Το Κέντρο, που ιδρύθηκε το 2000, αναδεικνύεται πλέον σε έναν από τους πιο δυναμικούς ερευνητικούς οργανισμούς στη ΝΑ Ευρώπη, με τεράστια γεωγραφική ανάπτυξη, 23 spin-offs, πρωτοποριακές δράσεις από την Πτολεμαΐδα έως τη Ρόδο και φιλόδοξες επενδύσεις άνω των 22.000 τ.μ. νέων υποδομών.
Με κεντρικές παρεμβάσεις από στελέχη του οργανισμού, εκπροσώπους της κυβέρνησης και της Βουλής, αναδείχθηκαν τα μεγάλα στοιχήματα των επόμενων ετών: η προσέλκυση υψηλού επιπέδου επιστημόνων από το εξωτερικό, η ενοποίηση του ερευνητικού οικοσυστήματος και η ενίσχυση της χρηματοδότησης της καινοτομίας ώστε η Ελλάδα να αποκτήσει πραγματική τεχνολογική δυναμική.
Η ιστορική διαδρομή και το «DNA» του ΕΚΕΤΑ
Ο Καθηγητής Ιάκωβος Βασάλος, πρώτος Διευθυντής της Κεντρικής Διεύθυνσης και πρώην Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΕΤΑ, στην κεντρική ομιλία της διημερίδας, υπενθύμισε ότι «η δημιουργία του ΕΚΕΤΑ οφείλεται στη στήριξη του Δημοσίου και διεθνών οργανισμών», τονίζοντας πως χάρη σε αυτή τη στρατηγική επένδυση «η Θεσσαλονίκη απέκτησε έναν σημαντικό τεχνολογικό πυρήνα με 23 spin-offs εταιρείες». Υπογράμμισε ότι το επόμενο βήμα για το Κέντρο είναι η ανάπτυξη ισχυρών διεπιστημονικών ομάδων, με «συνεργασία μεταξύ διαφορετικών επιστημόνων ώστε το ΕΚΕΤΑ να μπορέσει να εξελιχθεί μέσα στη ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και της Τεχνητής Νοημοσύνης».
Ο κ. Βασάλος στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία νέων κόμβων και πρωτοβουλιών, σημειώνοντας πως «παραδείγματα όπως το ThessINTEC ανοίγουν νέους ορίζοντες για την έρευνα και την εφαρμογή της», μετασχηματίζοντας τη Θεσσαλονίκη σε πόλο τεχνολογικής παραγωγής.
ΕΚΕΤΑ 2.0: Μεγάλα έργα, νέα υποδομή και δυναμική ανάπτυξη
Ο Δρ. Ευάγγελος Μπεκιάρης, Πρόεδρος του Δ.Σ. του ΕΚΕΤΑ, παρουσίασε το στρατηγικό άλμα του οργανισμού προς την επόμενη εποχή. Όπως ανέφερε, «χτίζουμε 22.000 τετραγωνικά σαν ΕΚΕΤΑ 2.0. Τα 11.000 ολοκληρώνονται τον Ιούνιο και κάμποσα ακόμα στην Πτολεμαΐδα και σε άλλα σημεία».
Το Κέντρο αριθμεί πλέον πέντε Ινστιτούτα, με τον κ. Μπεκιάρη να δηλώνει ότι «ήρθε η ώρα να κάνουμε και παραπάνω στο κοντινό μέλλον». Ο προϋπολογισμός παραμένει σταθερός, ωστόσο, όπως σημείωσε, «ο οργανισμός σταθεροποιήθηκε και μετά άρχισε μία περίοδος προόδου».
