«Πολύ δύσκολα θα υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία που θα επιτρέπει την αισιοδοξία για λήξη του πολέμου» επισημαίνει, μεταξύ άλλων, σε συνέντευξή του στα Μακεδονικά Νέα ο Διεθνολόγος, Οικονομολόγος και Αναλυτής στο Strategy International, Θρασύβουλος Ευτυχίδης χαρακτηρίζοντας τις επικείμενες συνομιλίες «καθαρά επικοινωνιακές».
Συνέντευξη στη Δέσποινα Ιωαννίδου
-Κύριε Ευτυχίδη, τι μπορούμε να περιμένουμε από τη συνάντηση στην Αλάσκα δεδομένου ότι αφενός ο Πούτιν απαιτεί από την Ουκρανία ολόκληρη την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς, καθώς και την Κριμαία και αφετέρου ο Ζελένσκι εμφανίζεται ανένδοτος στην παραχώρηση εδαφών προκειμένου να τερματιστεί ο πόλεμος;
Οι επικείμενες συνομιλίες στην Αλάσκα δεν αναμένεται να έχουν κανένα αποτέλεσμα. Είναι καθαρά επικοινωνιακές. Και με δεδομένες τις θέσεις των πλευρών εκτιμώ πως πολύ δύσκολα θα υπάρξει οποιαδήποτε συμφωνία που θα επιτρέπει την αισιοδοξία για λήξη του πολέμου;
-Ενδεχομένως να είναι μια διερευνητική συνάντηση;
Σύμφωνα με τις νέες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ που έγινα το μεσημέρι της Δευτέρας (11/8) φάνηκε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει να διερευνήσει πραγματικά πώς σκέφτονται οι Ρώσοι. Εγώ θεωρώ καταρχήν θετικό ότι υπάρχει αυτή η συνάντηση. Άλλωστε, για να λύσεις τα ζητήματα θα πρέπει να μιλάει ο ένας με τον άλλο. Από την άλλη βέβαια αυτό λύνει και την απομόνωση της Μόσχας, μια απομόνωση που της είχαν επιβάλει οι Ευρωπαίοι όλο αυτό το χρονικό διάστημα. Με τη συνάντηση της 15ης Αυγούστου η Ρωσία και ο Πούτιν ξαναμπαίνουν στη διεθνή αρένα. Μπορούν πλέον και συναλλάσσονται με μια από τις παγκόσμιες υπερδυνάμεις.
-Τι θα επιδιώξει ο Ντόναλντ Τραμπ σε αυτή τη συνάντηση; Είναι μόνο η λήξη του πολέμου στην Ουκρανία αυτό που τον ενδιαφέρει ή και η εξυπηρέτηση των αμερικανικών στρατηγικών συμφερόντων;
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει αναγάγει το θέμα της λήξης του πολέμου στην Ουκρανία σε ένα κυρίαρχο ζήτημα της προεκλογικής του εκστρατείας. Επομένως θα είναι πολύ θετικό γι’ αυτόν να επιλύσει αυτό το πρόβλημα κάτι που θα έχει καλό και μεγάλο αντίκτυπο στο ακροατήριό του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Από την άλλη θέλει να προωθήσει τα αμερικανικά συμφέροντα. Ως προς το τελευταίο, δεν θεωρώ τυχαίο ότι στις μέχρι τώρα συνομιλίες είχε εμπλακεί από την πλευρά της Μόσχας ο κ. Ντιμίτριεφ ο οποίος είναι σύμβουλος επί οικονομικών θεμάτων. Όλο αυτό προκαλεί μια σκέψη ότι προφανέστατα θα απελευθερωθούν νέες δυνάμεις, θα συναφθούν νέες συμφωνίες που θα επιτρέπουν την κερδοφορία και στα αμερικανικά συμφέροντα. Και ακριβώς αυτή είναι η επιδίωξη του προέδρου Τραμπ ο οποίος για ακόμη μία φορά λειτουργεί περισσότερο ως επιχειρηματίας αγνοώντας, όμως, ή μη αντιλαμβανόμενος την πραγματική κατάσταση. Και εδώ είναι ο φόβος των Ευρωπαίων οι οποίοι προσπαθούν να επαναφέρουν τη συζήτηση στα πλαίσια που κατά την αποψή τους είναι ορθά: δηλαδή, να πείσουν τον πρόεδρο Τραμπ να εμπλέξει ακόμη περισσότερο στις συνομιλίες τόσο την Ουκρανία όπως θα έπρεπε -άλλωστε οι συνομιλίες για αυτήν γίνονται- όσο και την Ευρώπη όπως συνέβη στην αρχή αυτού του πολέμου.
