«Είπαμε στην κυβέρνηση Τραμπ ότι η προμήθεια F-35 στη Σαουδική Αραβία πρέπει να υπόκειται σε εξομάλυνση των σχέσεων της Σαουδικής Αραβίας με το Ισραήλ», αναφέρει ένας Ισραηλινός αξιωματούχος στο Axios, επιμένοντας ότι η μη εξάρτηση της πώλησης από τη διπλωματική πρόοδο μεταξύ των δύο εθνών θα ήταν «αντιπαραγωγική».
«Σε αντίθεση με την προμήθεια F-35 στην Τουρκία, στην οποία αντιτιθέμεθα σθεναρά, ανησυχούμε λιγότερο για ένα τέτοιο σύστημα όπλων στη Σαουδική Αραβία, εφόσον αποτελεί μέρος μιας περιφερειακής συνεργασίας ασφαλείας στο πλαίσιο των Συμφωνιών του Αβραάμ, όπως έχουμε κάνει με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα», αναφέρει ο Axios, αναφέροντας έναν δεύτερο αξιωματούχο.
Το Ισραήλ έχει εκφράσει ανησυχία στο παρελθόν για την πιθανή πώληση των προηγμένων μαχητικών αεροσκαφών F-35 σε κοντινές χώρες, καθώς επιθυμεί να διατηρήσει το ποιοτικό στρατιωτικό του πλεονέκτημα στην περιοχή. Σήμερα, το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα στη Μέση Ανατολή με F-35 στο οπλοστάσιό του, καθώς αυτή τη στιγμή διαθέτει 45 από αυτά τα αεροσκάφη και άλλες 30 μονάδες έχουν παραγγελθεί. Μαχητικά F-35 θα αποκτήσει και η Ελλάδα.
«Χρειάζονται λίγα λεπτά για να πετάξει ένα F-35 από τη Σαουδική Αραβία στο Ισραήλ», τόνισε ένας από τους αξιωματούχους στον Axios, επιμένοντας ότι το Ισραήλ απαιτεί να μην σταθμεύουν σαουδαραβικά F-35 στα δυτικά της χώρας.
Ο Σαουδάραβας πρίγκιπας διάδοχος Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν (MBS) αναμένεται να συναντήσει τον πρόεδρο Τραμπ στον Λευκό Οίκο την Τρίτη. Το ζήτημα των F-35, μια συμφωνία ασφάλειας ΗΠΑ-Σαουδικής Αραβίας και η πιθανή κανονικοποίηση με το Ισραήλ θα είναι βασικά θέματα της συνάντησης.
Ο Τραμπ τηλεφώνησε τον περασμένο μήνα στον Σαουδάραβα πρίγκιπα διάδοχο λέγοντας ότι, με τον πόλεμο στη Γάζα να τελειώνει, αναμένει ότι η Σαουδική Αραβία θα προχωρήσει προς την κανονικοποίηση με το Ισραήλ, σύμφωνα με το Axios. Την Παρασκευή, ο Τραμπ δήλωσε σε δημοσιογράφους ενώ ταξίδευε με το Air Force One ότι θα συζητήσει με τον MBS την πιθανότητα κανονικοποίησης σχέσεων με το Ισραήλ και ότι εξετάζει πιθανή συμφωνία όπλων που περιλαμβάνει F-35.
Το Ισραήλ είναι η μόνη χώρα στην περιοχή που διαθέτει F-35. Η προμήθεια στη Σαουδική Αραβία θα αλλάξει την ισορροπία δυνάμεων και θα επηρεάσει το ποιοτικό στρατιωτικό πλεονέκτημα του Ισραήλ (QME). Η διατήρηση του QME αποτελεί μέρος μακροχρόνιων συμφωνιών μεταξύ Ισραήλ και αμερικανικών κυβερνήσεων, οι οποίες κωδικοποιήθηκαν σε νόμο το 2008.
Στις Συμφωνίες του Αβραάμ του 2020, το Ισραήλ συμφώνησε στην παράδοση F-35 στα ΗΑΕ υπό αυστηρές εγγυήσεις ασφαλείας. Η συμφωνία δεν υλοποιήθηκε λόγω περιορισμών της διοίκησης Μπάιντεν. Αν προχωρήσει η προμήθεια στη Σαουδική Αραβία, το Ισραήλ θα ζητήσει παρόμοιες εγγυήσεις, ιδιαίτερα επειδή η Σαουδική Αραβία βρίσκεται πολύ πιο κοντά στο Ισραήλ.
Το Ισραήλ πιθανότατα θα απαιτήσει τα F-35 να μην αναπτυχθούν σε δυτικές βάσεις της Σαουδικής Αραβίας. Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι ελπίζουν σε πρόοδο σε αυτό το ζήτημα κατά τη συνάντηση Τραμπ-MBS, αν και αναγνωρίζουν ότι οι διαφορές μεταξύ Σαουδαράβων και Ισραηλινών παραμένουν μεγάλες, κυρίως όσον αφορά την απαίτηση των Σαουδών ότι ο Νετανιάχου δεσμευτεί σε «αξιόπιστη, μη αναστρέψιμη και χρονικά δεσμευτική πορεία» για τη δημιουργία παλαιστινιακού κράτους, κάτι που ο Νετανιάχου έχει αρνηθεί.
Οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι ελπίζουν ότι η συνάντηση θα ξεκινήσει άμεσες συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ, Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ για πιθανή ειρηνευτική συμφωνία τους επόμενους μήνες.
«Οι Σαουδάραβες πρέπει να αλλάξουν στάση κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκεψης. Είναι σημαντικό η συνάντηση Τραμπ-MBS να οδηγήσει σε σαφή οδικό χάρτη για την κανονικοποίηση», δήλωσε Ισραηλινός αξιωματούχος.
