Αυτή την εβδομάδα, στον ημιεπίσημο ρόλο του ως «επιθετικός εκπρόσωπος» του Κρεμλίνου, ο Μεντβέντεφ ανέφερε δύο φορές ότι η κυβέρνηση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ωθεί τις ΗΠΑ και τη Ρωσία προς πόλεμο και προειδοποίησε για τις πυρηνικές δυνατότητες της Ρωσίας, αφότου ο Τραμπ άφησε να εννοηθεί ότι θα επιβάλει νέες κυρώσεις στη Μόσχα.
Παρότι ο Μεντβέντεφ είναι αντιπρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας, δεν ασκεί εκτελεστική εξουσία. Ωστόσο, τα προκλητικά του σχόλια αυτή την εβδομάδα προκάλεσαν αίσθηση.
Ο Μεντβέντεφ δήλωσε την Πέμπτη στο Telegram ότι ο Τραμπ θα έπρεπε να φανταστεί τη μεταποκαλυπτική τηλεοπτική σειρά “The Walking Dead”, κάνοντας παράλληλα αναφορά στη σοβιετική δυνατότητα εκτόξευσης αυτόματων πυρηνικών πληγμάτων.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ απάντησε την Παρασκευή διατάζοντας τη μετακίνηση δύο πυρηνικών υποβρυχίων στις «κατάλληλες περιοχές».
Η λεκτική αυτή σύγκρουση έρχεται αφού ο Τραμπ έθεσε νέα προθεσμία στον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, απειλώντας με αμερικανικές κυρώσεις αν δεν υπάρξει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός - μια τελεσιγραφική απειλή που το Κρεμλίνο είναι απίθανο να λάβει σοβαρά υπόψη.
Η εποχή της προεδρίας
Ο Μεντβέντεφ σήμερα εμφανίζεται πολύ διαφορετικός από τον άνθρωπο που ανέλαβε την προεδρία της Ρωσίας σε ηλικία 42 ετών.
Δικηγόρος στο επάγγελμα, χωρίς διασυνδέσεις με τις υπηρεσίες ασφαλείας - σε αντίθεση με τον Πούτιν, πρώην πράκτορα της KGB -, ήταν άνετος με το διαδίκτυο και πρόβαλλε την επιθυμία να εκσυγχρονίσει την οικονομία της Ρωσίας και να καταπολεμήσει τη διαφθορά.
Ωστόσο, η προεδρία του θεωρήθηκε ως ένα προσωρινό διάλειμμα, ένας τρόπος για τον Πούτιν να παρακάμψει τα συνταγματικά όρια θητειών και να διατηρήσει την εξουσία.
Από τεχνοκράτης σε υπερεθνικιστής
Από τότε που αποχώρησε από την προεδρία το 2012 για να επιτρέψει στον Πούτιν να επιστρέψει στο αξίωμα, ο Ντμίτρι Μεντβέντεφ έχει μεταμορφωθεί από έναν σχετικά φιλελεύθερο τεχνοκράτη σε έναν υπερεθνικιστή, προκαλώντας τους αντιπάλους της Ρωσίας με εμπρηστικές αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αρκεί να συγκρίνει κανείς τη δήλωσή του σε συνέντευξη στο CNN το 2009 - ότι η Ρωσία πρέπει «να έχει καλές, ανεπτυγμένες σχέσεις με τη Δύση σε κάθε επίπεδο» - με αυτό που είπε τον Μάιο:
«Αναφορικά με τα λόγια του Τραμπ για τον Πούτιν ότι "παίζει με τη φωτιά" και ότι "πολύ άσχημα πράγματα" θα συμβούν στη Ρωσία. Εγώ ξέρω μόνο ένα ΠΟΛΥ ΑΣΧΗΜΟ πράγμα - τον Γ' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ελπίζω ο Τραμπ να το καταλαβαίνει αυτό!»
Αυτή η στροφή φαίνεται να ξεκίνησε μετά την προεδρία του, όταν ο Μεντβέντεφ προσπάθησε να επανεπανατοποθετήσει τον εαυτό του ώστε να διατηρήσει την εμπιστοσύνη του κυβερνώντος κόμματος «Ενωμένη Ρωσία».
Το 2012, ο Μεντβέντεφ είχε δηλώσει σε βουλευτές: «Συχνά μου λένε, “Είσαι φιλελεύθερος.” Μπορώ να σας το πω ειλικρινά: Ποτέ δεν είχα φιλελεύθερες πεποιθήσεις».
Οι υποθέσεις διαφθοράς
Ως πρόεδρος, είχε πει στο CNN ότι «το επίπεδο διαφθοράς είναι κατηγορηματικά απαράδεκτο». Όμως, αργότερα - ως πρωθυπουργός - έγινε ο ίδιος στόχος έρευνας από το Ίδρυμα Καταπολέμησης της Διαφθοράς του Αλεξέι Ναβάλνι, η οποία τον κατηγορούσε ότι είχε δημιουργήσει μια «αυτοκρατορία διαφθοράς» με πολυτελείς κατοικίες, γιοτ και αμπελώνες σε όλη τη Ρωσία.