Η ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού είναι επίσης εντυπωσιακή. «Ξεκινήσαμε με 380 άτομα προσωπικού. Ανεβαίνουν και αυτοί με την οικονομική δραστηριότητα, ανεβαίνουν πολύ και το 1.400 είναι μια εκτίμηση», είπε χαρακτηριστικά. Προσθέτοντας και τις συνεργαζόμενες εταιρείες, ο συνολικός αριθμός φτάνει τους 1.700 εργαζόμενους. Ενδεικτικός της δυναμικής είναι ο υπολογισμός ότι «κάθε ερευνητής στην τριετία δημιουργεί 20 θέσεις εργασίας», κάτι που, όπως τόνισε, αυξάνει την ανάγκη συνεχούς ενίσχυσης του ανθρώπινου κεφαλαίου.
Brain regain και αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού
Ο κ. Μπεκιάρης έθεσε δύο μεγάλα προσωπικά στοιχήματα για το μέλλον του ΕΚΕΤΑ: την επιστροφή Ελλήνων επιστημόνων του εξωτερικού και την ανάδειξη στελεχών του οργανισμού σε θέσεις υψηλής ευθύνης στο κράτος.
Χαρακτηριστικά ανέφερε το παράδειγμα του Δρ. Βασίλη Καπάτου, ο οποίος «ήρθε από τη Δανία ως αναπληρωτής καθηγητής με μόνιμη θέση και πολύ πρόσφατα εκλέχτηκε νέος διευθυντής του Ινστιτούτου Μεταφορών». Αντίστοιχα, υπογράμμισε τη διαδρομή της Γεωργίας Αϋφαντοπούλου, η οποία σήμερα είναι «πρόεδρος στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων». «Για μένα αυτά τα δύο σηματοδοτούν επιτυχίες γιατί δείχνουν τη δύναμη του οργανισμού», ανέφερε ο κ. Μπεκιάρης.
Το ΕΚΕΤΑ σε όλη τη χώρα
Ιδιαίτερο βάρος δόθηκε και στη γεωγραφική ανάπτυξη του οργανισμού. Ο κ. Μπεκιάρης υπογράμμισε ότι το ΕΚΕΤΑ είναι «ένα πανελλαδικό κέντρο με έδρα τη Θεσσαλονίκη, το οποίο συνεχώς επεκτείνεται».
Μεταξύ άλλων, αναφέρθηκαν η μεγάλη επένδυση στην Πτολεμαΐδα, με την κατασκευή «ενός εργοστασίου πράσινου υδρογόνου», η φάση επέκτασης στον Βόλο και το νέο κτίριο στη Λάρισα για αγροτεχνολογία, το παράρτημα στη Ρόδο, το διαδραστικό πάρκο πράσινων τεχνολογιών στη Χάλκη, οι εγκαταστάσεις σε Γιάννενα και Νάουσα, το νέο μεγάλο κτίριο για έρευνα στη βιομηχανία του μέλλοντος στη Χαλκιδική. Όπως τόνισε, «όλα αυτά τα κέντρα δεν βγαίνουν σαν μανιτάρια τυχαία… εξυπηρετούμε την ευφυή εξειδίκευση παντού».
Spin-offs, νέα εργαλεία και η «έξυπνη» διασύνδεση με τη βιομηχανία
Η οικονομική και παραγωγική επίδραση του ΕΚΕΤΑ είναι πλέον μετρήσιμη: εκτός από τα 70 εκατ. ευρώ του Οργανισμού, οι τεχνοβλαστοί του προσφέρουν «επιπλέον 10 εκατ. από τις πωλήσεις τους», τα οποία δεν εισέρχονται στο ταμείο του Κέντρου αλλά ενισχύουν το οικοσύστημα καινοτομίας. Η νέα πρωτοβουλία αφορά το Συμβούλιο Καινοτομίας και Μεταφοράς Τεχνολογίας, το οποίο θα συνδέει ακόμη πιο στενά έρευνα και αγορά. Εντός του 2026 θα λειτουργήσει με το «ειδικό αποθετήριο» όπου «με 4 λεπτά βίντεο και τριάντα διαφάνειες κάθε ερευνητικής ομάδας… θα μπορεί κανείς να βρει ότι χρειάζεται με Key AI search». Ο κ. Μπεκιάρης εκτιμά ότι «αυτό θα μας πολλαπλασιάσει τις συνεργασίες μας».
