Συνελήφθησαν επίσης άλλοι δύο αξιωματούχοι κατόπιν εντολής από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), στο πλαίσιο έρευνας για διαφθορά, ο πρώην Γενικός Γραμματέας της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης (EEAS), Στέφανος Σανίνο και σύμφωνα με πληροφορίες ιταλικών και βελγικών ΜΜΕ και ένα ανώτερο στέλεχος του Κολεγίου της Ευρώπης.
Η υπόθεση αφορά το πρόγραμμα της Διπλωματικής Ακαδημίας της ΕΕ, ένα εννεάμηνο πρόγραμμα κατάρτισης νέων Ευρωπαίων διπλωματών, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ένωση και το οποίο, για την περίοδο 2021–2022, ανατέθηκε στο Κολλέγιο της Ευρώπης, στην Μπριζ έπειτα από διαγωνισμό.
Η ποινική έρευνα ξεκίνησε ύστερα από καταγγελίες ότι η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης (ΕΥΕΔ), ο διπλωματικός βραχίονας της ΕΕ, και το Κολλέγιο της Ευρώπης συνωμότησαν για να καταχραστούν δημόσια χρήματα της ΕΕ το 2021 και το 2022 με σκοπό την ίδρυση μιας νέας διπλωματικής ακαδημίας, σύμφωνα με τέσσερα άτομα που έχουν γνώση της έρευνας και μίλησαν στο Euractiv.
Η υπόθεση είναι το τελευταίο μεγάλο σκάνδαλο που πλήττει την ΕΕ μετά τις έρευνες για την Huawei και το «Qatargate» και εγείρει σοβαρές ανησυχίες σχετικά με την ακεραιότητα ανώτερων ηγετικών στελεχών των θεσμικών οργάνων σε επίπεδο ΕΕ.
Υπό κράτηση η Μογκερίνι και έρευνα για διαφθορά
Σύμφωνα με την ανακοίνωση της EPPO, τα τρία άτομα συνελήφθησαν το πρωί της Τρίτης στις Βρυξέλλες. Πρόκειται για κρατήσεις που θα πρέπει να μετατραπούν σε συλλήψεις εντός 48 ωρών από τις βελγικές δικαστικές αρχές, διαδικασία τυπική αλλά κρίσιμη για τη συνέχεια της έρευνας, καθώς θα στοιχειοθετούνται οι κατηγορίες. Οι κατηγορίες που διερευνώνται είναι απάτη σε δημόσιες συμβάσεις, διαφθορά, σύγκρουση συμφερόντων και παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου.
Η έρευνα ξεκίνησε ύστερα από καταγγελίες που έφτασαν αρχικά στο Ευρωπαϊκό Γραφείο Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF), οι οποίες στη συνέχεια διαβιβάστηκαν στην EPPO. Οι ερευνητές ζήτησαν και πέτυχαν την άρση ασυλίας ορισμένων εμπλεκομένων, όπως κι έγινε γεγονός που δείχνει το βάθος της έρευνας και τη σοβαρότητα των ενδείξεων.
Τι εξετάζουν οι Αρχές
Η έρευνα αφορά στον τρόπο με τον οποίο το Κολλέγιο της Ευρώπης εξασφάλισε την ανάθεση του προγράμματος της Διπλωματικής Ακαδημίας από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Εξωτερικής Δράσης. Σύμφωνα με την EPPO, υπάρχουν «σοβαρές υποψίες» ότι παραβιάστηκε το άρθρο 169 του Κανονισμού Χρηματοδότησης της ΕΕ, το οποίο αφορά τον θεμιτό ανταγωνισμό σε διαδικασίες ανάθεσης δημοσίων συμβάσεων.
Συγκεκριμένα, διερευνάται εάν δόθηκαν εμπιστευτικές πληροφορίες πριν από τη δημοσίευση του διαγωνισμού. Το Κολλέγιο της Ευρώπης φέρεται να είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων για τα κριτήρια της προκήρυξης, αποκτώντας έτσι αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι άλλων υποψήφιων οργανισμών.
