύ των οίκων αξιολόγησης, αναθεωρεί την αξιολόγηση AA- με αρνητική προοπτική στις 12 Σεπτεμβρίου. Οι Moody's και S&P Global, που έχουν ισοδύναμες αξιολογήσεις, ακολουθούν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο.
Μια υποβάθμιση θα εμπόδιζε τη Γαλλία να αντλήσει κεφάλαια από επενδυτές με χαμηλά επιτόκια, ενδεχομένως επιδεινώνοντας τα προβλήματα χρέους της.
Μια μακρά περίοδος πολιτικής και δημοσιονομικής αβεβαιότητας κινδυνεύει να υπονομεύσει την επιρροή του Μακρόν στην Ευρώπη, σε μια εποχή που οι Ηνωμένες Πολιτείες υιοθετούν σκληρή στάση σε θέματα εμπορίου και ασφάλειας και ο πόλεμος μαίνεται στην Ουκρανία, στα ανατολικά σύνορα της Ευρώπης.
Η στάση της αντιπολίτευσης
Οι Σοσιαλιστές έχουν προτείνει έναν αντιπροϋπολογισμό που θα επιβάλλει φόρο τουλάχιστον 2% στην προσωπική περιουσία άνω των 100 εκατομμυρίων ευρώ και θα αποφέρει εξοικονόμηση 22 δισεκατομμυρίων ευρώ - μια πρόταση που θα ήταν δύσκολο να συνδυαστεί με το φιλοεπιχειρηματικό πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων της προεδρίας του Μακρόν.
Η δυσαρέσκεια μπορεί επίσης να αρχίσει να φουντώνει στους δρόμους. Ένα λαϊκό κίνημα διαμαρτυρίας με το όνομα «Bloquons Tout» («Ας μπλοκάρουμε τα πάντα») καλεί σε πανεθνική αναστάτωση την Τετάρτη. Τα συνδικάτα σχεδιάζουν απεργίες την επόμενη εβδομάδα.
Πηγές: Reuters, Politico
