Η ιδέα είναι ότι τα νέα μέλη θα αποκτήσουν πλήρη δικαιώματα μόλις η ΕΕ αναθεωρήσει τον τρόπο λειτουργίας της, ώστε να είναι πιο δύσκολο για μεμονωμένες χώρες να ασκήσουν βέτο σε πολιτικές.
Πρόκειται για την τελευταία προσπάθεια των κυβερνήσεων που υποστηρίζουν την επέκταση της ΕΕ, όπως η Αυστρία και η Σουηδία, να δώσουν νέα πνοή σε μια διαδικασία που εμποδίζεται από τη Βουδαπέστη και μερικές άλλες πρωτεύουσες.
Η ΕΕ έχει καταστήσει τη διεύρυνση στρατηγική προτεραιότητα εν μέσω της επεκτατικής ατζέντας του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, αν και η προσπάθεια να αυξηθεί ο αριθμός των μελών από 27 σε 30 εκθέτει τις εσωτερικές διαιρέσεις του μπλοκ.
«Τα μελλοντικά μέλη θα πρέπει να υποχρεούνται να παραιτηθούν από το δικαίωμα βέτο τους έως ότου εφαρμοστούν βασικές θεσμικές μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο Αντόν Χόφραϊτερ, πρόεδρος της Επιτροπής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του Γερμανικού Ομοσπονδιακού Κοινοβουλίου.
Η πρωτοβουλία θα επιτρέψει σε χώρες όπως η Ουκρανία, η Μολδαβία και το Μαυροβούνιο να απολαύσουν πολλά από τα οφέλη, χωρίς δικαίωμα βέτο.
Αυξανόμενη απογοήτευση
Το σχέδιο για την ένταξη νέων μελών χωρίς πλήρη δικαιώματα ψήφου θα «εξασφάλιζε ότι θα παραμείνουμε σε θέση να δράσουμε ακόμη και σε μια διευρυμένη ΕΕ», δήλωσε ο Χόφραϊτερ. «Από τις συζητήσεις με εκπροσώπους των κρατών των Δυτικών Βαλκανίων, λαμβάνω σαφή μηνύματα ότι αυτή η προσέγγιση θεωρείται εποικοδομητική και βιώσιμη».
Η πίεση αυτή συμπίπτει με την αυξανόμενη απογοήτευση των υποψηφίων κρατών της Ανατολικής Ευρώπης και των Δυτικών Βαλκανίων, τα οποία έχουν προχωρήσει σε εκτεταμένες εσωτερικές μεταρρυθμίσεις, αλλά δεν έχουν πλησιάσει καθόλου στην ένταξη. Στην περίπτωση του Μαυροβουνίου, οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν το 2012.
Νωρίτερα αυτό το μήνα, οι χώρες της ΕΕ απέρριψαν μια προσπάθεια του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Aντόνιο Κόστα να προχωρήσει η διεύρυνση.
Η ένταξη στην ΕΕ συχνά προβάλλεται ως το βασικό γεωπολιτικό εργαλείο της Ένωσης έναντι της ρωσικής επιθετικότητας.
«Πρέπει να γίνουμε ταχύτεροι, λιγότερο γραφειοκρατικοί και πιο αποτελεσματικοί», δήλωσε η Κλαούντια Πλάκομ, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Αυστρίας. «Εάν η ΕΕ δεν εντείνει τις προσπάθειές της, θα χάσουμε έδαφος από τρίτους παράγοντες που ήδη περιμένουν να πάρουν τη θέση μας», σημείωσε.
«Οι Ουκρανοί αγωνίζονται καθημερινά τα τελευταία τρεισήμισι χρόνια για να κρατήσουν τη Ρωσία έξω από την Ευρώπη», δήλωσε η Μάρτα Κος, επίτροπος της ΕΕ για τη διεύρυνση.