Η εκπρόσωπός του, Νατάλια Τιμακόβα, απέρριψε την έρευνα - που έφτασε γρήγορα τα 14 εκατομμύρια προβολές στο YouTube— ως «προπαγανδιστικό ξέσπασμα», αλλά ο Μεντβέντεφ έγινε στόχος μαζικών διαδηλώσεων.
Το 2020, παραιτήθηκε αιφνιδίως από τη θέση του πρωθυπουργού, καθώς ο Πούτιν ξεκινούσε μια συνταγματική αναδιάρθρωση για να παγιώσει την εξουσία του.
Έκτοτε, από τη θέση του στο Συμβούλιο Ασφαλείας της Ρωσίας, ο Μεντβέντεφ έχει εξαπολύσει έναν καταιγισμό ξενοφοβικών και προσβλητικών επιθέσεων κατά των Ουκρανών και ηγετών της Δύσης.
Ο Μεντβέντεφ διαθέτει 1,7 εκατομμύρια συνδρομητές στο Telegram, καθώς και λογαριασμούς στο X (πρώην Twitter) στα ρωσικά και στα αγγλικά, με συνολικά σχεδόν 7 εκατομμύρια ακόλουθους.
Μετά τη γενικευμένη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, χαρακτήρισε την ηγεσία του Κιέβου «κατσαρίδες που αναπαράγονται σε βάζο».
Έχει χαρακτηρίσει τον Τραμπ «muppet και τον Μερτς «ναζί»
Σε ομιλία του νωρίτερα φέτος, παρουσίασε εικόνα που απεικόνιζε τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ως Muppets, καλώντας παράλληλα σε «καταστροφή του νεοναζιστικού καθεστώτος του Κιέβου».
Συχνά ανασύρει τον φόβο του ναζισμού, λέγοντας φέτος ότι ο νέος καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, «πρότεινε πλήγμα στη Γέφυρα της Κριμαίας. Ξανασκέψου το, ναζί!»
Και δεν διστάζει να κουνήσει το πυρηνικό ξίφος, δηλώνοντας το 2022 ότι «η ιδέα να τιμωρηθεί μια χώρα που διαθέτει μία από τις μεγαλύτερες πυρηνικές δυνατότητες είναι παράλογη και ενδέχεται να αποτελέσει απειλή για την ύπαρξη της ανθρωπότητας».
Ο Μεντβέντεφ επιδίδεται συχνά σε προσωπικές επιθέσεις, με πιο πρόσφατο παράδειγμα ένα ειρωνικό σχόλιο προς τον Τραμπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης: «Μην ακολουθήσεις τον δρόμο του Sleepy Joe», αναφερόμενος στον χαρακτηρισμό που χρησιμοποιεί ο Τραμπ για τον πρώην πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.
Αναλυτές: Μην παίρνετε τοις μετρητοίς όσα λέει ο Μεντβέντεφ
Παρά τη φαινομενικά υπερβολική και επιθετική ρητορική του, αναλυτές εκτιμούν ότι ο Μεντβέντεφ διαδραματίζει υπολογισμένο ρόλο στη στρατηγική επικοινωνίας του Κρεμλίνου.
Το Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου (Institute for the Study of War) αναφέρει ότι ο Μεντβέντεφ χρησιμοποιείται για να «ενισχύει εμπρηστική ρητορική σχεδιασμένη να προκαλεί πανικό και φόβο στους Δυτικούς ηγέτες», ως μέρος μιας «συντονισμένης, από τα πάνω, επικοινωνιακής στρατηγικής του Κρεμλίνου».
Αλλά σχολιαστές επισημαίνουν ότι δεν πρέπει να παίρνουμε τοις μετρητοίς αυτά που λέει.
Αναφερόμενος στην ανταλλαγή δηλώσεων αυτής της εβδομάδας, ο Ανατόλ Λίβεν του Ινστιτούτου Κουίνσι για την Υπεύθυνη Πολιτική δήλωσε ότι τα σχόλια του Μεντβέντεφ και η απάντηση του Τραμπ ήταν «καθαρό θέατρο».
«Αφού η Ρωσία έχει αποφύγει τη χρήση πυρηνικών όπλων τα τελευταία τρία χρόνια, είναι προφανές ότι δεν πρόκειται να τα χρησιμοποιήσει ως απάντηση σε έναν νέο γύρο κυρώσεων από τις ΗΠΑ», είπε ο Λίβεν.
Σε εκείνη τη συνέντευξη Τύπου με τον Ομπάμα το 2009, ο Μεντβέντεφ εμφανίστηκε ως ένας σίγουρος, νεοεκλεγείς πρόεδρος που έβλεπε τον εαυτό του ως κάτι πολύ περισσότερο από απλός "αντικαταστάτης" του Πούτιν. Τότε είχε δηλώσει: «Διαθέτουμε τα μεγαλύτερα πυρηνικά οπλοστάσια και έχουμε πλήρη ευθύνη για αυτά».
Δεκαέξι χρόνια αργότερα, έχει την ελευθερία του προβοκάτορα.
