Ο Τραμπ είχε καυχηθεί ότι θα έκλεινε γρήγορα δεκάδες συμφωνίες, όμως η κυβέρνησή του ισχυρίζεται πως έχει καταφέρει μόνο τρεις - και τα στοιχεία είναι ασαφή.
Οι εξαγωγές των ΗΠΑ μειώθηκαν τον Μάιο, τον πρώτο πλήρη μήνα μετά την επιβολή των δασμών του. Παρά το γεγονός ότι το χρηματιστήριο σημειώνει νέα υψηλά και τα στοιχεία για την απασχόληση είναι καλύτερα από το αναμενόμενο, το κλίμα μεταξύ των καταναλωτών και των επιχειρήσεων παραμένει απαισιόδοξο.
Τίποτα απ’ αυτά δεν φαίνεται να ενοχλεί τον Τραμπ.
«Μπορούμε να κάνουμε ό,τι θέλουμε», δήλωσε την περασμένη εβδομάδα σχετικά με την προθεσμία της Τρίτης για την επίτευξη συμφωνιών - διαφορετικά, θα ακολουθήσουν σκληροί νέοι δασμοί. «Μπορούμε να την επεκτείνουμε, μπορούμε να την μειώσουμε. Εγώ θα ήθελα να την μειώσουμε».
Αυτή η αμφιθυμία χαρακτηρίζει τους τελευταίους τρεις μήνες διαπραγματεύσεων, καθώς οι παγκόσμιοι ηγέτες έσπευσαν να κλείσουν συμφωνίες για να αποφύγουν δασμούς από 20% έως 50% - ένα είδος εμπορικού αποκλεισμού. Και αυτό αναδεικνύει μια βασική ένταση στη δεύτερη διακυβέρνηση του Τραμπ: η μακροχρόνια προτίμησή του στους δασμούς συγκρούεται με τη φήμη του ως ικανός διαπραγματευτής.
Ξένοι αξιωματούχοι, ειδικοί στο εμπόριο, νομοθέτες και ακόμη και σύμμαχοι του Λευκού Οίκου εκφράζουν μια μηδενιστική άποψη για την προθεσμία του Ιουλίου, αμφισβητώντας αν οποιαδήποτε συμφωνία με τον Τραμπ έχει πραγματική αξία, δεδομένης της συνήθειάς του να χρησιμοποιεί τους δασμούς ως μοχλό πίεσης.
«Ο Τραμπ ξέρει ότι το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της προεδρίας του είναι η συζήτηση για τους δασμούς», είπε άτομο κοντά στον Λευκό Οίκο. «Δυσκολεύομαι να πιστέψω ότι θα τα παρατήσει τόσο εύκολα. Όλα είναι ψεύτικα. Δεν υπάρχει προθεσμία. Είναι ένα θεατρικό ορόσημο, και εκεί βρισκόμαστε».
Η ανακοίνωση την Τετάρτη για μια προκαταρκτική εμπορική συμφωνία με το Βιετνάμ αποδεικνύει το εξής: ο Τραμπ ανακοίνωσε νέους δασμούς μέσω της Truth Social, ενώ το προσχέδιο της κοινής δήλωσης ΗΠΑ–Βιετνάμ δείχνει ότι η συμφωνία είναι ακόμη υπό διαμόρφωση.
Από την παρουσίαση του σχεδίου για μαζική αύξηση δασμών στις 2 Απριλίου - την οποία ο Λευκός Οίκος αποκάλεσε «Ημέρα Απελευθέρωσης» - ο Τραμπ προσπαθεί να ισορροπήσει: από τη μία προωθεί συμφωνίες, από την άλλη διατηρεί την πίεση των δασμών.
Η κυβέρνησή του παραμένει προσηλωμένη στους δασμούς, διατηρώντας έναν βασικό δασμό 10% σχεδόν σε όλους τους εμπορικούς εταίρους. Έχει επιβάλει και υψηλότερους δασμούς σε ορισμένους τομείς, όπως στα αυτοκίνητα και τα ανταλλακτικά, επικαλούμενος λόγους επαναπατρισμού επιχειρήσεων, εθνικής ασφάλειας και αύξησης εσόδων.
