Εξάλλου, έξι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι με άμεση γνώση των προσπαθειών για την εφαρμογή της επόμενης φάσης του σχεδίου Τραμπ δήλωσαν στο Reuters ότι αυτό έχει ουσιαστικά σταματήσει και ότι η ανοικοδόμηση φαίνεται πλέον να περιορίζεται στην περιοχή που ελέγχεται από το Ισραήλ.
Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε χρόνια διαχωρισμού, προειδοποίησαν. Σύμφωνα με το πρώτο στάδιο του σχεδίου, το οποίο τέθηκε σε ισχύ στις 10 Οκτωβρίου, ο ισραηλινός στρατός ελέγχει επί του παρόντος το 53% του μεσογειακού εδάφους, συμπεριλαμβανομένου μεγάλου μέρους των γεωργικών εκτάσεων, καθώς και της Ράφα στο νότο, τμημάτων της πόλης της Γάζας και άλλων αστικών περιοχών.
Σχεδόν και οι 2 εκατομμύρια κάτοικοι της Γάζας είναι στριμωγμένοι σε καταυλισμούς με σκηνές και στα ερείπια των κατεστραμμένων πόλεων σε όλη την υπόλοιπη Γάζα, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Χαμάς.
Πού κολλάει το σχέδιο Τραμπ
Πλάνα από drone του Reuters που τραβήχτηκαν τον Νοέμβριο δείχνουν την καταστροφή στο βορειοανατολικό τμήμα της πόλης της Γάζας μετά την τελική επιχείρηση του Ισραήλ πριν από την κατάπαυση του πυρός, μετά από μήνες βομβαρδισμών. Η περιοχή είναι πλέον χωρισμένη μεταξύ του ελέγχου του Ισραήλ και της Χαμάς.
Το επόμενο στάδιο του σχεδίου προβλέπει την περαιτέρω αποχώρηση του Ισραήλ από τη λεγόμενη «κίτρινη γραμμή» που συμφωνήθηκε στο πλαίσιο του σχεδίου Τραμπ, παράλληλα με τη σύσταση μιας μεταβατικής αρχής για τη διακυβέρνηση της Γάζας, την ανάπτυξη μιας πολυεθνικής δύναμης ασφαλείας που θα αναλάβει τα καθήκοντα του ισραηλινού στρατού, τον αφοπλισμό της Χαμάς και την έναρξη της ανοικοδόμησης.
Ωστόσο, το σχέδιο δεν προβλέπει χρονοδιαγράμματα ή μηχανισμούς για την εφαρμογή του. Εν τω μεταξύ, η Χαμάς αρνείται να αφοπλιστεί, το Ισραήλ απορρίπτει οποιαδήποτε συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής που υποστηρίζεται από τη Δύση και η αβεβαιότητα σχετικά με την πολυεθνική δύναμη παραμένει.
«Εξακολουθούμε να επεξεργαζόμαστε ιδέες», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας, Ayman Safadi, σε μια διάσκεψη για την ασφάλεια που πραγματοποιήθηκε αυτό το μήνα στη Μανάμα. «Όλοι θέλουν να τελειώσει αυτή η σύγκρουση, όλοι θέλουμε το ίδιο τελικό αποτέλεσμα. Το ερώτημα είναι, πώς θα το επιτύχουμε;»
Χωρίς μια σημαντική ώθηση από τις Ηνωμένες Πολιτείες για να ξεπεραστεί το αδιέξοδο, η «κίτρινη γραμμή» φαίνεται ότι θα γίνει το de facto σύνορο που θα χωρίζει επ' αόριστον τη Γάζα, σύμφωνα με 18 πηγές, μεταξύ των οποίων έξι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και ένας πρώην αξιωματούχος των ΗΠΑ που είναι εξοικειωμένος με τις συνομιλίες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν συντάξει ένα σχέδιο ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ που θα παραχωρεί στην πολυεθνική δύναμη και σε ένα μεταβατικό κυβερνητικό όργανο διετή εντολή. Ωστόσο, δέκα διπλωμάτες δήλωσαν ότι οι κυβερνήσεις εξακολουθούν να διστάζουν να δεσμεύσουν στρατεύματα.
