Ο γνωστός Διεθνολόγος και Πολιτικός Επιστήμονας συμπληρώνει ότι στη βάση του μπορεί το σχέδιο να είναι δουλεμένο και ισορροπημένο, καθώς «δίνει και ζητάει από όλους κάτι» και να περιλαμβάνει έναν οδικό χάρτη για το μέλλον της Γάζας, πλην όμως θεωρεί δεδομένο ότι θα προκαλέσει αντιδράσεις και στις δύο πλευρές οι οποίες μπορούν να ξεπεραστούν μόνο με πολιτική βούληση και αμοιβαίους συμβιβασμούς.
Επίσης αναφέρεται στον κομβικό ρόλο που έπαιξε ο Τόνι Μπλερ στην κατάρτιση του σχεδίου, καθώς επίσης και στις πολιτικές αντιδράσεις που μπορεί να επιφέρει η απόφαση για την εφαρμογή του, τόσο στη μία πλευρά όσο και στο πολιτικό σκηνικό του Ισραήλ για τη συγκυβέρνηση του Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Συνέντευξη στον Θωμά Καλέση
-Κύριε Τσίκα θα ήθελα ένα πρώτο σχόλιο για το ειρηνευτικό σχέδιο που εκπόνησε ο Ντόναλντ Τραμπ για την κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας.
Κοιτάξτε, πρόκειται για ένα αρκετά δουλεμένο σχέδιο, το οποίο βέβαια δεν δουλεύτηκε μόνο τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά τουλάχιστον από την αρχή του καλοκαιριού, ενώ κάποιες πτυχές του ίσως και νωρίτερα. Είναι ένα σχέδιο σχετικά ισορροπημένο. Δίνει σε όλους κάτι και ζητάει από όλους κάτι.
Ορισμένες μάλιστα από τις ιδέες του είχαν πέσει επί προεδρίας Μπάιντεν όταν υπήρχε η συζήτηση για την επόμενη ημέρα στη Γάζα, ενώ πρέπει να πω επίσης ότι δεν έχει δουλευτεί μόνο από τους Αμερικανούς, αλλά και από συμβούλους του Ιδρύματος Τόνι Μπλερ. Γι' αυτό δεν είναι τυχαίο ότι ο πρώην πρωθυπουργός της Αγγλίας, θα αναμιχθεί στη δημόσια εποπτική αρχή για τη Γάζα διότι ο ίδιος μετά τις συμφωνίες του Όσλο μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, συντόνιζε το λεγόμενο κουαρτέτο για τη Μέση Ανατολή μαζί με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία, τον ΟΗΕ και την ΕΕ.
Τούτο σημαίνει ότι έχει μεγάλη πείρα από την ιστορία του Μεσανατολικού, γι' αυτό και όταν ίδρυσε τον Ίδρυμα Μπλερ αποφάσισε να διαθέσει εμπειρογνώμονες που βοήθησαν πολύ στις λεπτομέρειες.
-Σημαντικές πληροφορίες, γιατί ο περισσότερος κόσμος απόρησε με τη συμμετοχή Μπλερ σε αυτή την επιτροπή.
Ναι, είναι αλήθεια ότι το κοινό δεν το θυμάται αυτό και φυσιολογικά βέβαια, γιατί έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε.
Επανέρχομαι λοιπόν στο σχέδιο και λέω, ότι εμπεριέχει σε ορισμένα σημεία κι έναν οδικό χάρτη. Δηλαδή περιγράφει κάθε βήμα που θα γίνει και πιο βήμα ακολουθεί το προηγούμενο. Σ' αυτό βέβαια βρίσκεται κάθε φορά και μια αδύναμη πλευρά.
Με λίγα λόγια κάθε φορά που θα περνάμε σε νέα φάση, όλο αυτό θα δοκιμάζεται. Ακόμη κι αν υπάρξει το τελικό «ναι» από τη Χαμάς και αφοπλιστούν όλοι, κάθε φορά το πέρασμα από τη μια φάση στην άλλη το σχέδιο θα μπαίνει σε δοκιμασία. Κυρίως γιατί μιλάμε για πράγματα που πρέπει να συμβούν σε συνθήκες μη οργανωμένης κοινωνίας και δημόσιας ζωής.
