Ο Διεθνολόγος και καθηγητής Παγκόσμιας Πολιτικής Οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας σημειώνει ότι το μεταναστευτικό αποτελεί πάντα και θα εξακολουθεί να αποτελεί μια υβριδική απειλή τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρωπαϊκή Ένωση και προκειμένου να αντιμετωπιστεί χρειάζονται δυναμικές λύσεις.Και εξηγεί γιατί η Ευρώπη πρέπει να «ξυπνήσει» μπροστά σε αυτή την απειλή.
Συνέντευξη στον Θωμά Καλέση
-Κύριε Μποζίνη πώς σχολιάζετε τις τελευταίες εξελίξεις σχετικά με όλα όσα συμβαίνουν στην Κρήτη με τις μεταναστευτικές ροές και τα μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση;
Πριν από όλα πρέπει να δούμε τα αίτια που οδηγούν σε ανάλογες μεταναστευτικές κρίσεις όπως αυτή που υπάρχει τώρα με επίκεντρο την Κρήτη.
- Πρώτο και βασικό χαρακτηριστικό την μετανάστευσης είναι όταν υπάρχουν διεθνείς συνθήκες που δυσκολεύουν τη διαβίωση των ανθρώπων σε μια ή και περισσότερες χώρες.
- Δεύτερον εξίσου βασικός λόγος είναι ή η ύπαρξη περιφερειακών πολέμων όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Μέση Ανατολή ή καστάσεις βάσει των οποίων οι άνθρωποι κινδυνεύουν, είτε λόγω εθνικότητας, είτε λόγω φυλής, είτε λόγω θρησκεύματος.
- Επίσης υπάρχει και η μετανάστευση την οποία ονομάζομαι κλιματολογική, η οποία οφείλεται στην ξηρασία ή την καταστροφή των καλλιεργειών.
Άρα λοιπόν, η μετανάστευση δεν είναι κάτι καινούργιο κι εκεί θέλω να καταλήξω.
Ειδικά για τους μετανάστες στην Κρήτη μάλιστα, υπάρχουν πληροφορίες που αναφέρουν ότι στην πλειοψηφία τους δεν προέρχονται από κέντρα τα οποία στην ουσία είναι απαγορευμένοι ή υπήρχαν καταστάσεις που καθιστούσαν δύσκολη τη διαμονή τους στη χώρα. Κατά κύριο λόγο, προέρχονται από την Αίγυπτο που έχει περίπου 115 εκατομμύρια κατοίκους και από το Μπαγκλαντές το οποίο διαθέτει περίπου 170 εκατομμύρια κατοίκους.
Την ίδια ώρα η Λιβύη έχει δύο κέντρα εξουσίας. Το πρώτο είναι αναγνωρισμένο τόσο από την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και από τον ΟΗΕ ενώ το άλλο προέρχεται από τον Χαφτάρ και στηρίζεται από ενόπλους.
Τώρα γιατί έχει επιλεγεί η Κρήτη; Διότι αρχικά, είναι πάρα πολύ δύσκολο λόγω των εμπόλεμων καταστάσεων στη Μέση Ανατολή να περάσουν οι μετανάστες μέσω της Τουρκίας. Και δεύτερον γιατί ο Χαφτάρ επιλέγει να εργαλειοποιήσει το μεσανατολικό σε συνδυασμό πιθανότατα με μια συμφωνία που έχει κάνει με την Τουρκία ώστε να αυξηθεί η πίεση στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Ελλάδος.
Επίσης υπάρχουν και δύο άλλοι βασικοί λόγοι. Η απόσταση της Λιβύης από την Κρήτη είναι πάρα πολύ μικρή και επίσης δεν είναι χειμώνας, γεγονός που σημαίνει ότι δεν υπάρχει άγρια θάλασσα κι έτσι οι πλεούμενα ή οι φουσκωτές βάρκες, μπορούν να περάσουν πιο εύκολα στο έδαφος του νησιού.
