Η Γαλλία συγκλονίζεται από συνεχείς διαδηλώσεις και απεργίες, ενώ μία ακόμα κυβέρνηση του Προέδρου Μακρόν κατέρρευσε. Το γεγονός αυτό δεν αφορά μόνο τη Γαλλία· είναι προειδοποίηση για ολόκληρη την Ευρώπη.
Οι Γάλλοι συχνά δείχνουν να νοσταλγούν ένα παρελθόν που δεν πρόκειται να επιστρέψει: Την εποχή που οι αποικίες τροφοδοτούσαν την οικονομία τους, που οι ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Δύσης απομυζούσαν τον Τρίτο Κόσμο και που οι πρώην κομμουνιστικές χώρες ζούσαν απομονωμένες στον δικό τους κλειστό κόσμο. Εκείνα τα χρόνια έχουν τελειώσει οριστικά.
Το ίδιο ισχύει και για τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Οι γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, το «βαρύ πυροβολικό» των εξαγωγών της Γερμανίας, βρίσκονται πλέον αντιμέτωπες με τον ανταγωνισμό της Κίνας, η οποία παράγει οχήματα που δεν υστερούν ούτε σε τεχνολογία ούτε σε σχεδιασμό ούτε σε άνεση. Τα γερμανικά εργοστάσια αναγκάζονται να μεταφέρουν την παραγωγή τους σε τρίτες χώρες, αφήνοντας πίσω χιλιάδες ανέργους, ή να μειώσουν μισθούς στο εναπομείναν προσωπικό.
Ο παγκόσμιος ανταγωνισμός δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού. Η Κίνα παράγει τα πάντα, από σπίρτα μέχρι αεροπλανοφόρα· διαθέτει άφθονο και φθηνό εργατικό δυναμικό και, το κυριότερο, έχει ξεπεράσει την Ευρώπη σε τομείς αιχμής, όπως η τεχνολογία και η καινοτομία. Παράλληλα, χώρες όπως η Αίγυπτος, η Τουρκία και η Ινδονησία αναπτύσσονται ραγδαία, με νεανικούς και πολυπληθείς πληθυσμούς, σε αντίθεση με τη γηρασμένη Ευρώπη όπου σε λίγα χρόνια ένας εργαζόμενος θα καλείται να συντηρεί έναν συνταξιούχο.
Πολλοί πιστεύουν ότι η Γαλλία είναι «πολύ μεγάλη για να αποτύχει». Κάποια στιγμή, όμως, ακόμη και αυτή η αντίληψη θα καταρρεύσει. Οι αγορές δεν συγχωρούν τις αδυναμίες· όταν αντιληφθούν ότι μια χώρα αιμορραγεί χωρίς θεραπεία, δεν διστάζουν να τη γονατίσουν. Και αν η Γαλλία καταρρεύσει, το κύμα που θα προκύψει θα παρασύρει ολόκληρη την Ευρώπη.
Το πραγματικό πρόβλημα της της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι πως στις λεγόμενες «ατμομηχανές» όπως Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία δεν υπάρχουν ηγέτες με όραμα. Υπάρχουν μόνο διαχειριστές της καθημερινότητας σε εθνικό επίπεδο. Κάποιος πρέπει να πει αλήθειες στους Ευρωπαίους πολίτες και να οδηγήσει την ήπειρο στο επόμενο βήμα: τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης. Μόνο μέσα από μια ομοσπονδιακή δομή, με κοινό στρατό, κοινή εξωτερική και αμυντική πολιτική, η Ευρώπη θα μπορέσει να σταθεί απέναντι στον αδυσώπητο παγκόσμιο ανταγωνισμό.
Αλλιώς, η πορεία θα είναι προδιαγεγραμμένη: συνεχής υποχώρηση, διάλυση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μετατροπή κάθε κράτους-μέλους σε δορυφόρο κάποιας υπερδύναμης.
Η επιλογή είναι μπροστά μας. Και είναι ιστορική.
*Ο κ. Γιώργος Κόκκας είναι Σύμβουλος Επιχειρήσεων και Οργανισμών