Φυσικά στο τέλος της γραφής, εκείνο που θα μετρήσει είναι η πολιτική βούληση. Και αυτό συμβαίνει σε όλες τις διενέξεις, σε όλες τις διμερείς συγκρούσεις. Θα πρέπει να υπάρχει πάντα μία βούληση για αμοιβαίες παραχωρήσεις και για έτοιμους συμβιβασμούς. Δεν είναι κρυφό ότι υπάρχουν πλευρές και στη μια πλευρά και στην άλλη που δεν θέλουν λύση στο Μεσανατολικό.
Είτε αυτό εκφράζεται από ακραίες ισλαμιστικές ή ριζοσπαστικές κοσμικές παλαιστινιακές οργανώσεις, είτε ακροδεξιές, εθνικιστικές, υπερθρησκευτικές ομάδες που κινούνται μέσα στο Ισραήλ, υπάρχουν συστήματα και στα δύο μέρη, που δεν θέλουν αναγνώριση των δικαιωμάτων της άλλης πλευράς ή που δεν θέλουν να κινηθούν στη βάση του συμβιβασμού. Οι μεν θέλουν ολική καταστροφή του κράτους του Ισραήλ, οι δε θέλουν πλήρη κυριαρχία, ήτοι το Μεγάλο Ισραήλ που θα εκτείνεται σε όλη την ιστορική γη της παλιάς Παλαιστίνης, χωρίς να υπάρχει χώρος για Άραβες.
Θεωρώ δεδομένο ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις και από τις δύο πλευρές σε αυτό το σχέδιο δεν υπάρχει καμία αμφιβολία.
-Μέχρι στιγμής πάντως οι πληροφορίες που έρχονται από την πλευρά της Χαμάς η οποία και πρέπει να απαντήσει στο σχέδιο, είναι διφορούμενες. Από τη μια υπάρχουν αυτοί που λένε ότι δύσκολα θα συμφωνήσει με αυτό το σχέδιο και άλλοι που λένε ότι μάλλον βρισκόμαστε κοντά σε συμφωνία.
Κατ' αρχάς όταν η Χαμάς παρέλαβε τη συμφωνία μετά τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου είπε ότι θα την μελετήσει με καλή πίστη.
Ωστόσο, όπως και το Ισραήλ έχει χάσει αρκετή από την υποστήριξη που είχε όταν έγινε η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στα νότια της χώρας πριν από δύο χρόνια λόγω του τρόπου με τον οποίο διεξήγαγε αυτήν την στρατιωτική εκστρατεία, έτσι έχει απομονωθεί και η Χαμάς. Και αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν δυνάμεις που μπορούν να την πιέσουν.
Μία βασική δύναμη για παράδειγμα είναι το Κατάρ. Το Κατάρ ήταν από τους χρηματοδότες της Χαμάς. Και με κρυφή και με φανερή χρηματοδότηση. Η φανερή π.χ. είναι πως το Κατάρ πλήρωνε τους δημόσιους υπαλλήλους στη Γάζα, όταν η Χαμάς με πραξικόπημα έδιωξε από την περιοχή την Παλαιστινιακή Αρχή του μετριοπαθούς προέδρου Μαχμούντ Αμπάς.
Επίσης το Κατάρ πιέζει την ηγεσία της Χαμάς να φύγει από την Ντόχα, διότι ξέρουμε ότι ένα μεγάλο μέρος της εξόριστης ηγεσίας της, βρίσκεται στην πρωτεύουσα.
Παράλληλα να μην ξεχνάμε ότι τώρα αναμειγνύεται στις συζητήσεις με τη Χαμάς και η Τουρκία, η οποία έχει στείλει και κάποιους εκπροσώπους στο Κατάρ, διότι γνωρίζουμε ότι ο Ερντογάν είχε επαφές με την ηγεσία της Χαμάς καθώς κάποια από τα στελέχη της βρίσκονται και στην γειτονική χώρα.
Και φυσικά και οι Αιγύπτιοι. Θυμίζω ότι πριν από τον Αραβοισραηλινό πόλεμο του 1967 η Λωρίδα της Γάζας ήταν αιγυπτιακό έδαφος. Αυτό σημαίνει ότι οι Αιγύπτιοι έχουν γνώση και δίκτυα στην περιοχή.