Άρα λοιπόν όταν υπάρχουν πληροφορίες που αναφέρουν ότι κάποια εκατομμύρια ανθρώπων θέλουν να περάσουν στην Ευρώπη μέσω ενός κράτους που αριθμεί μόλις 7 εκ. κατοίκους θα υπέθετε κανείς ότι αυτό το κράτος θα έπρεπε να έχει καταρρεύσει ήδη. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν προέρχονται είναι μόνο από το Βόρειο ή Νότιο Σουδάν, είναι άτομα που προέρχονται κυρίως από πολύ φτωχές περιοχές του πλανήτη και πολύ φτωχά κράτη γι' αυτό κι επιλέγουν να διανύσουν χιλιάδες χιλιόμετρα για να περάσουν στην Ευρώπη.
Στο πλαίσιο αυτό και μέσω συγκεκριμένων σκέψεων φτάνουμε σε δύο πολύ σημαντικά συμπεράσματα:
Αφενός ότι δεν υπάρχει μόνο εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού από τον Χαφτάρ, όπως υπάρχει και από την πλευρά της Τουρκίας και από άλλες χώρες, αλλά ταυτόχρονα υπάρχει κι ένα τεράστιο σύμπλεγμα το οποίο προωθεί τη μετανάστευση λόγω πληρωμών σε παγκόσμιο επίπεδο.
Παρόμοιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και οι ΗΠΑ με το Μεξικό, γι' αυτό και ο πρόεδρος Τραμπ έχει χτίσει υψηλής τεχνολογίας τείχος. Όμως η διαφορά μας ποια είναι; Ότι π.χ. από τη Βόρεια Αφρική δεν υπάρχουν εδάφη στα οποία ενδεχομένως θα μπορούσαν να χτιστούν παρόμοια τείχη που θα εμπόδιζαν την μετακίνηση, υπάρχει μόνο θάλασσα και αυτή μέχρι στιγμής δεν μπορεί να ελεγχθεί αποτελεσματικά.
Έτσι, δυνάμεις οι οποίες κάνουν χρήση των ΜΜΕ και επικαλούνται τους νόμους περί προστασίας του Διεθνούς Δικαίου προωθούν και στηρίζουν την μετανάστευση με όχημα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, χωρίς όμως να μπορούν να αντιμετωπίσουν το μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει αυτή τη στιγμή η ΕΕ και η Ελλάδα.
Διότι θεωρώ ότι οι άνθρωποι αυτοί έρχονται μεν στην Ελλάδα, αλλά δεν θέλουν να μείνουν εδώ. Άρα, μόνο με αυστηρά μέτρα μπορείς να κλείσεις τους διαδρόμους ελέγχου.
Με λίγα λόγια αν ακουστεί από τα Social Media στα οποία έχουν πρόσβαση και οι ίδιοι ότι η Ελλάδα ή τους βάζει σε κέντρα και τους στέλνει πάλι πίσω ή δεν τους παρέχει άσυλο, τότε ούτε οι ίδιοι θα θελήσουν να έρθουν, αλλά ούτε και θα διαθέσουν τα χρήματά τους στους διακινητές.
Αν συμβεί αυτό από εκεί και πέρα αλλάζουν όλα. Σήμερα, στα πλαίσια την κοινωνίας της πληροφορίας η τελευταία διακινείται πάρα πολύ γρήγορα. Αν λοιπόν τα Global Media τόσο στην ΕΕ όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο διακινήσουν τη σημερινή απόφαση της κυβέρνησης, η οποία θεωρητικά ακούγεται σκληρή, αλλά έχει ως βασικό σκοπό να θωρακίσει την Ελλάδα έναντι υβριδικών απειλών (καθώς η μετανάστευση είναι μια υβριδική απειλή και ως τέτοια θα πρέπει να αντιμετωπίζεται) τότε θα γίνει ένα πολύ σημαντικό βήμα για την επίλυση του προβλήματα. Το ίδιο πρόβλημα δηλαδή που αντιμετωπίσαμε το 2020 στα χερσαία σύνορά μας στον Έβρο.
Εδώ λοιπόν πρέπει να υπάρξουν αυστηρά μέτρα, σοβαρός συγχρονισμός μεταξύ των ευρωπαϊκών δυνάμεων και επαναδιαπραγμάτευση με τον Χαφτάρ. Αν και προσωπικά επιφυλάσσομαι αν ο ίδιος ο Χαφτάρ θα βοηθήσει ώστε να σταματήσουν οι ροές με αυστηρή αστυνόμευση.
