Απαντώντας με πειστικό σχέδιο, ισχυρή βούληση και αποφασιστικό τρόπο στην υβριδική επίθεση που δέχθηκε από την Τουρκία, η οποία εργαλειοποίησε τον ανθρώπινο πόνο, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη κατάφερε να μειώσει δραστικά τις παράτυπες μεταναστευτικές ροές. Έτσι, το μοντέλο που εφαρμόστηκε στον Έβρο θεωρείται σήμερα παράδειγμα προς μίμηση, με τα στατιστικά στοιχεία της τελευταίας πενταετίας να επιβεβαιώνουν απόλυτα την επιτυχία εκείνης της στρατηγικής.
Τι δείχνουν οι αριθμοί
Για παράδειγμα, το 2022, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, απετράπησαν περισσότερες από 256.000 παράτυπες διελεύσεις μεταναστών στην ευρύτερη περιοχή, αριθμός που αποτελεί ρεκόρ αποτροπής για τη Θράκη. Ακόμη, συνελήφθησαν περισσότεροι από 1.300 διακινητές, γεγονός που καταδεικνύει το δυνατό πλήγμα στα κυκλώματα παράνομης διακίνησης.
Έναν χρόνο αργότερα, το 2023, οι προσπάθειες παράνομης εισόδου στο ελληνικό έδαφος μειώθηκαν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 80% συγκριτικά με το 2020. Την ίδια στιγμή παρότι οι συνολικές αφίξεις προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα το 2023 αυξήθηκαν (48.721 άτομα), από αυτούς μόνον 7.160 πέρασαν από τον Έβρο, επιβεβαιώνοντας ότι το συγκεκριμένο πέρασμα έκλεισε αποτελεσματικά.
Ένα ακόμα στοιχείο που μαρτυρά την αποτρεπτική ισχύ των μέτρων φύλαξης που εφαρμόστηκαν είναι το γεγονός ότι έκτοτε δεν επαναλήφθηκε κανένα μαζικό επεισόδιο παρόμοιο με εκείνο του 2020.
Η επιτυχημένη μεθοδολογία
Το σχέδιο θωράκισης των ανατολικών χερσαίων συνόρων που εφάρμοσε η κυβέρνηση περιλάμβανε την επέκταση του φράχτη κατά μήκος της συνοριακής γραμμής, την ενίσχυση των δυνάμεων της ΕΛ.ΑΣ., την ανάπτυξη τεχνολογικών μέσων επιτήρησης (θερμικές κάμερες, drones, συστήματα ανάλυσης δεδομένων), αλλά και τη συνεχή και στενή συνεργασία με την Frontex. Όλες οι παρεμβάσεις αποτέλεσαν μέρος ενός οργανωμένου, πολυεπίπεδου σχεδίου που τέθηκε σε εφαρμογή με τη συνεργασία όλων των αρμόδιων υπουργείων και σε απόλυτη συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τι άλλαξε στον Έβρο
Το πιο άμεσο και απτό αποτέλεσμα της κυβερνητικής πολιτικής για το μεταναστευτικό στον Έβρο είναι το αίσθημα ασφάλειας που νιώθουν οι τοπικές κοινωνίες. Οι κάτοικοι των ακριτικών χωριών και οικισμών, που για χρόνια ένιωθαν εκτεθειμένοι στο κίνδυνο και ανυπεράσπιστοι, σήμερα γνωρίζουν ότι το κράτος είναι παρόν και δρα αποτελεσματικά. Η αποκατάσταση της ομαλότητας έφερε θετικές επιπτώσεις και στον τουρισμό. Η περιοχή του Δέλτα του Έβρου, οι παραποτάμιες διαδρομές και τα παραδοσιακά χωριά, γίνονται και πάλι προορισμοί για Έλληνες και ξένους επισκέπτες, ενισχύοντας την τοπική αγορά.
Παράδειγμα προς μίμηση για την Ευρώπη
Εξίσου σημαντικό, όμως, είναι και το γεγονός ότι η ελληνική στρατηγική που ακολουθήθηκε στον Έβρο επικροτήθηκε από την Ευρώπη. Ο φράχτης έχει πλέον χαρακτηριστεί πρότυπο για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε., με την κυβέρνηση να έχει καταθέσει πρόταση για ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της επέκτασής του.
Εν τέλει, ο Έβρος δεν είναι πια το «σύμβολο» της μεταναστευτικής κρίσης, αλλά παράδειγμα επιτυχούς διαχείρισης ενός σύνθετου γεωπολιτικού προβλήματος, εθνικής αξιοπρέπειας και ευρωπαϊκής υπευθυνότητας. Έπαψε να είναι το «σύνορο» της αβεβαιότητας και έγινε συνώνυμο της αξιοπιστίας και της αποτελεσματικής διακυβέρνησης σε μια εποχή όπου τα κράτη καλούνται να ισορροπήσουν ανάμεσα στην ανθρωπιστική ευθύνη και την εθνική ασφάλεια.