Εν τω μεταξύ, η τριάδα των διαπραγματευτών του - ο Υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ, ο Υπουργός Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ και ο Εκπρόσωπος Εμπορίου Τζέιμι Γκριρ - έχουν ξεκινήσει έναν αγώνα δρόμου για να κλείσουν συμφωνίες, χωρίς όμως την εξουσία να μειώσουν ουσιαστικά τους νέους δασμούς.
Το αποτέλεσμα είναι μια περίπλοκη διαδικασία χωρίς απτό αποτέλεσμα. Αντιπροσωπείες από διάφορες χώρες έχουν ταξιδέψει επανειλημμένα στην Ουάσινγκτον για διαπραγματεύσεις, αλλά μερικές δεν έχουν καν καταφέρει να εξασφαλίσουν συναντήσεις. Άλλες, παρότι συναντήθηκαν με αξιωματούχους, έφυγαν μπερδεμένες για τις απαιτήσεις των ΗΠΑ και στη συνέχεια είδαν τη χώρα τους να στοχοποιείται από τον Τραμπ στα κοινωνικά δίκτυα.
Καθώς πλησιάζει η προθεσμία της Τρίτης, ο Λευκός Οίκος στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα σχετικά με τη σημασία της. Ο Μπέσεντ και ο Διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, Κέβιν Χάσετ, αφήνουν να εννοηθεί ότι η προθεσμία θα παραταθεί - ενώ ο ίδιος ο Τραμπ το αποκλείει. «Νομίζω ότι μπορούμε να έχουμε όλα τα εμπορικά ζητήματα λυμένα μέχρι την Εργατική Πρωτομαγιά», είπε ο Μπέσεντ στο Fox Business.
Οι συνεργάτες του Λευκού Οίκου τονίζουν ιδιωτικά ότι ο Τραμπ είναι σοβαρός για την προθεσμία και για την επίτευξη συμφωνιών. Παραδέχονται, όμως, ότι ακόμη κι αν γίνει συμφωνία για εξισορρόπηση του εμπορικού ισοζυγίου, ο πρόεδρος μπορεί αργότερα να επιβάλει δασμούς για άσχετους λόγους - όπως συνέβη με τους δασμούς για τη φαιντανύλη στον Καναδά, το Μεξικό και την Κίνα.
«Το να υποθέσει κανείς ότι το βλέπει σαν παιχνίδι - είναι πρόεδρος των ΗΠΑ. Ξέρει τι διακυβεύεται. Δεν προκαλεί οικονομικό χάος μόνο για τα νούμερα της τηλεθέασης», είπε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.
Ο Ιάπωνας υπουργός Εμπορίου, Ριοσέι Ακαζάουα επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον σχεδόν κάθε εβδομάδα τον Ιούνιο. Όμως λίγο μετά την τελευταία του επίσκεψη, ο Τραμπ έγραψε στα κοινωνικά δίκτυα ότι η Ιαπωνία δεν φαίνεται πρόθυμη να κάνει συμφωνία για το ρύζι και απείλησε με δασμούς 35% - υψηλότερους από το 24% που είχε «παγώσει» τον Απρίλιο.
Ο Τραμπ έχει αναφέρει ότι μπορεί να αρχίσει να στέλνει έως και 10 τέτοιες επιστολές την ημέρα, λέγοντας σε χώρες «πόσο θα πρέπει να πληρώσουν για να κάνουν δουλειές με τις ΗΠΑ».
Το σχέδιο θυμίζει την πρώτη φάση των αμοιβαίων δασμών, η οποία είχε «παγώσει» μετά την αντίδραση των επιχειρήσεων και των επενδυτών.
Η Γουέντι Κάτλερ, πρώην διαπραγματεύτρια επί Ομπάμα και νυν αντιπρόεδρος στο Asia Society Policy Institute, δήλωσε πως αναμένει «καταιγίδα» συμφωνιών τις επόμενες ημέρες, αλλά προειδοποίησε: «Όλοι γνωρίζουν πως ακόμη κι αν υπογραφεί συμφωνία, δεν σημαίνει ότι προστατεύεσαι από μελλοντικούς δασμούς».
Εκτός από το Βιετνάμ, ο Λευκός Οίκος δηλώνει πως πλησιάζει σε συμφωνία και με την Ινδία.
