Χορτάσαμε. Αίμα, θρήνους, εικόνες καταστροφής, καπνούς, ουρανούς σχισμένους από εκτυφλωτικές λάμψεις, ερήμους γεμάτες φονικά υλικά, στρατώνες, νοσοκομεία, αμάχους, καταφύγια, υπερηχητικούς πυραύλους, αόρατους, βαλλιστικούς, διασποράς ντρονς, βραχνές φωνές ανταποκριτών, κράνη, σειρήνες, κατάρες, όλα αχταρμάς στις οθόνες μας.
Αγριέψαμε. Από την τάχιστη αλλαγή σκηνικού και ρεπερτορίου, με νικητές, ηττημένους, θριαμβευτές, κατεστραμμένους, με «ηγέτες» σκεπτόμενους καλούς, μεγαλόκαρδους, και ξαφνικά βίαιους, σκληρά επιθετικούς, με ομάδες και «παρέες» διαμεσολαβητών για ειρήνη, Ειρήνη, ΕΙΡΗΝΗ και ξαφνικά χτύπημα στα πυρηνικά, και κομμένη η ανάσα του κάθε πολίτη. Ναι, στον πόλεμο πεθαίνει πρώτα η Αλήθεια, αλλά αυτή τη φορά χρειαζόταν έρευνα βαθιά για να διακρίνεις το ψέμα από την αλήθεια, κάθε δημοσιογραφική πηγή και η αλήθεια της ή η αμφιβολία της. Υπάρχουν πάντα βέβαια οι στρατευμένοι κάτω από μια σημαία, που γνωρίζουν τα πάντα όλα, χωρίς αμφιβολίες. Μακάριοι! Αλλά οι υπόλοιποι μάλλον γινόμαστε όλο και πιο πολλοί. Ήταν επώδυνες οι τελευταίες δέκα μέρες, που κάθισαν πάνω στα γεγονότα που ήδη έτρεχαν στη Γάζα, και όλοι έχουμε φίλους κάπου εκεί. Είναι κοντά μας.
Μελαγχολήσαμε. Με την έπαρση της ηγέτιδας δύναμης (ΗΠΑ), τις προσβολές μεταξύ ηγετών χωρών, την αδυναμία, ανυπαρξία της Ευρώπης στην οποία ακουμπήσαμε το μέλλον μας, την συσπείρωση αναδυόμενων δυνάμεων με τελείως διαφορετικά καθεστώτα διακυβέρνησης (Ρωσία, Ιράν, Κίνα) απέναντι στη Δύση. Την επιθετικότητα του Ισραήλ. Πού πάμε; Το πολυπολικό μοντέλο που αναδύεται χρειάζεται πολλή δουλειά για να εκληφθεί ως πηγή σταθερότητας και να εξασφαλίσει την ειρηνική ανάπτυξη των κοινωνιών. Και η Γηραιά Ήπειρος, με την βαριά ιστορία παρουσιάζεται θολωμένη στους στόχους και στις πρακτικές της.
Τρομάξαμε. Με την ταχύτητα των γεγονότων. Βλέπαμε να τελειώσει η σύρραξη στην Ουκρανία, και χίλιες φωτιές άναψαν και έσβησαν στην περιοχή. Ιράν, Ισραήλ, Συρία! Πώς έγινε ανατροπή στη Συρία, στο άψε σβήσε; Και η στοχοποίηση χριστιανών; Ο πολίτης της Δύσης περιμένει διαφάνεια, δικαιοσύνη, αξιοπιστία, ασφάλεια στις χώρες του. Ο τρομαγμένος πολίτης της Δύσης δεν παραμένει ακίνδυνος. Το δείχνουν σταθερά οι κάλπες.
Χρειαζόμαστε χρόνο για να κατανοήσουμε, και να πιστέψουμε, αν και πώς θα λυθούν τα προβλήματα στη Μέση Ανατολή. Οι λαοί είναι παλιοί, οι ρίζες βαθιές, υπάρχει συνείδηση εθνών που προϋπήρχαν από τους σημερινούς ηγέτες και διαμεσολαβητές. Θυμούνται τίποτα από την προτροπή του Μαντείου των Δελφών, που κάποτε τιμούσαν; «Γνώθι σαυτόν». Στη σημερινή κατάσταση, «Σκέψου πόσο σε παίρνει», πριν ενεργήσεις. Και μη μετράς το μπόι σου μέσα από το αίμα των απλών πολιτών, ακόμη και του αντιπάλου. Όσο και αν αντιπαθείς το καθεστώς του. Σπέρνεις αιώνιους εχθρούς.
Να αισιοδοξούμε ότι τέτοια αναταραχή θα οδηγήσει σε κάτι καλό; Είναι η ώρα να ξανασκεφθούμε τον ρόλο, την οργάνωση και την αξιολόγηση των Θεσμών Ειρήνης. ΟΗΕ και συναφείς Θεσμοί έγιναν θρύψαλα. Τρομερή απαξίωση. Πέρασαν χρόνια από τους μεγάλους πολέμους, περίσσεψε η εμπειρία των λαών, προχωρά εντυπωσιακά η τεχνολογία, μπορούμε να χτίσουμε ισχυρότερο ανάχωμα στη βία, και να ενισχύσουμε την δικαιοσύνη, που ίσως αμελήσαμε στις περιόδους ειρήνης. Αλλά θα πρέπει να σκύψουμε βαθιά στα αίτια των συγκρούσεων, μη το αποφεύγουμε. Η Ευρώπη δεν υποστήριξε ποτέ ότι πιστεύει στην Ειρήνη δια της Ισχύος. Ας υποστηρίξει δυνατά έναν άλλο δρόμο. Μέχρι στιγμής είναι ο μεγάλος χαμένος.
*H Νιόβη Παυλίδου είναι τ. Καθηγήτρια ΑΠΘ
