Ερμηνεύτρια με περισσότερους από 120 ρόλους, από τη «Δασκάλα του πιάνου» του Χάνεκε μέχρι το «Elle» του Βερχόφεν, η Ιπέρ βρίσκεται αυτές τις ημέρες στη Θεσσαλονίκη ως επίτιμη προσκεκλημένη του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου και με την ευκαιρία αυτή έδωσε συνέντευξη Τύπου στην Αποθήκη Α στο λιμάνι.
Με βλέμμα γεμάτο αυτοπεποίθηση και ηρεμία, ολιγόλογη, η Ιζαμπέλ Ιπέρ μίλησε για τις συνεργασίες, τους ρόλους και την περιέργεια που τη συνοδεύει σε κάθε νέο βήμα. «Με κάνει πολύ πλούσια, γεμάτη και προνομιούχα το ότι έχω δουλέψει με τόσο μεγάλους σκηνοθέτες. Είναι ένας πλούτος που δεν έχει να κάνει με χρήματα, αλλά με το πώς γεμίζεις ως άνθρωπος», παρατήρησε.
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ δεν μοιάζει να έχει «εθνικότητα» στη σκηνή ή στην οθόνη. Έχει γυρίσει ταινίες στη Γαλλία, στην Ιταλία, στην Ουγγαρία, στην Κορέα, στο Χονγκ Κονγκ και έχει συνεργαστεί με δημιουργούς τόσο διαφορετικούς όσο ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ και ο Ντέιβιντ Ο. Ράσελ. Και παρότι η διεθνής της καριέρα είναι θριαμβευτική, η ίδια αρνείται να τη δει ως προνόμιο: «Ήμουν προνομιούχα, ναι. Αλλά κυρίως περίεργη. Αυτή η περιέργεια με κρατάει ζωντανή».
«Η Θεσσαλονίκη είναι τόσο όμορφη πόλη»
Το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης τιμά φέτος τη γυναίκα που έχει γίνει συνώνυμη της υποκριτικής ελευθερίας, προβάλλοντας δεκαπέντε ταινίες της —από τη «Δασκάλα του πιάνου» και το «Εκείνη» έως την «Copacabana» σε ένα αφιέρωμα με τίτλο «Οι εσωτερικές μεταμορφώσεις μιας κορυφαίας ηθοποιού». Παράλληλα, κατά τη διάρκεια της τετραήμερης παραμονής της στη Θεσσαλονίκη, θα δώσει masterclass με θέμα «Από τη σκηνή στην οθόνη». «Μου αρέσει πολύ που είμαι εδώ. Είναι η δεύτερη φορά που έρχομαι εδώ και η έκτη ή η έβδομη στην Ελλάδα. Η Θεσσαλονίκη είναι τόσο όμορφη πόλη», είπε.
«Δεν είμαι αρκετά γενναία για να παίρνω ρίσκα»
Με αφοπλιστική ειλικρίνεια η Γαλλίδα σταρ, απέρριψε την ταμπέλα της «ριψοκίνδυνης» ηθοποιού που συχνά της αποδίδουν οι κριτικοί. «Δεν είμαι αρκετά γενναία για να παίρνω ρίσκα», ομολόγησε. «Θέλω να νιώθω ασφαλής. Δεν παίρνεις ρίσκο όταν δουλεύεις με τον Μίχαελ Χάνεκε ή τον Πολ Βερχόφεν».
Στην πραγματικότητα, το ρίσκο της Ιπέρ βρίσκεται αλλού: στην επιμονή της να αρνείται τη στασιμότητα. Από τις συνεργασίες της με τον Κλοντ Σαμπρόλ, τον σκηνοθέτη που τη σημάδεψε, έως τις περιπλανήσεις της στην Ασία, στις ταινίες του Χονγκ Σανγκ-σου, η Ιπέρ φαίνεται να ακολουθεί ένα ένστικτο περιέργειας. «Πάντα ήθελα να κάνω ταινίες στο εξωτερικό», είπε. «Είναι πιο ενδιαφέρον να πηγαίνεις εσύ στους άλλους, να μπαίνεις σε ένα διαφορετικό πλαίσιο».
Από το υπαρξιακό βάθος της «Δασκάλας του πιάνου» έως την ειρωνική τρέλα της «Copacabana», η Ιπέρ έχει δημιουργήσει μία πινακοθήκη απρόβλεπτων ηρωίδων. Κι όμως, στην ερώτηση αν κρατά μέσα της τους χαρακτήρες που υποδύεται, απάντησε με απροσδόκητη αποστασιοποίηση: «Δεν κουβαλάω τους ρόλους. Οι ταινίες έχουν να κάνουν με το παρόν. Τη στιγμή που τις κάνεις σε νοιάζουν, αλλά μετά τελειώνουν. Δεν υπάρχει χώρος για να τις κρατάς για πάντα».
