H δοξολογία τελέστηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας Κωνσταντίνου Τασούλα, του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη, πολιτικών και στρατιωτικών αρχών και εκπροσώπων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
12:05 Χριστοδουλίδης: Μας ενώνουν κοινοί στόχοι
«Σε μια τέτοια σημαντική μέρα αποφασίσαμε ως Κυπριακή Δημοκρατία -για να τιμήσουμε τον πολιούχο Άγιο της πόλης αλλά και για να τιμήσουμε τη Θεσσαλονίκη, να τιμήσουμε τη Μακεδονία- να κάνουμε τα εγκαίνια της πρώτης Έδρας Κυπριακών Σπουδών εκτός Κύπρου, εδώ στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης», είπε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης και πρόσθεσε: «Μας ενώνουν κοινοί αγώνες. Η πλειοψηφία των Κυπρίων που έπεσαν εκτός Κύπρου ήταν εδώ στα ευλογημένα χώματα της Μακεδονίας. Μας ενώνουν κοινές επιδιώξεις, κοινοί στόχοι και μέσα από έναν συνεχή συντονισμό εργαζόμαστε για να πετύχουμε τους στόχους μας με ύψιστο στόχο την απελευθερωση της Κύπρου, τον τερματιισμό της τουρκικής κατοχής. Πενήντα ένα χρόνια μετά, τα εδάφη της Κύπρου, τα εδάφη ενός σημαντικού μέρους του ελληνισμού συνεχίζουν να είναι υπό κατοχή και όσο συνεχίζεται αυτή η παράνομη κατάσταση πραγμάτων δεν έχουμε άλλη επιλογή Κύπρος και Ελλάδα, Ελλάδα και Κύπρος να πράξουμε το παν για να επανενώσουμε την πατρίδα μας».
11.50 Τασούλας: Γιορτή Πίστης και Ελευθερίας
Στις δηλώσεις του ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τασούλας αναφερόμενος στη σημερινή μέρα έκανε λόγο για γιορτή Πίστης και Ελευθερίας. Μίλησε για τον Άγιο Δημήτριο ο οποίος, όπως είπε χαρακτηριστικά, «είναι ο Άγιος ο δημοφιλέστερος, ο οποίος πάντα σκέπει και προστατεύει τη Θεσσαλονίκη» αλλά και για την απελευθέρωση της πόλης ανήμερα του Αγίου Δημητρίου. Αυτή η ημέρα, πρόσθεσε ο ΠτΔ, «είναι μέρα δικαίωσης, της ενότητας και της ομοφροσύνης του ελληνικού λαού και του ελληνικού στρατού και της ηγεσίας του». Και συνέχισε: «Ξεκίνησε ο Α' Βαλκανικός Πόλεμος στις 5 Οκτωβρίου και μέσα στον Οκτώβριο ελευθερώθηκαν πάρα πολλές πόλεις και σήμερα εδώ στη Θεσσαλονίκη τιμούμε την απελευθέρωσή της, τιμούμε την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στον εθνικό κορμό χάρη στη θυσία στρατωτών αξιωματικών και εθελοντών η οποία έφερε τη νίκη. Εμπνεόμαστε, τιμούμε θυμόμαστε και παραδειγματιζόμαστε από αυτήν τη νίκη». Και αυτή η ενθύμιση και ο παραδειγματισμός, «δεν έχει να κάνει μόνο με το παρελθόν, κυρίως έχει να κάνει με το παρόν και το μέλλον. Γιατί όταν ένας λαός έχει τέτοιες ενθυμίσεις, έχει τέτοια παραδείγματα όπως εκείνα της απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης και της ενσωματάτωσης της Μακεδονίας στην Ελλάδα, μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία, με σιγουριά και με αυτοπεποίθηση».
Γκιουλέκας: Η Ελλάδα «ατσαλώνει» και «οχυρώνει» την ειρήνη αναβαθμίζοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις
Στη σημασία της σημερινής επετείου αλλά και στην «υποχρέωσή μας να διατηρήσουμε την ελευθερία και να την περάσουμε στις επόμενες γενιές» αναφέρθηκε ο υφυπουργός Εσωτερικών αρμόδιος για θέματα Μακεδονίας -Θράκης, Κωνσταντίνος Π. Γκιουλέκας ο οποίος εκπροσώπησε την ελληνική κυβέρνηση. Σήμερα η Ελλάδα «ατσαλώνει» και «οχυρώνει» την ειρήνη της, αναβαθμίζει τις Ένοπλες Δυνάμεις σε μια ταραγμένη περίοδο και σε μια ταραγμένη περιοχή για να είναι στην απόλυτη θέση να διασφαλίζει την εθνική της κυριαρχία και να εξασφαλίζει την ευημερία του ελληνικού λαού.
