Το γεγονός και μόνο ότι αναγκάζεται να προσέλθει στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να υπερασπιστεί τον εαυτό της σχετικά με τον χειρισμό της αγοράς εμβολίων κατά την πανδημία σηματοδοτεί ένα ζοφερό ορόσημο για την 66χρονη ηγέτιδα, η οποία μέχρι τώρα κατάφερνε να διατηρεί αποστάσεις και να αποφεύγει τις πολιτικές συγκρούσεις της καθημερινότητας.
Καθώς οι ευρωβουλευτές συγκεντρώνονται την Πέμπτη στο Στρασβούργο για να ψηφίσουν επί πρότασης μομφής που υπέβαλαν ακροδεξιοί πολιτικοί, η φον ντερ Λάιεν θεωρητικά - αλλά μόνο θεωρητικά - αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο παραίτησης. Μια τέτοια εξέλιξη θα σήμαινε επίσης την πτώση ολόκληρης της Επιτροπής της.
Από αυτή την άποψη, τα διακυβεύματα θυμίζουν την περίπτωση της Επιτροπής του Ζακ Σαντέρ το 1999, η οποία αντιμετώπισε επίσης πρόταση δυσπιστίας. Αν και η πρόταση απέτυχε, ο Σαντέρ και η ομάδα του αναγκάστηκαν να παραιτηθούν λίγες εβδομάδες αργότερα, όταν το Σοσιαλιστικό Κόμμα απέσυρε επισήμως τη στήριξή του.
Η εκδοχή του 2025 φέρει κάποιους απόηχους εκείνων των ημερών: Ένα κεντροαριστερό κόμμα είναι εξοργισμένο με την πρόεδρο της Επιτροπής, και το φάσμα ενός σκανδάλου πλανάται πάνω από τις εξελίξεις.
Εγγυημένη αποτυχία
Αλλά οι ομοιότητες δεν σημαίνουν ότι η ιστορία θα επαναληφθεί. Όσο και αν είναι δυσαρεστημένοι από τη δεξιά στροφή της φον ντερ Λάιεν, οι ηγέτες των φιλελευθέρων του Renew και των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών στο Κοινοβούλιο έχουν δηλώσει ότι δεν θα στηρίξουν την πρόταση δυσπιστίας.
Όσο για τον Μάνφρεντ Βέμπερ, επικεφαλής της ισχυρής συντηρητικής ομάδας του ΕΛΚ στην οποία ανήκει η φον ντερ Λάιεν, έχει δώσει εντολή στους ευρωβουλευτές του να είναι παρόντες στην ψηφοφορία, ώστε να δείξουν «ομόφωνη» στήριξη προς την πρόεδρο της Επιτροπής. Δεδομένου ότι η πρόταση απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων για να περάσει, είναι ουσιαστικά καταδικασμένη να αποτύχει.
Ωστόσο, η ίδια η ψήφος αποτελεί ένα ισχυρό προειδοποιητικό σήμα για τη φον ντερ Λάιεν.
Καταρχάς, οι ευρωβουλευτές έχουν πλέον διαπιστώσει πόσο εύκολο είναι να κατατεθεί πρόταση δυσπιστίας. Επειδή η παρούσα πρόταση προήλθε από τη λαϊκιστική δεξιά, τα κεντρώα κόμματα τη θεώρησαν εύκολο να την απορρίψουν, ώστε να μην ενισχύσουν την ακροδεξιά, την οποία ο Βέμπερ έχει χαρακτηρίσει «μαριονέτες του Πούτιν.»
Αυτό όμως δεν θα ίσχυε αν μια άλλη δυσαρεστημένη πολιτική ομάδα - για παράδειγμα οι Σοσιαλιστές ή οι Πράσινοι - αποφάσιζε να καταθέσει δική της πρόταση δυσπιστίας, είτε με αφορμή την αποδόμηση των περιβαλλοντικών στόχων είτε εξαιτίας κάποιου μελλοντικού σκανδάλου. Η επίτευξη της απαιτούμενης πλειοψηφίας των δύο τρίτων θα παρέμενε δύσκολη, αλλά τέτοιες προτάσεις δεν χρειάζεται να περάσουν για να προκαλέσουν πολιτική ζημιά.
Στην πραγματικότητα, η δεύτερη μεγάλη απειλή για τη φον ντερ Λάιεν είναι η πιθανή απώλεια της στήριξης των φιλελευθέρων και των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών, είτε πλήρως, είτε εν μέρει. Αν και αυτό δεν θα την ανάγκαζε αυτομάτως σε παραίτηση, θα καθιστούσε την προώθηση της νομοθετικής της ατζέντας πολύ πιο δύσκολη, σε μια περίοδο που ο πρώην πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, έχει προειδοποιήσει ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει «αργό μαρασμό.»
Για παράδειγμα, στο ζήτημα της μετανάστευσης, η Επιτροπή της φον ντερ Λάιεν οδεύει προς ακόμη μία μεγάλη σύγκρουση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Η κεντροαριστερά έχει δηλώσει ότι δεν προτίθεται να στηρίξει την προτεινόμενη οδηγία για τη διευκόλυνση των απελάσεων μεταναστών, με την πρωθυπουργό της Δανίας, σοσιαλδημοκράτισσα Μέτε Φρεντέρικσεν, να αναγνωρίζει ότι η ψήφιση της αποκαλούμενης «οδηγίας επιστροφών» θα είναι «πολύ, πολύ δύσκολη.»
Κι όμως, η φον ντερ Λάιεν δεν έχει άλλη επιλογή παρά να προχωρήσει, υπό την πίεση των εθνικών ηγετών.
Με άλλα λόγια, η πολιτική σύγκρουση που διαδραματίζεται την Πέμπτη δεν είναι το τέλος των προβλημάτων της φον ντερ Λάιεν με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ίσως να είναι μόνον η αρχή, αναφέρει το Politico.
