Σε εξέλιξη βρίσκεται έως τις 12 Οκτωβρίου η διαδικασία υποβολής προτάσεων για το μέλλον του πρώην στρατοπέδου Κόδρα στην Καλαμαριά, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου Bauhaus4MED, που συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Interreg Euro MED.
Ο Δήμος Καλαμαριάς και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας καλούν τους πολίτες να συμμετάσχουν ενεργά, διαμορφώνοντας μέσα από τον συμμετοχικό σχεδιασμό το όραμα για έναν από τους σημαντικότερους ελεύθερους χώρους της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης.
Η υποβολή προτάσεων πραγματοποιείται ψηφιακά στην πλατφόρμα b4m.space, ενώ η τελική βαθμολογία της κάθε πρότασης θα προκύψει από το 60% της βαθμολογίας της επιτροπής του Τοπικού Κόμβου Πράσινης Μετάβασης (Local Green Transformation Node) της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας και το 40% της βαθμολογίας που συγκέντρωσε από το κοινό.
Μετά το τέλος της φάσης αξιολόγησης και της δημόσιας ψηφοφορίας, η οποία θα διαρκέσει από τις 13 έως τις 19 Οκτωβρίου, στις 20 Οκτωβρίου 2025 θα ανακοινωθεί η επικρατέστερη πρόταση.
Στη διαδικασία μπορούν να συμμετάσχουν άτομα, ομάδες πολιτών, σύλλογοι και επιχειρήσεις, καταθέτοντας ιδέες που ευθυγραμμίζονται με τις αξίες του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus, δηλαδή τη βιωσιμότητα, την αισθητική και τη συμπερίληψη.
Στόχος της πρωτοβουλίας είναι να διαμορφωθεί ένα σύγχρονο μητροπολιτικό πάρκο πρασίνου και πολιτισμού που θα αναδεικνύει την ιστορική φυσιογνωμία και τη στρατηγική θέση του πρώην στρατοπέδου Κόδρα, συνολικής έκτασης άνω των 340 στρεμμάτων, με μοναδική θέα προς τον Θερμαϊκό Κόλπο.
«Δάση τσέπης», αστική γεωργία, διαδρομές μνήμης και street art προτάσεις
Στην περιβαλλοντική, πολιτιστική και κοινωνική αναγέννηση του χώρου, συνδυάζοντας στοιχεία πρασίνου, συμμετοχικότητας και δημιουργικότητας, στρέφονται οι προτάσεις που έχουν ήδη υποβληθεί.
Οι ιδέες συγκλίνουν στην ανάγκη να μετατραπεί το Κόδρα σε έναν ανοιχτό δημόσιο χώρο που θα συνδυάζει την προστασία του φυσικού τοπίου με ήπιες δραστηριότητες αναψυχής, εκπαίδευσης και πολιτισμού.
Προτάσεις όπως η δημιουργία μητροπολιτικού πάρκου πρασίνου με χώρους περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και αστικής γεωργίας, η εγκατάσταση «Δασών Τσέπης» με εγχώρια μεσογειακά είδη ή η διαμόρφωση χώρων ήπιας άθλησης, αστροπαρατήρησης και παιδικών χαρών, καταδεικνύουν τη διάθεση για έναν πράσινο, βιώσιμο και φιλικό προς όλους χώρο.
Παράλληλα, έντονο είναι το ενδιαφέρον για την ανάδειξη της ιστορικής και πολιτιστικής μνήμης του χώρου, μέσα από επανάχρηση διατηρητέων κτιρίων, τη δημιουργία θεματικών διαδρομών ή υπαίθριων μουσείων αφιερωμένων στην ταυτότητα της Καλαμαριάς και του Θερμαϊκού Κόλπου.
Άλλες ιδέες δίνουν έμφαση στη συλλογική συμμετοχή και τη δημιουργική έκφραση, όπως η πρόταση για έναν «Τοίχο που δεν ολοκληρώνεται ποτέ», έναν συμμετοχικό καμβά street art που θα εξελίσσεται διαρκώς με τη συμβολή των πολιτών.
Σημαντική θέση καταλαμβάνουν επίσης οι παρεμβάσεις για τα ζώα συντροφιάς, με προτάσεις για τη δημιουργία πάρκων σκύλων, καθώς και η πρόβλεψη για προσβάσιμες υποδομές για ΑμεΑ, οικογένειες και ηλικιωμένους.
Ορισμένες προτάσεις εντάσσουν και εκπαιδευτικές δράσεις με τη χρήση ψηφιακών εργαλείων, εφαρμογών ενημέρωσης ή μικρές εστίες πολιτιστικών εκδηλώσεων που θα ενισχύουν τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας.
Ένα πιλοτικό παράδειγμα συμμετοχικού σχεδιασμού
Το έργο Bauhaus4MED, στο οποίο συμμετέχουν δέκα εταίροι από οκτώ χώρες της Μεσογείου, υλοποιείται ως πιλοτική εφαρμογή του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus.
Το έργο Bauhaus4MED μέσω του συμμετοχικού σχεδιασμού, δίνει στους πολίτες τη δύναμη να διαμορφώνουν οι ίδιοι τις περιοχές στις οποίες κατοικούν. Με την ενσωμάτωση αισθητικών στοιχείων και τη συμμετοχή των πολιτών, το έργο στοχεύει να μετατρέψει τα αστικά τοπία σε ζωντανούς, φιλικούς προς το περιβάλλον κόμβους που αντανακλούν τις αξίες της πρωτοβουλίας New European Bauhaus.
Το New European Bauhaus (NEB) είναι μια δημιουργική και διεπιστημονική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επιδιώκει να γεφυρώσει την Πράσινη Συμφωνία με την καθημερινή ζωή συνδυάζοντας τη βιωσιμότητα, την αισθητική και την συμπερίληψη. Εκτός από πλαίσιο πολιτικής, είναι ένα κίνημα που καλεί σχεδιαστές, αρχιτέκτονες, καλλιτέχνες, επιστήμονες, δημόσιες αρχές και πολίτες να συνεργαστούν για τη διαμόρφωση ενός πιο όμορφου, βιώσιμου και δίκαιου μέλλοντος για την Ευρώπη. Το NEB προωθεί καινοτόμες προσεγγίσεις για τον τρόπο με τον οποίο ζούμε στις κοινότητές μας, ενθαρρύνοντας τις αρχές της κυκλικής οικονομίας και τις συμμετοχικές διαδικασίες.
Η Καλαμαριά, μέσα από αυτή τη διαδικασία, καταγράφει τις ιδέες των πολιτών και ανοίγει τον δρόμο για έναν νέο τρόπο αστικού σχεδιασμού που δεν βασίζεται αποκλειστικά στις τεχνικές μελέτες, αλλά στη συνδιαμόρφωση και τη δημόσια συμμετοχή.
Όπως σημειώνεται στην πρόσκληση, «με τη συμμετοχή των πολιτών, ο δήμος Καλαμαριάς και η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας επιδιώκουν να συνδιαμορφώσουν έναν χώρο που θα αποτελέσει πυρήνα βιωσιμότητας, πολιτισμού και δημιουργικής συνύπαρξης».
