Η πρόταση, βασισμένη στις αρχές του New European Bauhaus (Αειφορία, Καλαισθησία, Συμμετοχικότητα), μετατρέπει τον χώρο σε μητροπολιτικό πάρκο για όλη τη Θεσσαλονίκη, συνδυάζοντας την ανάδειξη της ιστορίας με την καινοτομία. Προβλέπει τη διαμόρφωση ζωνών πολιτισμού στα 16 διατηρητέα κτίρια, εκτεταμένων χώρων ελεύθερου πρασίνου, αθλητισμού και αναψυχής, δημιουργώντας έναν πράσινο, βιώσιμο, προσβάσιμο και ζωντανό δημόσιο χώρο.
Η στρατηγική πρόταση οργανώνεται σε διακριτές αλλά διασυνδεδεμένες ζώνες, που ενώνονται με θεματικές διαδρομές. Μεταξύ αυτών:
- Η Πολιτιστική Αγορά, γύρω από το σύμπλεγμα των διατηρητέων κτιρίων, ως πολιτιστική «καρδιά» του πάρκου.
- Το Λιβάδι της Ελευθερίας, μεγάλη ανοιχτή έκταση αφιερωμένη στην άτυπη αναψυχή και τις δημόσιες συναθροίσεις.
- Οι Μεσογειακοί Κήποι και Ήσυχα Μονοπάτια, με «δάση τσέπης» και αυτόχθονα είδη.
- Το Ενεργό Τοπίο, με διαδρομές ποδηλασίας, υπαίθριες εγκαταστάσεις άθλησης και το Πράσινο Αμφιθέατρο, σχεδιασμένο ως «γλυπτό στο τοπίο» με φυσικές αναβαθμίδες και θέα προς τη θάλασσα.
Οι Θεματικές Διαδρομές (Μνήμης, Τέχνης, Βιοποικιλότητας) ενοποιούν τις ζώνες και ενισχύουν τη βιωματική εμπειρία του επισκέπτη, ενώ η πρόταση υιοθετεί διεθνή πρότυπα μητροπολιτικών πάρκων, όπως το Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ) στην Αθήνα και το Tempelhofer Feld στο Βερολίνο, προσαρμοσμένα στις ανάγκες της Καλαμαριάς.
Η διαδικασία συμμετοχής και αξιολόγησης - Το Κόδρα ως ζωντανό κύτταρο πολιτισμού και πρασίνου
Η διαδικασία υποβολής προτάσεων στο αποθετήριο ιδεών για το πρώην στρατόπεδο Κόδρα ξεκίνησε στις 22 Σεπτεμβρίου και ολοκληρώθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2025, ενώ η διαδικασία ψηφοφορίας προτίμησης από το κοινό ολοκληρώθηκε την Κυριακή 19 Οκτωβρίου.
Συνολικά κατατέθηκαν 81 εμπρόθεσμες προτάσεις, ενώ η πλατφόρμα παραμένει ανοιχτή στο κοινό, ώστε να συνεχίσουν να συλλέγονται ιδέες και να εμπλουτίζεται ο διάλογος για το μέλλον του χώρου. Τονίζεται ότι η διαδικασία δεν είχε διαγωνιστικό χαρακτήρα, καθώς το πρόγραμμα στοχεύει στην ενδυνάμωση της συμμετοχικότητας και στην ενεργό συμβολή των πολιτών.
Στη ψηφοφορία προτίμησης συμμετείχαν πάνω από 1.200 πολίτες, ενώ ο Τοπικός Κόμβος Πράσινου Μετασχηματισμού συνεδρίασε τρεις φορές για την ανάλυση και αξιολόγηση των προτάσεων και πιο συγκεκριμένα στις 16, 20 και 23 Οκτωβρίου. Ο Κόμβος συστάθηκε από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και απαρτίζεται από εκπροσώπους της Πενταπλούς Έλικας: Τοπική Αυτοδιοίκηση, κοινωνία πολιτών, ακαδημία, σχεδιαστικός τομέας και επιχειρήσεις.