-Παρ' όλα αυτά οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στις ακτές της Λιβύης περιμένουν να περάσουν τα ευρωπαϊκά σύνορα περίπου 3 εκατομμύρια μετανάστες. Αυτή είναι σχεδόν μία χώρα ολόκληρη που περιμένει να διασχίσει τη θαλάσσια ζώνη για να φτάσει στην Κρήτη.
Το έχω ακούσει κι εγώ αυτό και πράγματι, μιλάμε για τη μισή σχεδόν Λιβύη (αν υπολογίσουμε ότι ο πληθυσμός της χώρας είναι περίπου 7 εκατομμύρια). Βέβαια για να υπάρχει αυτός ο αριθμός στα παράλια της χώρας, σημαίνει ότι υπάρχουν τεράστιες υποδομές για να τους υποδεχτεί κάποιος εκεί και αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι υπάρχει και οργάνωση.
Φανταστείτε τη μισή Αθήνα να περιμένει στα παράλια για να προωθηθεί στην ΕΕ. Αυτό σημαίνει ότι ανάμεσα σε όλους αυτούς, θα κυκλοφορούν σίγουρα και διακινητές. Και ο καθένας μετανάστης που έχει ανάγκη να περάσει τα σύνορα, επιλέγει την διαδρομή, επιλέγει την επικινδυνότητα, επιλέγει τα χρήματα. Χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι αυτό αποτελεί μια στυγνή, εκμετάλλευση ανθρώπων.
-Ποια στάση εκτιμάτε ότι θα κρατήσει η Λιβύη σε αυτό το ζήτημα; Τι μπορεί να περιμένει κανείς, ειδικότερα μετά και από το διπλωματικό επεισόδιο στη Βεγγάζη;
Προσωπικά θεωρώ ότι θα ξεκινήσουν ξανά οι διαπραγματεύσεις με τον Χαφτάρ κι εκεί ακριβώς θα φανεί τι θέλει και τι ζητά από την ΕΕ. Εάν θέλει δηλαδή οικονομικά ανταλλάγματα ή απλώς αναζητά μια πολιτική ή στρατιωτική στήριξη.
Νομίζω ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα, επειδή άκουσα ότι και ο πρωθυπουργός συζήτησε το ενδεχόμενο να αποσταλλεί ξανά αποστολή στη Λιβύη προκειμένου να γίνει η κουβέντα για το μεταναστευτικό, θα έχουμε εξελίξεις.
-Αυτή η μεταναστευτική κρίση μπορεί να συνδυαστεί με την κινητικότητα που υπάρχει το τελευταίο διάστημα μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας (βλ. Τουρκολιβυκό μνημόνιο κλπ); Υπάρχει περίπτωση πίσω από αυτό να κρύβεται για παράδειγμα ο Ερντογάν;
Μπορεί να συνδέονται τα γεγονότα, μπορεί όμως και όχι. Αυτή τη στιγμή η ΕΕ δεν αντιμετωπίζει το ζήτημα ως ενιαίο. Η Ελλάδα μπορεί να σκέφτεται έτσι και πολύ καλά θα κάνει να σκέφτεται έτσι.
Όπως και να έχει, εκείνο που προέχει είναι να σταματήσει αυτή η μεταναστευτική κρίση το συντομότερο δυνατό και μετά να ελεγχθούν όλα τα σενάρια για το κάτα πόσο μπορεί αυτό το γεγονός αυτό να συνδέεται με την Τουρκία ή όχι.
Κι είναι σωστές οι αποφάσεις της κυβέρνησης προκειμένου να σταματήσουν οι ροές, διότι αν αυτές συνεχιστούν, τότε και η Κρήτη κάποια στιγμή δεν θα μπορέσει να ενσωματώσει όλο αυτόν τον κόσμο. Κι εκεί θα επέλθουν και εσωτερικά προβλήματα. Διότι στο νησί δεν υπάρχουν ούτε μεγάλοι, ούτε οργανωμένοι χώροι για να φιλοξενηθούν τόσοι άνθρωποι.