Άρα λοιπόν και η Χαμάς βρίσκεται μπροστά σε έναν δρόμο που δείχνει ότι έχει υποστεί στρατιωτική ήττα και κινδυνεύει πλέον με πλήρη απομόνωση εάν δεν δεχτεί καθόλου το σχέδιο. Ένα σχέδιο που της δίνει μια διέξοδο, καθώς λέει δύο πολύ σημαντικά πράγματα:
- Το πρώτο αναφέρει πως όσα μέλη της Χαμάς αποκηρύξουν τη βία και καταθέσουν τα όπλα μπορούν να πάρουν αμνηστία παραμένοντας στη Λωρίδα της Γάζας.
- Το δε δεύτερο αναφέρει πως όσα από τα στελέχη της Χαμάς θέλουν να φύγουν από τη Γάζα θα τους προσφερθεί ασφαλής διέξοδος σε χώρα που επιλεγεί.
Επίσης η Χαμάς θα παραδώσει τον οπλισμό της σε δύναμη αραβικών και μουσουλμανικών χωρών που θα εγκατασταθεί στη Γάζα την επομένη της σύγκρουσης και όχι στα ισραηλινά στρατεύματα. Όλα αυτά κατά κάποιο τρόπο δεν τους κλείνουν τη διέξοδο, αλλά τους αφήνουν πόρτες διαφυγής.
-Κατά τη γνώμη σας, αυτό το σχέδιο μπορεί να αποτελέσει τη βάση για οριστική επίλυση του Μεσανατολικού;
Κοιτάξτε, κατά βάση αυτό το σχέδιο, είναι σχέδιο για το μέλλον της Γάζας. Δεν αποτελεί σχέδιο για την επίλυση του Μεσανατολικού ζητήματος.
Όμως μέσα στο σχέδιο υπάρχει η διατύπωση, ότι αναγνωρίζεται πως επιδίωξη του παλαιστινιακού λαού είναι να αποκτήσει δική του κρατική υπόσταση. Άρα το δίνει. Και επίσης δίνει και μία ένεση αναγνώρισης στην Παλαιστινιακή Αρχή του προέδρου Μαχμούντ Αμπάς, καθώς σε ένα σημείο αναφέρεται πως η Πολυεθνική Αραβική - Μουσουλμανική δύναμη που θα αναλάβει την τήρηση της τάξης και της ασφάλειας στο εσωτερικό της Γάζας, θα εκπαιδεύσει τις δυνάμεις ασφαλείας της Παλαιστινιακής Αρχής ώστε αυτές κάποια στιγμή να αναλάβουν την ευθύνη της τάξης και της ασφάλειας στη Γάζα, αφού πρώτα περάσει η μεταβατική περίοδος.
-Και στο Ισραήλ ωστόσο αναμένεται να υπάρξουν κάποιες αντιδράσεις με βάση το σχέδιο
Φυσικά. Δεν είναι τόσο απλό. Και γιατί δεν είναι; Διότι ο Μπενιαμίν Νετανιάχου βρίσκεται σήμερα στη κυβέρνηση, αλλά συγκυβερνά με δύο μικρά ακροδεξιά κόμματα. Κόμματα που δεν συμφωνούν με το σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ, γεγονός που αργά ή γρήγορα θα φέρει στην επιφάνεια το θέμα του πώς θα στηριχτεί πολιτικά το Ισραήλ.
Βέβαια εδώ και καιρό, η μετριοπαθής κεντρώα και κεντροαριστερή αντιπολίτευση στη χώρα έχει διαμηνύσει δημόσια στον Νετανιάχου να μην φοβηθεί να έρθει σε ειρηνευτική συμφωνία για να μην πέσει η κυβέρνηση λόγω της απόσυρσης των δύο ακροδεξιών κομμάτων, παρά να προχωρήσει και θα τον στηρίξουν τα ίδια στη Βουλή.
Είναι όμως προφανές ότι κι εκεί θα χρειαστούν αρκετές διεργασίες.
Πολύ σημαντική δε, για τις όποιες πολιτικές εξελίξεις θα είναι κατά την άποψή μου η επέτειος της 7ης Οκτωβρίου. Τι θα γίνει δηλαδή τη συγκεκριμένη ημέρα, καθώς ίσως ο Νετανιάχου ανακοινώσει την οριστική ήττα της Χαμάς, κάτι που θα μετατρέψει σε πράξη την αρχική δέσμευσή του ότι θα πάει μέχρι τέλους. Νομίζω ότι θα είναι πολύ σημαντική αυτή η ημέρα για το Ισραήλ και θα δείξει ίσως και το πολιτικό κλίμα που θα επικρατήσει.