-Αυτή τη στιγμή ποιος είναι ο ρόλος της Ευρώπης; Είναι μάλλον ένας αδύναμος κρίκος σε αυτό το νέο γεωπολιτικό περιβάλλον έτσι όπως διαμορφώνεται;
Η Ευρώπη εξ αρχής ήταν ο αδύναμος κρίκος. Αυτή τη στιγμή είναι ένα ακολούθημα της πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών προσπαθώντας να αρθρώσει δικό της λόγο, αλλά δεν ξέρουμε αν θα τα καταφέρει. Η Ευρώπη έχει δαπανήσει τα περισσότερα ποσά για τη στήριξη της Ουκρανίας και μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να παίρνει αναταλλάγματα. Και ίσως αυτό είναι που την ενοχλεί σε μια διαδικασία ειρήνευσης μετά τη λήξη του πολέμου.
Οι Αμερικανοί, οι οποίοι είναι οι δεύτεροι σε ενισχύσεις προς την Ουκρανία, έχουν συνάψει κάποιες συμφωνίες διασφαλίζοντας τα κέρδη τους στη μεταπολεμική Ουκρανία κάτι που οι Ευρωπαίοι δεν το έχουν κάνει. Έχουν μείνει απ’ εξω και τώρα προσπαθούν με κάθε τρόπο να μπουν και αυτοί στη διαπραγμάτευση που θα πραγματοποιηθεί.
Είναι μια λογική εξέλιξη, καθώς η Ευρώπη ενεπλάκη με αυτόν τον τρόπο σε αυτόν τον πόλεμο ακολουθώντας την αμερικανική πολιτική.
-Κάνατε ήδη την επισήμανση ότι στην Αλάσκα Τραμπ και Πούτιν θα συζητήσουν για την Ουκρανία χωρίς την Ουκρανία. Αυτό πόσο πρέπει να μας προβληματίζει και πόσο πρέπει να ανησυχεί κάποιες χώρες;
Εννοείτε προφανώς αν μπορεί, για παράδειγμα, να κάνει διαπραγμάτευση και για την Ελλάδα... Προφανέστατα και θα θα πρέπει να μας ανησυχεί αυτή η εξέλιξη. Άλλωστε και η επιλογή του πολέμου στην Ουκρανία δεν ανήκει στην Ουκρανία. Η Ουκρανία, θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι θύμα των επιλογών της Δύσης και του ΝΑΤΟ. Αλλά αυτή τη στιγμή έχοντας δαπανήσει τεράστιους πόρους, έχοντας χάσει ανθρώπινες ζωές και έχοντας υποστεί τεράστιες καταστροφές είναι τουλάχιστον άδικο να μείνει από έξω από μια συζήτηση που αφορά το μέλλον της. Είναι μια επικίνδυνη εξέλιξη που με κάθε τρόπο θα πρέπει να αποφευχθεί.
-Χτες ο Τραμπ δήλωσε στους δημοσιογράφους πως «θα μιλήσω στον Βλαντίμιρ Πούτιν και θα του πω, πρέπει να τερματίσεις αυτόν τον πόλεμο. Πρέπει να τον τερματίσεις». Τι μπορεί να κρύβει ή να δείχνει αυτό το «πρέπει» στο οποίο επέμεινε;
Καταρχάς, οι δηλώσεις του κ. Τραμπ είναι πλέον ένα κακόγουστο ανέκδοτο. Σήμερα είναι έτσι, αύριο είναι αλλιώς. Ανάλογα με τις επιροοές που θα δεχτεί θα κάνει κάτι άλλο.
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αυτό το «πρέπει» το αντιλαμβάνεται φαντάζομαι και ο Πούτιν, ο οποίος προφανώς δεν θέλει να συνεχίζεται επ' άπειρον ο πόλεμος αλλά θα ήθελε να τον τερματίσει με τους δικούς του όρους. Και εδώ ακριβώς δημιουργείται το πρόβλημα. Γιατί οι όροι του Ρώσου προέδρου δεν γίνονται αποδεκτοί από τους υπόλοιπους .
