Μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις αρχές του 2022, η Λετονία τροποποίησε τον ίδιο χρόνο τον Νόμο Μετανάστευσης και τον ενίσχυσε περαιτέρω το 2024, καθιστώντας αυστηρότερους τους κανόνες για τους Ρώσους υπηκόους που επιθυμούν να παραμείνουν στη χώρα της Βαλτικής.
Οι τροποποιήσεις απαιτούν από τους Ρώσους πολίτες να υποβάλουν αίτηση για καθεστώς μακροχρόνιου κατοίκου στην ΕΕ, να αποδείξουν γνώσεις λετονικής γλώσσας επιπέδου Α2 και να περάσουν ελέγχους ασφαλείας και ιστορικού έως τις 30 Ιουνίου 2025, προκειμένου να παραμείνουν νόμιμα στη χώρα.
Περίπου 30.000 Ρώσοι πολίτες επηρεάστηκαν από τους νέους κανόνες. Ενώ οι περισσότεροι συμμορφώθηκαν, περίπου 2.600 αποχώρησαν οικειοθελώς από τη Λετονία.
Ωστόσο, 841 Ρώσοι πολίτες δεν κατέθεσαν τα απαιτούμενα έγγραφα εγκαίρως. Τους έχει πλέον γνωστοποιηθεί να φύγουν έως τις 13 Οκτωβρίου, δήλωσε η Madara Puķe, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων του Γραφείου Πολιτειών και Μετανάστευσης της Λετονίας (OCMA), στο POLITICO.
Φαίνεται όμως ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν γνώριζαν τις αλλαγές.
«Μόνο όταν σταματούν να λαμβάνουν τη σύνταξή τους συνειδητοποιούν ότι κάτι δεν πάει καλά», είπε η Maira Roze, επικεφαλής του OCMA, στο τηλεοπτικό πρόγραμμα “De facto” της λετονικής τηλεόρασης. «Τότε καλούν και ρωτούν: Γιατί δεν μου καταβάλλεται η σύνταξη; Τους λέμε: Δεν έχετε άδεια διαμονής. Ρωτούν: Πού είναι η άδεια διαμονής μου; Απαντάμε: Πρέπει να συμμορφωθείτε με τον νόμο.»
Η παραμονή στη Λετονία μετά τις 13 Οκτωβρίου για τέτοια άτομα καθίσταται «παράνομη», είπε η Puķe σε γραπτή της απάντηση, προσθέτοντας ότι θα τους αφαιρεθεί η πρόσβαση σε κοινωνικές υπηρεσίες. Η επίμονη μη συμμόρφωση χωρίς δικαιολογία μπορεί να οδηγήσει σε αναγκαστική απέλαση από τη Φρουρά Κρατικών Συνόρων.
Υπάρχουν πρόσφατες κινήσεις για ενίσχυση της εθνικής ασφάλειας της Λετονίας, καθώς οι εντάσεις με τη Μόσχα αυξάνονται.
Τον Μάιο, η υπουργός Εξωτερικών Baiba Braže κάλεσε τις χώρες της ΕΕ να σταματήσουν την έκδοση θεωρήσεων σε Ρώσους πολίτες, επικαλούμενη ζητήματα ασφάλειας. Τον Ιούνιο, το κοινοβούλιο απαγόρευσε σε Ρώσους και Λευκορώσους πολίτες να εργάζονται σε κρίσιμες υποδομές και να αγοράζουν ακίνητα στη Λετονία.
