Το τέλος της πυρηνικής συμφωνίας, που είχε αρχικά διαπραγματευτεί το Ιράν, η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ρωσία και η Κίνα, είναι πιθανό να επιδεινώσει τις εντάσεις στη Μέση Ανατολή, μόλις λίγους μήνες αφότου το Ισραήλ και οι ΗΠΑ βομβάρδισαν ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Ωστόσο, ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιαν φάνηκε να υποβαθμίζει το ζήτημα, λέγοντας σε δημοσιογράφους προτού αναχωρήσει από τη Νέα Υόρκη την Παρασκευή: «Δεν πέσαμε από τα σύννεφα»
Οι προσπάθειες να καθυστερήσει η επιστροφή όλων των κυρώσεων στο Ιράν, οι οποίες είχαν αρχικά επιβληθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ μεταξύ 2006 και 2010, απέτυχαν στο περιθώριο της ετήσιας συνάντησης των παγκόσμιων ηγετών στα Ηνωμένα Έθνη αυτή την εβδομάδα.
Οι κυρώσεις πρόκειται να επανεπιβληθούν σήμερα, μετά την ενεργοποίηση από τη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία - γνωστές ως E3 - της λεγόμενης διαδικασίας «snapback» πριν από 30 ημέρες, κατηγορώντας την Τεχεράνη ότι παραβιάζει τη συμφωνία του 2015 για τα πυρηνικά. Το Ιράν αρνείται ότι επιδιώκει πυρηνικά όπλα.
Οι ευρωπαϊκές δυνάμεις είχαν προσφέρει να καθυστερήσουν την επαναφορά των κυρώσεων για έως και έξι μήνες ώστε να δοθεί περιθώριο για συνομιλίες για μια μακροπρόθεσμη συμφωνία, εάν το Ιράν αποκαθιστούσε την πρόσβαση των επιθεωρητών του ΟΗΕ, αντιμετώπιζε τις ανησυχίες για τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου και συμμετείχε σε συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Τις τελευταίες ημέρες και εβδομάδες, το Ιράν υπέβαλε πολλαπλές προτάσεις για να κρατήσει ανοιχτό το παράθυρο της διπλωματίας. Η E3 δεν ανταπέδωσε, ενώ οι ΗΠΑ επέμειναν στις επιταγές τους», έγραψε την Παρασκευή στο X (πρώην Twitter) ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αρακγτσί.
Οι κυρώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται να επανέλθουν την επόμενη εβδομάδα.
Ανάκληση Ιρανών διπλωματών
Η Τεχεράνη έχει προειδοποιήσει για σκληρή απάντηση. Όμως ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιαν δήλωσε την Παρασκευή ότι το Ιράν δεν έχει πρόθεση να αποχωρήσει από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων.
Το Ιράν δήλωσε το Σάββατο ότι ανακαλεί τους πρέσβεις του στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και τη Γερμανία για διαβουλεύσεις.
Η ιρανική οικονομία ήδη παλεύει με συντριπτικές κυρώσεις που επεβλήθησαν ξανά από το 2018, όταν ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, αποσύρθηκε από τη συμφωνία κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας.
Το ιρανικό ριάλ συνέχισε να υποχωρεί λόγω φόβων για νέες κυρώσεις. Το Σάββατο, το ριάλ έπεσε σε νέο ιστορικό χαμηλό, στις 1.123.000 ανά δολάριο ΗΠΑ, από περίπου 1.085.000 την Παρασκευή, σύμφωνα με ιστότοπους συναλλάγματος όπως το Bon-bast.com.
Το Ιράν θα υποβληθεί ξανά σε εμπάργκο όπλων και σε απαγόρευση όλων των δραστηριοτήτων εμπλουτισμού και επανεπεξεργασίας ουρανίου, καθώς και κάθε δραστηριότητας που σχετίζεται με βαλλιστικούς πυραύλους ικανούς να μεταφέρουν πυρηνικά όπλα, περιλαμβανομένων των εκτοξεύσεων.
Άλλες κυρώσεις που θα επανεπιβληθούν περιλαμβάνουν:
- Απαγόρευση ταξιδιών για δεκάδες Ιρανούς
- Πάγωμα περιουσιακών στοιχείων για δεκάδες Ιρανούς και ιρανικές οντότητες
- Απαγόρευση προμήθειας οτιδήποτε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στο πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Όλες οι χώρες εξουσιοδοτούνται να κατασχέσουν και να διαθέσουν οτιδήποτε απαγορεύεται από τις κυρώσεις του ΟΗΕ, ενώ το Ιράν θα απαγορεύεται να αποκτά συμφέρον σε οποιαδήποτε εμπορική δραστηριότητα σε άλλη χώρα που σχετίζεται με εξόρυξη ουρανίου, παραγωγή ή χρήση πυρηνικών υλικών και τεχνολογιών.
