Αυτή η εισαγωγή σχετίζεται με την πρόσφατη παραδοχή-ομολογία του Ευκλείδη Τσακαλώτου ότι το οικονομικό πρόγραμμα που παρουσίασε ο ΣΥΡΙΖΑ στις εθνικές εκλογές του 2023 δεν ήταν κοστολογημένο. «Σιγά το νέο» θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος. Η «ουσία» της δήλωσης, ωστόσο, έρχεται να επιβεβαιώσει ένα συμπέρασμα, να καταρρίψει έναν μύθο και να αποκαλύψει τον «πυρήνα» του «πολιτεύεστε» που επικρατούσε στον ΣΥΡΙΖΑ. Το συμπέρασμα είναι ότι η Αριστερά είναι γεμάτη αντιφάσεις. Ο μύθος, ότι η Αριστερά δεν υποκρίνεται ποτέ και ο τρόπος σκέψης, ότι ο σκοπός αγιάζει τα μέσα.
Η δε αναφορά του Ευκλείδη Τσακαλώτου πως «θεωρούσαμε ότι εντάξει στην Αντιπολίτευση είμαστε μπορούμε να λέμε και κάτι παραπάνω» είναι το ηθικό δίδαγμα πως καμία εκλογική αναμέτρηση δεν (θα έπρεπε να) είναι παιχνίδι πολιτικών… προσφορών, αλλά ένα «συμβόλαιο εμπιστοσύνης» μεταξύ κομμάτων και κοινωνίας.
Και, δυστυχώς, όταν αυτό το συμβόλαιο «σπάει», η ρήξη δεν είναι μόνο με το κόμμα που ψήφισες, αλλά πρωτίστως με την ίδια την πολιτική. Με λίγα λόγια η εποχή της «αριστερής αυταπάτης» δεν ήταν ούτε αθώα ούτε… ρομαντική. Ήταν άκρως επικίνδυνη που θυμίζει τη «μπακάλικη» λογική ότι μετά την απομάκρυνση από το ταμείο ουδέν λάθος αναγνωρίζεται. Και από λάθη, άλλο τίποτα…
Από το «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» έως το 2023
Ποιοι ξεχνούν το περίφημο «Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης» του 2014, όταν ο Αλέξης Τσίπρας υποσχόταν κατάργηση του ΕΝΦΙΑ, επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ και πλήρη αποκατάσταση των μνημονιακών απωλειών δίχως να αναφέρει από πού θα έβρισκε τα χρήματα;
Μόνο που μετά τις εκλογές του 2015 και την κατάρρευση των διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς, οι «εύκολες» υποσχέσεις μπήκαν στο ράφι, η χώρα οδηγήθηκε στο τρίτο και βαρύτερο μνημόνιο και κάπου εκεί μπήκε στη ζωή μας η… δημιουργική ασάφεια.
Αλλά και το δημοψήφισμα του 2015 αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτής της τακτικής. Σε εκείνο το διχαστικό δημοψήφισμα ο ελληνικός λαός κλήθηκε να ψηφίσει «όχι» σε μια πρόταση των δανειστών που είχε ήδη αποσυρθεί, χωρίς καμία σοβαρή ενημέρωση για τις συνέπειες.
Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ανετράπη εντός λίγων ημερών, με πλήρη μεταστροφή της κυβέρνησης Τσίπρα. Και όμως, χρόνια μετά, πολλοί από τους πρωταγωνιστές της εποχής, ανάμεσά τους και ο ίδιος ο πρώην Πρωθυπουργός, έχουν παραδεχτεί ότι δεν είχαν σχέδιο για ρήξη, ούτε εναλλακτικό πλάνο.
Το «παράλληλο πρόγραμμα» μετά τα μνημόνια
Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με το «παράλληλο πρόγραμμα» των 130 σελίδων που αφορούσε «ζητήματα που δεν άπτονται του πεδίου εφαρμογής της συμφωνίας». Με εκείνο, διακήρυτταν ότι θα αποκαθιστούσαν τις αδικίες, θα έδιναν αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, θα ενίσχυαν το κοινωνικό κράτος.
Στην πράξη υπερφορολόγησαν τα μεσαία στρώματα, μηδένισαν τις επενδύσεις, αντικατέστησαν την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας με την επιδοματική διαχείριση της φτώχειας και υποθήκευσαν τη δημόσια περιουσία για 99 χρόνια. Άλλη μια κραυγαλέα αντίφαση.
Υπόσχονταν κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά ασκούσαν πολιτική ταξικής ισοπέδωσης, πλήττοντας εκείνους που είχαν ήδη σηκώσει το βάρος της κρίσης, τους συνεπείς, τους εργαζόμενους, τους ελεύθερους επαγγελματίες, τη μεσαία τάξη.
Συμπερασματικά, οι εκ των υστέρων παραδοχές, όπως αυτή του Ευκλείδη Τσακαλώτου, δεν είναι πράξεις ούτε πολιτικής γενναιότητας ούτε πολιτικής εντιμότητας. Μοιάζουν περισσότερο με προσπάθεια «ξεπλύματος» ευθυνών για τα χρόνια της δημαγωγίας και της πολιτικής παραπλάνησης ενός λαού.
Η στόχευσή τους ήταν μια: «Να φτάσουμε στην εξουσία και μετά βλέπουμε». Μόνο που στην πραγματικότητα, ο τρόπος με τον οποίο φτάνει κανείς στην «πηγή» της εξουσίας προδικάζει και τον τρόπο με τον οποίο θα κυβερνήσει. Πώς το είχε πει ο Αλέξης Τσίπρας; «Η δύναμη βρίσκεται στο παραμύθι».
