Η Βόρεια Ελλάδα, με κέντρο τη Θεσσαλονίκη, εισέρχεται σε φάση μετασχηματισμού και αναδεικνύεται σε καίριο περιφερειακό κόμβο διακίνησης για ολόκληρη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το προνομιακό γεωγραφικό σταυροδρόμι Ελλάδας, Βουλγαρίας, Βόρειας Μακεδονίας και των ευρύτερων βαλκανικών αγορών λειτουργεί ως φυσικός κόμβος διανομής εμπορευμάτων προς την ελληνική ενδοχώρα και τις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης.
Το συγκριτικό αυτό πλεονέκτημα ενισχύεται από μια αλυσίδα εμβληματικών έργων υποδομής που είτε μόλις ολοκληρώθηκαν είτε βρίσκονται σε ώριμο στάδιο υλοποίησης: το Μετρό Θεσσαλονίκης έχει ήδη δοθεί στο επιβατικό κοινό, ο ανισόπεδος αυτοκινητόδρομος flyover προχωρά με ταχείς ρυθμούς· ενώ η πολυαναμενόμενη επέκταση της έκτης προβλήτας στο λιμάνι αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα, επιτρέποντας την εξυπηρέτηση πλοίων νέας γενιάς και αυξάνοντας σημαντικά τη χωρητικότητα διαχείρισης φορτίων. Παράλληλα, αναπτύσσονται δίκτυα κέντρων logistics σε Σίνδο και Καλοχώρι, Ωραιόκαστρο και άλλες πολεις της Βόρειας Ελλάδας, ενώ το πρώην στρατόπεδο Γκόνου προορίζεται να μεταμορφωθεί σε πολυτροπικό εμπορευματικό κέντρο και ο διαγωνισμός βρίσκεται στη φάση ανταγωνιστικού διαλόγου.
Η συγκυρία γίνεται ακόμη ευνοϊκότερη με την ανάδυση του εμβληματικού Οικονομικού Διαδρόμου Ινδίας–Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC) και της παραλλαγής του, μέσω Αιγύπτου (IMEC-E):. Το 2024 οι συνολικές εμπορευματικές συναλλαγές Ινδίας–ΕΕ ανήλθαν σε 110,3 δισ. €, γεγονός που καταδεικνύει το μέγεθος της δυνητικής ροής φορτίων. Οι νέες αυτές οδοί υπόσχονται συντόμευση των χρόνων διέλευσης και παράκαμψη γεωπολιτικών «στενωπών», αξιοποιώντας καινοτόμες λύσεις, όπως train-vessels και τα αναβαθμισμένα αιγυπτιακά σιδηροδρομικά δίκτυα. Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σε ιδανική θέση για να λειτουργήσει ως ευρωπαϊκός κόμβος των ροών που θα κινούνται βόρεια.
Για να κεφαλαιοποιηθεί το παράθυρο ευκαιρίας απαιτείται συντονισμένη δράση από πολιτεία και επιχειρήσεις. Η πολιτεία οφείλει να επιταχύνει τις οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις με το λιμάνι, να ολοκληρώσει χωρίς καθυστερήσεις τον διαγωνισμό του Γκόνου, να αναβαθμίσει κρίσιμα τμήματα του σιδηροδρομικού δικτύου, ώστε να διασφαλισθούν ταχύτητα και αξιοπιστία μεταφορών, και να θεσπίσει μια συνεκτική εθνική στρατηγική logistics εναρμονισμένη με τα τελωνειακά και ρυθμιστικά πλαίσια των γειτονικών χωρών.
Ο επιχειρηματικός κόσμος, από την πλευρά του, καλείται να επενδύσει σε μεγάλης κλίμακας αυτοματοποιημένα κέντρα διανομής που ενσωματώνουν τεχνολογίες Logistics 4.0 (Τεχνητή Νοημοσύνη, IoT, προγνωστικές αναλύσεις), να αναπτύξει υπηρεσίες προστιθέμενης αξίας όπως συναρμολόγηση, ελαφρά μεταποίηση, συσκευασία και ποιοτικός έλεγχος και κυρίως να ενθαρρύνει συμπράξεις μεταξύ μικρών κέντρων logistics. Μέσω συμμαχιών, συνεταιριστικών σχημάτων ή κοινοπραξιών, οι μικρότεροι φορείς μπορούν να ενοποιήσουν φορτία, να μοιραστούν κρίσιμες υποδομές, να αποκτήσουν κοινή πρόσβαση σε συστήματα WMS/TMS, να πετύχουν οικονομίες κλίμακας και να επιταχύνουν την ψηφιακή τους μετάβαση, ενισχύοντας ταυτόχρονα τη διαπραγματευτική τους ισχύ.
Όλες αυτές οι εξελίξεις θα παρουσιαστούν αναλυτικά στο 26ο Πανελλήνιο Συνέδριο Εφοδιαστικής Αλυσίδας, το οποίο φέτος θα πραγμαοποιηθεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης, στις 12 και 13 Δεκεμβρίου και το διοργανώνει η Ελληνική Εταιρεία Logistics Βορείου Ελλάδος σε συνεργασία με την Τεχνοεκδοτική T-Press.
*O Δρ. Δημήτριος Τσιτσάμης είναι Πρόεδρος στην Ελληνική Εταιρεία Logistics Βορείου Ελλάδος
