Το έργο που αποτελεί πάγιο αίτημα της πόλης εδώ και τρεις δεκαετίες βαίνει προς υλοποίηση φιλοδοξώντας να αναδείξει τη μοναδική ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της πόλης. Βασικός στόχος του είναι η διαμόρφωση ενός ενιαίου, λειτουργικού και αισθητικά αναβαθμισμένου πλέγματος μνημείων, το οποίο θα ενσωματώνεται αρμονικά στον σύγχρονο πολεοδομικό ιστό της πόλης.
«Η ενοποίηση είναι κάτι που συζητείται ιδιαίτερα μετά την ενοποίηση των αρχαίων χώρων της Αθήνας», είπε η Υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, υπογραμμίζοντας πως στόχος είναι την Άνοιξη του 2027 τα μνημεία να είναι αναδεδειγμένα, συντηρημένα και επισκέψιμα. Επίσης, ανακοίνωσε τη διενέργεια αρχιτεκτονικού διαγωνισμού ο οποίος θα διαρκέσει 120 μέρες, ώστε το καλοκαίρι να έχει ολοκληρωθεί. Υπογράμμισε δε, πως η πρόταση θα πρέπει αφενός να είναι αποδεκτή από τους εμπλεκόμενους φορείς και αφετέρου να καλύπτει έναν ελάχιστο αριθμό μνημείων, με στόχο να ενταχθούν στο πλάνο στη συνέχεια όσο το δυνατόν περισσότερα από τα υπόλοιπα μνημεία.
Ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Στέλιος Αγγελούδης εξήρε το ενδιαφέρον της Υπουργού Πολιτισμού για την πόλη, επισημαίνοντας την άμεση ανταπόκρισή της στο αίτημα που ο ίδιος επανέφερε στο τραπέζι της συζήτησης πρν από λίγους μήνες. Πρόκειται -όπως είπε- για το πρώτο βήμα σε μία υπόθεση που είναι εξίσου σημαντική με όλες τις παρεμβάσεις που γίνονται στην πόλη από το υπουργείο Πολιτισμού και ευχαρίστησε για τη συμβολή τους στην υλοποίηση του σχεδιασμού, τόσο την Υπουργό όσο και την εταιρεία δημοσίου συμφέροντος «Ανάπλαση Δημόσιων Χώρων ΑΕ» η οποία ανέλαβε να καταρτίσει τα τεύχη μελέτης για τον επικείμενο διαγωνισμό αρχιτεκτονικών ιδεών.
Όπως τόνισε στη συνέχεια ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Χρόνης Ακριτίδης κατά την παρουσίαση της φιλοσοφίας του project, «μέσω αυτής της ολοκληρωμένης προσέγγισης επιδιώκεται η βελτίωση της ορατότητας και της προσβασιμότητας των μνημείων τόσο για τους επισκέπτες όσο και για τους κατοίκους, ενώ παράλληλα προωθείται η αναβάθμιση του ιστορικού κέντρου της Θεσσαλονίκης».
Ο αρχιτεκτονικός διαγωνισμός θα βγει στον αέρα στις αρχές Δεκεμβρίου με την ανακοίνωση της βραβευμένης ιδέας να αναμένεται το καλοκαίρι του 2026.
Ενδεικτικές παρεμβάσεις
Οι βασικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο του σχεδίου θα περιλαμβάνουν:
- Πεζοδρομήσεις και αστικές αναπλάσεις του περιβάλλοντος χώρου των μνημείων
- Συστήματα σήμανσης και πληροφόρησης φιλικά προς όλους (εγκατάσταση οπτικής, ηχητικής και απτικής σήμανσης)
- Δημιουργία πράσινων διαδρομών και ενίσχυση του αστικού πρασίνου με στοχευμένη φύτευση
Τα επιλεγμένα μνημεία βρίσκονται διάσπαρτα στο ιστορικό κέντρο μεταξύ των οδών Ολυμπιάδος και Λεωφόρου Νίκης, καθώς και των οδών 26ης Οκτωβρίου και Αγγελάκη, ενώ ως κεντρικός άξονας σύνδεσης μεταξύ των μνημείων και των επιμέρους πολιτιστικών διαδρομών προτείνεται η οδός Εγνατία.
Η επιλογή των μνημείων έχει γίνει σε συνεργασία με το Υπουργείο Πολιτισμού και εστιάζει στα πλέον σημαντικά από αυτά, καθώς και σε εκείνα που προέχει η άμεση ανάδειξη και σύνδεσή τους. Όπως εξήγησε ο κ. Ακριτίδης, στον σχεδιασμό περιλαμβάνονται υποχρεωτικά 20 μνημεία ενώ αλλα 26 μπορούν να συμπεριληφθούν στις προτάσεις που θα κατατεθούν. Μεταξύ των μνημείων που θα ενταχθούν υποχρεωτικά στο πλάνο ενοποίησης είναι ο Λευκός Πύργος, η Ροτόντα, το Ανάκτορο του Γαλερίου, ο Ναός Αγ. Αποστόλων, ο Πύργος Αναγλύφου – Τοπ Χανέ, οι στάσεις του Μετρό «Βενιζέλου» και «Αγίας Σοφίας», η πλατεία Αριστοτέλους, η Παναγία Αχειροποίητος, η πλατεία Ιπποδρομίου, η Αρχαία Αγορά, το Αλατζά Ιμαρέτ, ο Ναός Αγίου Παντελεήμονος, το Ισλαχανέ και τα Κοιμητήρια Ευαγγελίστριας. Στη «δεξαμενή» των υπολοίπων 26 περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι Κήποι του Πασά, Η Ληταία Πύλη, ο Πύργος Κλαυδιανού, το Φρούριο του Βαρδαρίου, η Αγορά Μοδιάνο, ο Ρωμαϊκός Ναός στην πλατεία Αντιγονιδών, τα ανατολικά τείχη, η ΧΑΝΘ, η Αγιορειτική Εστία, τα Λουτρά Φοίνιξη -Πασά Χαμάμ, αλλά και η οικία Μανώλη Αναγνωστάκη, καθώς και το σημείο Ο της Θεσσαλονίκης.
Στην εκδήλωση απηύθυνε χαιρετισμό η αναπληρώτρια προϊσταμένη της Ε.Φ.Α. Πόλης Θεσσαλονίκης, Μπετίνα Τσιγαρίδα, η οποία, μεταξύ άλλων, επισήμανε ότι η ανασκαφή του Μετρό, έδωσε στην πόλη δύο καινούργιους αρχαιολογικούς χώρους, της Αγίας Σοφίας και της Βενιζέλου, ενώ τόνισε την αναγκαιότητα της οργάνωσης και ανάδειξης όλων των επισκέψιμων μνημείων που υπάρχουν.