Οι ευρωπαϊκές και αραβικές χώρες, ειδικότερα, θα ήταν πιθανό να μην συμμετάσχουν εάν οι ευθύνες επεκτείνονταν πέρα από τη διατήρηση της ειρήνης και συνεπάγονταν άμεση αντιπαράθεση με τη Χαμάς ή άλλες τρομοκρατικές οργανώσεις, ανέφεραν.
Σύντομα ρέει... χρήμα για την ανοικοδόμηση της Γάζας λένε οι ΗΠΑ
Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς και ο γαμπρός του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, δήλωσαν τον περασμένο μήνα ότι τα κονδύλια για την ανοικοδόμηση θα μπορούσαν να αρχίσουν να ρέουν γρήγορα στην περιοχή που ελέγχεται από το Ισραήλ, ακόμη και χωρίς να προχωρήσουν στο επόμενο στάδιο του σχεδίου, με την ιδέα της δημιουργίας πρότυπων ζωνών για να ζήσουν ορισμένοι κάτοικοι της Γάζας.
Τέτοιες προτάσεις των ΗΠΑ υποδηλώνουν ότι η κατακερματισμένη πραγματικότητα επί τόπου κινδυνεύει να «κλειδωθεί σε κάτι πολύ πιο μακροπρόθεσμο», δήλωσε ο Michael Wahid Hanna, διευθυντής του αμερικανικού προγράμματος του think-tank International Crisis Group.
Ένας εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι, ενώ έχει σημειωθεί «τεράστια πρόοδος» στην προώθηση του σχεδίου του Τραμπ, υπάρχουν ακόμη πολλά να γίνουν, χωρίς να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με το αν η ανοικοδόμηση θα περιοριστεί στην περιοχή που ελέγχεται από το Ισραήλ.
Ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει δηλώσει ότι το Ισραήλ δεν έχει καμία πρόθεση να επανακαταλάβει ή να κυβερνήσει τη Γάζα. Ο Νετανιάχου έχει δεσμευτεί να διατηρήσει μια ζώνη ασφαλείας εντός της Γάζας, κατά μήκος των συνόρων, για να αποτρέψει την επανάληψη της επίθεσης της Χαμάς τον Οκτώβριο του 2023, η οποία πυροδότησε τον πόλεμο.
Διαχωρισμός της Γάζας με κίτρινα τσιμεντένια μπλοκ
Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν τοποθετήσει μεγάλα κίτρινα τσιμεντένια μπλοκ για να οριοθετήσουν τη γραμμή αποχώρησης και κατασκευάζουν υποδομές στην πλευρά της Γάζας που ελέγχουν οι στρατιώτες τους. Στην περιοχή Shejaiya της πόλης της Γάζας, ο στρατός οδήγησε δημοσιογράφους την περασμένη εβδομάδα σε ένα φυλάκιο που οχυρώθηκε μετά την κατάπαυση του πυρός.
Εκεί, όπως δείχνουν δορυφορικές εικόνες, χώμα και μπάζα από κτίρια έχουν συσσωρευτεί σε απότομους λόφους, σχηματίζοντας ένα προστατευμένο σημείο παρατήρησης για τους στρατιώτες.
Ο στρατιωτικός εκπρόσωπος του Ισραήλ, Νάνταφ Σοσάνι, δήλωσε ότι οι στρατιώτες βρίσκονται εκεί για να εμποδίσουν τους τρομοκράτες να περάσουν στην περιοχή που ελέγχεται από το Ισραήλ, προσθέτοντας ότι το Ισραήλ θα απομακρυνθεί περαιτέρω από τη γραμμή μόλις η Χαμάς εκπληρώσει τους όρους, συμπεριλαμβανομένης της αποστρατιωτικοποίησης, και μόλις εγκατασταθεί μια διεθνής δύναμη ασφαλείας.