Κι είναι αυτή μία «άπιστη σχέση» με το παρελθόν των ρόλων, όπως τη χαρακτήρισε γελώντας. «Το να κάνεις μια ταινία είναι σαν να πηδάς στο άγνωστο», είπε. «Αλλά όταν ολοκληρωθεί, πρέπει να την αφήσεις να φύγει».
Ίσως γι’ αυτό, όταν την ρωτούν ποιοι ρόλοι την άλλαξαν, απαντά: «Οι ταινίες που προβλήθηκαν περισσότερο —η “Δασκάλα του πιάνου”, το “Elle”— είναι ίσως ένδειξη του ποια απήχηση είχαν, τι μένει στο μυαλό των ανθρώπων».
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ στο «Elle»
Το «Heaven’s Gate» και η αποτυχία
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ στάθηκε αρκετή ώρα στην εμπειρία της συμμετοχής της στο «Heaven’s Gate» του Μάικλ Τσιμίνο, ταινία που θεωρήθηκε συνώνυμο της αποτυχίας όταν κυκλοφόρησε το 1980. «Ήταν μια σπουδαία εμπειρία», θυμήθηκε. «Η ταινία έγινε διάσημη τόσο για την επιτυχία όσο και για την αποτυχία της. Όταν βγήκε, ήταν καταστροφή· οι New York Times τη χαρακτήρισαν έτσι. Αλλά με τα χρόνια καταλαβαίνεις ότι ήταν ένα auteur film. Το πολιτικό περιεχόμενο της ήταν πολύ δύσκολο να ακουστεί τότε — σήμερα ίσως να είναι πιο αποδεκτό. Μας επηρέασε όλους η αποτυχία, γιατί αγαπούσαμε την ταινία. Δεν κάνουμε ταινίες για να μένουν σε ένα δωμάτιο, αλλά για να τις βλέπει ο κόσμος. Αυτά όμως συμβαίνουν στην ιστορία του κινηματογράφου».
Η Ιπέρ αναφέρθηκε και στη θέση των γυναικών στο ευρωπαϊκό σινεμά: «Ήμουν τυχερή. Πάντα ήθελα να παίζω σε ταινίες όπου η γυναίκα είναι το κεντρικό πρόσωπο. Όχι πίσω από έναν άντρα, αλλά μπροστά. Σήμερα έχουμε ολοένα και περισσότερες γυναίκες σκηνοθέτριες, τεχνικούς, ανθρώπους πίσω από την κάμερα. Έχουμε κάνει βήματα, αλλά μπορούμε και καλύτερα».
Απέρριψε την ιδέα του «ρόλου των ονείρων». «Δεν ψάχνω ρόλους· τους βρίσκω. Ή μάλλον, με βρίσκουν αυτοί», είπε. «Η συνάντηση με έναν σκηνοθέτη είναι ό,τι δίνει αξία σε αυτό που κάνω. Δεν είναι ότι δεν με ενδιαφέρει η ιστορία, αλλά αυτό έρχεται μετά».
Κι αν υπήρχε ένας σκηνοθέτης με τον οποίο θα ήθελε να συνεργαστεί αλλά δεν τα κατάφερε; «Με τον Άλφρεντ Χίτσκοκ. Αλλά είχε ήδη πεθάνει όταν ξεκίνησα να δουλεύω. Θα ήθελα να είχα παίξει στο Vertigo ή σε οποιαδήποτε ταινία του, αλλά δεν ήμουν αρκετά ξανθιά γι’ αυτόν» είπε, προκαλώντας γέλια στην αίθουσα.
Η Ιζαμπέλ Ιπέρ μίλησε με τρυφερότητα για την ταινία «Copacabana» (2010), όπου συμπρωταγωνιστεί με την κόρη της, Λολιτά Σαμά. «Στην αρχή ήταν δύσκολο· γελούσαμε πολύ, ήταν παράξενο να είμαστε μαζί σε ταινία», θυμήθηκε. «Η σχέση μητέρας και κόρης στην ταινία είναι μια σύγκρουση, αλλά και μια γέφυρα. Μιλάει για το χάσμα γενεών, αλλά με απρόβλεπτο και ανατρεπτικό τρόπο».
Η Γαλλίδα σταρ θα παρουσιάσει την ταινία στο φεστιβάλ μαζί με την κόρη της, που ήρθε επίσης στη Θεσσαλονίκη.
Η ίδια έχει επισκεφθεί την Ελλάδα έξι ή επτά φορές, όπως είπε. «Έχω εμφανιστεί στο θέατρο στην Αθήνα, πιο πρόσφατα με τον Ρομέο Καστελούτσι. Κάθε φορά έρχομαι με την ίδια περιέργεια — αυτή δεν αλλάζει ποτέ».