Εξετάζεται ενδεχόμενο σύγκρουσης συμφερόντων εκ μέρους προσώπων που είχαν ενεργό ρόλο τόσο στην κατάρτιση των όρων της προκήρυξης όσο και στην επιλογή του τελικού αναδόχου.
Εάν υπήρξε παραβίαση επαγγελματικού απορρήτου. Η διαρροή πληροφοριών σχετικά με δημόσιους διαγωνισμούς συνιστά ποινικό αδίκημα όταν γίνεται προς όφελος συγκεκριμένου φορέα.
Τέλος, εξετάζεται εάν υπήρξε κατασπατάληση ή ακατάλληλη χρήση ευρωπαϊκών κονδυλίων. Το πρόγραμμα χρηματοδοτείται με εκατομμύρια ευρώ από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Εάν αποδειχθεί απάτη, οι ευθύνες θα είναι σημαντικές.
Κατόπιν δικαστικής εντολής, η ομοσπονδιακή αστυνομία του Βελγίου πραγματοποίησε εκτεταμένες έρευνες σε κτίρια του Κολλεγίου της Ευρώπης στην Μπριζ, στις εγκαταστάσεις της EEAS στις Βρυξέλλες και στις ιδιωτικές κατοικίες των υπόπτων
Στις επιχειρήσεις συμμετείχε και προσωπικό της OLAF, ενώ παράλληλα, η Διπλωματική Υπηρεσία της ΕΕ επιβεβαίωσε ότι οι έρευνες αφορούν δραστηριότητες προηγούμενων διοικήσεων, δηλαδή πριν από την ανάληψη καθηκόντων της σημερινής Ύπατης Εκπροσώπου Κάγια Κάλας, υπογραμμίζει η γαλλική Figaro.
«Πλήρη συνεργασία» με τις Αρχές δηλώνει το Κολλέγιο της Ευρώπης
Σε ανακοίνωσή του, το Κολλέγιο της Ευρώπης υπογράμμισε ότι θα συνεργαστεί πλήρως με τις αρχές, «στο πνεύμα της διαφάνειας και του σεβασμού της ερευνητικής διαδικασίας».
Η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη και αναμένεται να ρίξει βαριά σκιά στον υψηλού κύρους θεσμό, καθώς και στο ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο.
Αιχμές Ζαχάροβα σε Ευρώπη - Κίνδυνος για νέα πρόταση μομφής κατά της φον ντερ Λάιεν
Η ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας ότι η πρώην επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ και ένας ανώτερος διπλωμάτης που εργάζεται σήμερα στην Κομισιόν της φον ντερ Λάιεν συνελήφθησαν την Τρίτη, αξιοποιήθηκε από τους επικριτές της, με ανανεωμένες εκκλήσεις για τέταρτη πρόταση μομφής εναντίον της.
Όπως αναφέρει το Politico, η εκπρόσωπος του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα άφησε αιχμές προς την Ευρώπη, λέγοντας ότι οι αξιωματούχοι της ΕΕ «προτιμούν να αγνοούν τα δικά τους προβλήματα, ενώ κηρύττουν σε όλους τους άλλους».
Παράλληλα, ο εκπρόσωπος της ουγγρικής κυβέρνησης Ζολτάν Κόβατς έγραψε στο X: «Αστείο πως οι Βρυξέλλες κάνουν κήρυγμα για το “κράτος δικαίου” ενώ οι δικοί τους θεσμοί μοιάζουν περισσότερο με αστυνομική σειρά».
Ακόμη, ο Ρουμάνος ευρωβουλευτής Γκεόργκε Πιπερέα δήλωσε ότι εξετάζει το ενδεχόμενο νέας πρότασης μομφής κατά της φον ντερ Λάιεν.