Η καρδιά των επενδύσεων του ΕΚΕΤΑ περιλαμβάνει έργα που αλλάζουν τον τεχνολογικό χάρτη της χώρας. Το εργοστάσιο πράσινου υδρογόνου στην Πτολεμαΐδα, το οποίο «από του χρόνου θα καλύπτει ανάγκες του παραρτήματος, του νοσοκομείου και συλλόγων», το πρότυπο θερμοκήπιο που θα παραδοθεί τον Μάρτιο του 2026, ένα μοναδικό κέντρο μελετών για «θέρμανση, ψύξη, κλιματισμό όλων των ειδών φυτών» και ανάλυση DNA, το νέο κτίριο ΙΠΤΗΛ «AI NUCLEUS» στην Τεχνόπολη, για έρευνα στην Τεχνητή Νοημοσύνη, το «The Factory» και η ανέγερση του κτιρίου ΙΔΕΠ 3.500 τ.μ. στη Χαλκιδική, η αγροτεχνολογική ανάπτυξη στη Λάρισα, σε έκταση 70 στρεμμάτων. Το μεγάλο στοίχημα βέβαια είναι το νέο κτίριο του ΕΚΕΤΑ στο ThessINTEC, που «τριπλασιάζει τις υποδομές».
Τα μηνύματα της κυβέρνησης και της Βουλής
Ο Αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης, σε μαγνητοσκοπημένο μήνυμα, χαρακτήρισε το ΕΚΕΤΑ «κορυφαίο φορέα καινοτομίας και τεχνολογικής αριστείας», σημειώνοντας ότι αποτελεί «φωτεινό παράδειγμα για το πώς η γνώση μπορεί να μετατραπεί σε πραγματική αναπτυξιακή δύναμη».
Τόνισε ότι η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα «στην αποκέντρωση και την ανάπτυξη των περιφερειών», επενδύοντας σε εργαλεία όπως incubators, spin-offs και συνεργατικά δίκτυα για να ενισχυθεί «η μετάβαση της έρευνας στην αγορά».
Ο Πρόεδρος της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Έρευνας και Τεχνολογίας της Βουλής και Βουλευτής Α' Θεσσαλονίκης, Στράτος Σιμόπουλος, υπογράμμισε από την πλευρά του ότι, παρά την πρόοδο, «πρέπει να κάνουμε ακόμη πολύ περισσότερα». Στάθηκε στην ανάγκη ενοποίησης του οικοσυστήματος και στη Θεσσαλονίκη, «που μπορεί να εξελιχθεί σε πρωτεύουσα της έρευνας και της τεχνολογίας».
Τόνισε επίσης την ανάγκη για ενίσχυση της χρηματοδότησης: «αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει επαρκής χρηματοδότηση και η χρηματοδότηση των νεοφυών επιχειρήσεων πρέπει να είναι κορυφαίο θέμα στην ατζέντα». Παρουσίασε το παράδειγμα χωρών όπως η Δανία και το Ισραήλ, ζητώντας άμεση και πιο οργανωμένη διασύνδεση του ιδιωτικού τομέα με την έρευνα και την καινοτομία.
Το ΕΚΕΤΑ έχει χτίσει ισχυρή παρακαταθήκη, αλλά τα επόμενα 25 χρόνια απαιτούν ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα, επενδύσεις και πίστη στις δυνατότητες της χώρας. Με νέες υποδομές, πρωτοπόρες δράσεις στην πράσινη μετάβαση, δυναμική στον τομέα της AI και στενή συνεργασία με τη βιομηχανία, το Κέντρο τοποθετεί τη Θεσσαλονίκη στο επίκεντρο του εθνικού και ευρωπαϊκού χάρτη της έρευνας. Η επόμενη μέρα ξεκινά ήδη – και το ΕΚΕΤΑ φιλοδοξεί όχι μόνο να συνεχίσει, αλλά να πρωταγωνιστήσει στη διαμόρφωση της τεχνολογίας του μέλλοντος.