Αηδονά: Ενότητα και αποφασιστικότητα για μια ακόμη πιο δυναμική Θεσσαλονίκη
Μετά το πέρας της δοξολογίας η Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Αθηνά Αηδονά δήλωσε: «Η 26η Οκτωβρίου είναι ημέρα υπερηφάνειας για όλους τους Θεσσαλονικείς. Η Θεσσαλονίκη αυτές τις μέρες τιμά τον πολιούχο και προστάτη της Άγιο Δημήτριο, την απελευθέρωσή της και την εθνική επέτειο του ''Όχι''. Τρεις κορυφαίους σταθμούς, που συμπυκνώνουν την πίστη και τις αξίες της ελευθερίας και της αξιοπρέπειας. Η Θεσσαλονίκη υπήρξε πάντοτε πόλη – σύμβολο, με βαριά ιστορία και μεγάλη προσφορά. Από το παράδειγμα των προγόνων μας αντλούμε δύναμη και έμπνευση, για να συνεχίσουμε με ενότητα και αποφασιστικότητα την προσπάθεια για μια ακόμη πιο δυναμική Θεσσαλονίκη, με σεβασμό στην ιστορία και πίστη στις δυνατότητες των ανθρώπων της. Χρόνια Πολλά στη Θεσσαλονίκη μας! Χρόνια Πολλά σε όλες και όλους τους Θεσσαλονικείς!».
Νωρίτερα, κατά την άφιξή του στον ναό τον κ. Τασούλα υποδέχθηκε ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός Δημήτριος Χούπης. Στη συνέχεια άγημα απέδωσε τιμές κι έγινε ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου.
Ακολούθησε η υποδοχή του ΠτΔ από τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης, υφυπουργό Εσωτερικών (Τομέας Μακεδονίας και Θράκης), Κωνσταντίνο Π. Γκιουλέκα, τον εκπρόσωπο του Προέδρου της Βουλής, βουλευτή Α' Θεσσαλονίκης, Διαμαντή Γκολιδάκη, την περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Αθηνά Αηδονά, τον δήμαρχο Θεσσαλονίκης Στέλιο Αγγελούδη και τον μητροπολίτη Φιλόθεο.
Στο σύντομο μήνυμά του ο Παναγιώτατος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, Φιλόθεος αναφέρθηκε στη σημασία και στον συμβολισμό ου σημερινού διπλού εορτασμού, καθώς και για την κοινή παρουσία της ανώτατης Πολιτειακής ηγεσίας Ελλάδας και Κύπρου.
Το απόγευμα, στις 17:30 θα πραγματοποιεί στην Αίθουσα Τελετών του ΑΠΘ ο Επίσημος Εορτασμός της ημέρας του Πολιούχου Αγίου Δημητρίου, της 113ης επετείου της απελευθέρωσης της πόλης και του έπους του 1940 παρουσία του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνου Τασούλα αλλά και του προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκου Χριστοδουλίδη.
Δείτε VIDEO από τον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου Θεσσαλονίκης
Ο Άγιος Δημήτριος γεννήθηκε το 280 μΧ και μαρτύρησε το 306 μΧ, αφού καταδικάστηκε σε λογχισμό από τον Γαλέριο, στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται η κρύπτη του στον ομώνυμο ναό.
Υπήρξε δραστήριο μέλος της χριστιανικής κοινότητας και για τη δράση του αυτή υπέστη διωγμούς και βασανιστήρια.
Τα ιερά λείψανα και η τιμία κάρα του εντοπίστηκαν στο Σαν Λορέντζο της Ιταλίας και ο μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων Β' έκανε τις απαραίτητες ενέργειες για τη μεταφορά τους. Έτσι στις 23 Οκτωβρίου έφτασε στη Θεσσαλονίκη η τιμία κάρα και στις 12 Απριλίου του 1980 τα ιερά λείψανα. Έκτοτε φυλάσσονται στον ναό του Αγίου Δημητρίου όπου είναι και ο τόπος του προσκυνήματος.
Η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης
Η ορθόδοξη παράδοση θεωρεί τον Άγιο Δημήτριο θαυματουργό και προστάτη της Θεσσαλονίκης, καθώς τον έχει συνδέσει με την υπεράσπιση και την προστασία της πόλης από ξένους πολιορκητές.
Η παράδοση αυτή ενισχύθηκε από το γεγονός ότι η απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης έγινε την ημέρα της εορτής του, στις 26 Οκτωβρίου του 1912.