Η αξιολόγηση βασίστηκε στις αρχές του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus (αισθητική, βιωσιμότητα, συμπερίληψη), στην πρωτοτυπία και εφικτότητα κάθε πρότασης, λαμβάνοντας υπόψη το χρονοδιάγραμμα του έργου Bauhaus4MED και το νομοθετικό πλαίσιο προστασίας του πρώην στρατοπέδου.
Ο τελικός κατάλογος προτάσεων προέκυψε από τη συνδυαστική βαθμολόγηση κοινού και επιτροπής, με συντελεστή 40% και 60% αντίστοιχα, όπως προβλέπεται από τους κανονισμούς του έργου.
Τα αποτελέσματα και η μεθοδολογία της διαδικασίας παρουσιάστηκαν στο Τοπικό Φεστιβάλ Bauhaus, που πραγματοποιήθηκε στις 30 και 31 Οκτωβρίου στον χώρο του Remezzo στον δήμο Καλαμαριάς.
Το πρώην στρατόπεδο Κόδρα αποτελεί ιστορικό και υπερτοπικά σημαντικό χώρο στον δήμο Καλαμαριάς, έκτασης άνω των 340 στρεμμάτων. Κάποτε στρατιωτική βάση, σήμερα βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων για την αστική ανάπλαση και τη δημόσια χρήση, διαθέτοντας μοναδική θέα στον Θερμαϊκό και εγγύτητα στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ο χώρος προσφέρει ιδανικές προϋποθέσεις για τη μετατροπή του σε μητροπολιτικό πάρκο πρασίνου, πολιτισμού και αναψυχής, ενισχύοντας τον δημόσιο χώρο στην αστικοποιημένη μητροπολιτική περιοχή.
Το Bauhaus4MED ως παράδειγμα συμμετοχικού σχεδιασμού - Το κτιριακό απόθεμα ως πολιτισμικό κεφάλαιο
Το έργο Bauhaus4MED, στο οποίο συμμετέχουν δέκα εταίροι από οκτώ χώρες της Μεσογείου, αποτελεί πιλοτική εφαρμογή του Νέου Ευρωπαϊκού Bauhaus. Μέσω του συμμετοχικού σχεδιασμού, δίνει στους πολίτες τη δυνατότητα να διαμορφώνουν ενεργά το μέλλον των περιοχών τους, προωθώντας ζωντανά, φιλικά προς το περιβάλλον αστικά τοπία που αντικατοπτρίζουν τις αξίες του Nέου Eυρωπαϊκού Bauhaus: βιωσιμότητα, αισθητική, συμπερίληψη.
Το New European Bauhaus είναι μια δημιουργική και διεπιστημονική πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ένωσης που στοχεύει στη γεφύρωση της Πράσινης Συμφωνίας με την καθημερινή ζωή, ενθαρρύνοντας συμμετοχικές διαδικασίες και καινοτόμες πρακτικές βιώσιμου σχεδιασμού.
Στην έκταση του στρατοπέδου διατηρούνται 43 κτίρια, εκ των οποίων τα 16 έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα λόγω αρχιτεκτονικής και ιστορικής αξίας. Η πρόταση προβλέπει την προσαρμοστική επανάχρηση (adaptive reuse) των κτισμάτων σε εργαστήρια καλλιτεχνών, εκθεσιακούς χώρους, κέντρο περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, εστίαση, «Μουσείο του Τόπου», κοινοτικό κέντρο και βιβλιοθήκη. Η συγκέντρωση των δραστηριοτήτων γύρω από αυτά τα κτίρια θα δημιουργήσει μια «Πολιτιστική Ακρόπολη» στο κέντρο του πάρκου, έναν ζωντανό πυρήνα δημιουργικότητας και πολιτισμού, που θα λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για όλη τη Θεσσαλονίκη.