-Πόσο πιθανή είναι η συμμετοχή του Ζελένσκι σε μια τριμερή συνάντηση με Τραμπ και Πούτιν δεδομένου ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν τον αναγνωρίζει ως νόμιμο πρόεδρο της Ουκρανίας;
Η Μόσχα από τη μια θέτει αυτό το ζήτημα, από την άλλη, όμως, αν πιεστεί και υπάρξει ένα πλαίσιο συμφωνίας, πιστεύω πως θα καθίσει ο Πούτιν με τον πρόεδρο Ζελένσκι. Οποιεσδήποτε κινήσεις γίνονται είναι εκ των προτέρων συνεννοημένες. Δηλαδή όπως και όταν γίνεται μια τέτοια συνάντηση, η οποία προκαλείται από την αμερικανική πλευρά -κάτι που πολλοί το ξεχνάνε, διότι δεν είναι ο Πούτιν αυτός που ζήτησε συνάντηση με τον Τραμπ, αλλά ο Τραμπ που ζήτησε αυτή τη συνάντηση. Επομένως είναι σαφείς οι όροι αυτής της συνάντησης. Δεν πρόκειται να περιμένουμε εκπλήξεις. Θα δούμε στο μέλλον τι μας επιφυλάσσει η κατάσταση στην Ουκρανία.
-Εκτιμάτε ότι από αυτές τις εξελίξεις ο Πούτιν βγαίνει κερδισμένος; Είναι πλέον συνομιλητής του Τραμπ...
Μόνο αυτό είναι το κέρδος μέχρι στιγμής. Και δεν είναι μικρό αν το σκεφτεί κανείς, διότι μέχρι πριν από λίγο καιρό η Ρωσία ήταν σε πλήρη απομόνωση από τη Δύση και αυτή τη στιγμή συνομιλεί με την κύρια δύναμη της Δύσης.
Πάντως, δεν θεωρώ ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα φτάσει στο σημείο να παραχωρήσει εδάφη ενός κυρίαρχου κράτους χωρίς αυτό το κράτος. Είναι και οι πιέσεις των Ευρωπαίων συμμάχων του πάρα πολύ μεγάλες. Πιστεύω ότι και πάλι θα υπάρξει μια ανατροπή. Δεν περιμένω ιδιαίτερα αποτελέσματα, ενώ θεωρώ ότι είναι πολύ νωρίς να μιλήσουμε για οποιαδήποτε λύση του πολέμου στην Ουκρανία. Δυστυχώς για άλλη μια φορά. Γιατί πρόκειται για έναν πολύ σκληρό πόλεμο όπου αλληλοεξοντώνονται δύο συγγενείς λαοί που ζούσαν για πολλά χρόνια μαζί.
-Κλείνοντας τη συζήτησή μας θα ήθελα ένα σχόλιό σας για την επιλογή της Αλάσκας ως τόπου για τη διεξαγωγή της συνάντησης.
Είναι πολλά τα ζητήματα. Και εδώ υπάρχει μια σχετική παραφιλολογία. Κάποιοι λένε ότι η επιλογή της Αλάσκας έχει να κάνει με την ιδιωτικότητα του χώρου, άλλοι με τον συμβολισμό, διοτι η Αλάσκα ήταν ρωσική γη η οποία πουλήθηκε στις ΗΠΑ το 1867. Επομένως, πιστεύω, πως από τη μία ήθελαν να καταδείξουν ότι θέλουν να μείνουν μόνοι τους και να συζητήσουν πραγματικά τα ζητήματα και από την άλλη είναι και όλα τα άλλα, διότι η Αλάσκα είναι μια περιοχή που βρίσκεται κοντά στην Αρκτική, σε ένα πεδίο ενδιαφέροντος και για τις δύο χώρες αυτή τη στιγμή, όπου ακούγονται και πάρα πολλά για τα οικονομικά σχέδια που μπορούν να προέλθουν από μία συμφωνία, τουλάχιστον σε οικονομικό επίπεδο, που θα απελευθερώσει και κάποιες από τις κυρώσεις που έχουν επιβληθεί απέναντι στη Ρωσία.