Περικυκλωμένος από τις δυνάμεις του Ελληνικού Στρατού ο αρχιστράτηγος του τουρκικού στρατού Χασάν Ταχσί πασάς αναγκάστηκε να υπογράψει την παράδοση της Θεσσαλονίκης στις 11 το βράδυ της 26ης Οκτωβρίου 1912.
Το Πρωτόκολλο Παράδοσης από την ελληνική πλευρά υπέγραψαν οι αντιπρόσωποι του Γενικού Στρατηγείου, ο αντισυνταγματάρχης Βίκτωρ Δούσμανης και ο λοχαγός Ιωάννης Μεταξάς, και στο άρθρο 3 αναφερόταν «ἡ πόλις τῆς Θεσσαλονίκης παραδίδεται εἰς τὸν Ἑλληνικὸν Στρατὸν μέχρι τῆς συνομολογήσεως τῆς εἰρήνης».
Τότε παραδόθηκαν 25.000 Τούρκοι οπλίτες και περίπου 1.000 αξιωματικοί, ενώ στην κατοχή του Ελληνικού Στρατού περιήλθαν 70 πυροβόλα, 30 πολυβόλα, 1.200 ίπποι και άφθονο υλικό κάθε κατηγορίας.
Η πρώτη ελληνική στρατιωτική μονάδα μπήκε στη Θεσσαλονίκη το μεσημέρι της 27ης Οκτωβρίου και ήταν το Απόσπασμα Ευζώνων Κωνσταντινόπουλου με τμήμα Ιππικού. Οι κάτοικοι της πόλης τους υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό και πανηγυρικές εκδηλώσεις χαράς. Μέσα από τους κεντρικούς δρόμους κατευθύνθηκαν στο Διοικητήριο όπου και εγκαταστάθηκαν.
Στις 11 το πρωί της 28ης Οκτωβρίου μπήκε θριαμβευτής στη Θεσσαλονίκη ο αρχιστράτηγος και δάδοχος του θρόνου Κωνσταντίνος, επικεφαλής της Ι Μεραρχίας, και παρά τη βροχή ο κόσμος ξεχύθηκε στους δρόμους για να τους υποδεχτεί. Τελέστηκε δοξολογία στον ναό του Αγίου Μηνά στη συνέχεια ο Κωνσταντίνος μετέβη στο Διοικητήριο και ακολούθησε παρέλαση της Ι Μεραρχίας ενώπιον του και παρουσίαση των αρχών της πόλης.
Το πρωί της 29ης Οκτωβρίου μπήκε στην πόλη ο βασιλιάς Γεώργιος και μαζί με τα πλήθη που τον υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό κατευθύνθηκε στον Λευκό Πύργο όπου έγινε έπαρση της σημαίας και πυροβόλα έριξαν 21 χαιρετιστήριες βολές.
Το στρατηγείο του Ελληνικού Στρατού είχε στηθεί 25 χιλιόμετρα έξω από τη Θεσσαλονίκη, στο Τόψιν (σημερινή Γέφυρα του δήμου Χαλκηδόνος), και στο κτίριο όπου έγιναν οι διαπραγματεύσεις, ανάμεσα στον αρχιστράτηγο του Ελληνικού Στρατού και διάδοχο του θρόνου Κωνσταντίνο και τον αρχιστράτηγο του Τουρκικού Στρατού Χασάν Ταχσίν Πασά (διοικητής της Θεσσαλονίκης), από τις 24 έως τις 26 Οκτωβρίου του 1912, για την παράδοση της πόλης. Εκεί σήμερα στεγάζεται το Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων ΤΟΨΙΝ.
Στο Μουσείο φιλοξενούνται πολεμικά κειμήλια των Βαλκανικών Πολέμων, στρατιωτικές στολές Ελλήνων αξιωματικών, πιστόλια και περίστροφα του Ελληνικού Στρατού, μετάλλια πολεμιστών, τουρκικά, σερβικά και ρουμανικά πολεμικά κειμήλια, πίνακες, έπιπλα και οικιακά σκεύη.
Στον προαύλιο χώρο του Μουσείου υπάρχει ταφικό μνημείο του Χασάν Ταχσίν Πασά και του γιου και υπασπιστή του Κενάν Μεσαρέ.
Το κτίριο του Μουσείου κτίστηκε το 1905 ως εξοχική κατοικία του Ιταλοεβραίου Γιάκο Μοδιάνο, που ανήκε σε μια από τις ισχυρότερες οικογένειες της Θεσσαλονίκης. Ο πατέρας του, Σαούλ Μοδιάνο, ήταν ένας από τους πλουσιότερους ανθρώπους στην Οθωμανική αυτοκρατορία.
Το 1999 το κτίριο αγόρασε το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και το μετέτρεψε σε Στρατιωτικό Μουσείο.