Μόλις «η Χαμάς τηρήσει το μέρος της συμφωνίας που της αναλογεί, είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε», δήλωσε ο Σοσάνι. Ένας αξιωματούχος της ισραηλινής κυβέρνησης δήλωσε ότι το Ισραήλ τήρησε τη συμφωνία και κατηγόρησε τη Χαμάς για καθυστέρηση.
Η Χαμάς απελευθέρωσε τους τελευταίους 20 ζωντανούς ομήρους που κρατούσε στη Γάζα και τις σορούς 24 νεκρών ομήρων, ως μέρος της πρώτης φάσης του σχεδίου. Οι σοροί 4 άλλων ομήρων βρίσκονται ακόμα στη Γάζα.
Κοντά, στις παλαιστινιακές περιοχές της πόλης, η Χαμάς επανέφερε την εξουσία της τις τελευταίες εβδομάδες, σκοτώνοντας τους αντιπάλους της. Έχει παράσχει αστυνόμευση για την ασφάλεια και δημόσιους υπαλλήλους που φυλάσσουν πάγκους με τρόφιμα και καθαρίζουν τους δρόμους μέσα από το κατεστραμμένο τοπίο χρησιμοποιώντας κατεστραμμένα εκσκαφικά μηχανήματα, όπως δείχνει βίντεο του Reuters.
«Πρέπει πραγματικά να καλύψουμε το κενό ασφαλείας στη Λωρίδα της Γάζας», δήλωσε ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Johann Wadephul στη διάσκεψη της Μανάμα, προτρέποντας για ταχύτητα και προειδοποιώντας ότι η αναζωπύρωση της Χαμάς θα μπορούσε να προκαλέσει νέες ισραηλινές στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα.
Μια ιδέα που συζητήθηκε, σύμφωνα με δύο Ευρωπαίους αξιωματούχους και έναν Δυτικό διπλωμάτη, ήταν αν η Χαμάς θα μπορούσε να αποσύρει τα όπλα υπό διεθνή εποπτεία αντί να τα παραδώσει στο Ισραήλ ή σε άλλη ξένη δύναμη.
Αναδόμηση υπό ισραηλινή κατοχή
Οι έξι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι, χωρίς μια σημαντική αλλαγή στις θέσεις της Χαμάς ή του Ισραήλ, ή χωρίς πίεση από τις ΗΠΑ προς το Ισραήλ να αποδεχτεί τον ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής και την πορεία προς την κρατική υπόσταση, δεν βλέπουν το σχέδιο του Τραμπ να προχωρά πέρα από την κατάπαυση του πυρός.
«Η Γάζα δεν πρέπει να παραμείνει σε μια ουδέτερη ζώνη μεταξύ ειρήνης και πολέμου», δήλωσε η Βρετανίδα υπουργός Εξωτερικών Yvette Cooper στη διάσκεψη της Μανάμα.
Ο 62χρονος Salah Abu Amr, κάτοικος της πόλης της Γάζας, δήλωσε ότι αν δεν σημειωθεί πρόοδος στον αφοπλισμό της Χαμάς και ξεκινήσει η ανασυγκρότηση πέρα από την κίτρινη γραμμή, οι άνθρωποι μπορεί να σκεφτούν να μετακομίσουν εκεί. Ωστόσο, η πραγματικότητα μιας διαιρεμένης Γάζας είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή, πρόσθεσε.
«Θα μπορέσουμε όλοι να μετακομίσουμε σε αυτή την περιοχή; Ή μήπως το Ισραήλ θα έχει δικαίωμα βέτο για την είσοδο ορισμένων από εμάς;», είπε.
Παραμένει ασαφές ποιος θα χρηματοδοτήσει την ανοικοδόμηση τμημάτων της Γάζας που βρίσκονται υπό ισραηλινή κατοχή, με τις χώρες του Κόλπου να διστάζουν να παρέμβουν χωρίς τη συμμετοχή της Παλαιστινιακής Αρχής και χωρίς να υπάρχει προοπτική για την ίδρυση κράτους, κάτι στο οποίο αντιτίθεται το Ισραήλ. Το κόστος της ανοικοδόμησης εκτιμάται σε 70 δισεκατομμύρια δολάρια.
